Ujmowanie faktur korygujących in minus – praktyczne wyjaśnienia

Dodano: 15 lutego 2021
Faktury korygujące in minus. Jak ujmować?

Obowiązujący od 1 stycznia 2021 r. pakiet SLIM VAT miał uprościć rozliczenia podatkowe i ograniczyć obowiązki ciążące na podatnikach. Tymczasem sztandarowa regulacja w ramach pakietu, czyli zmiany w rozliczaniu faktur korygujących in minus, budzi mnóstwo wątpliwości wśród podatników. Dlatego też Ministerstwo Finansów zostało zmuszone do wydania objaśnień w zakresie SLIM VAT, które obecnie znajdują się w konsultacjach, a znaczną ich część stanowią właśnie wyjaśnienia dotyczące faktur korygujących in minus.

Przepisy po zmianach

Nowe przepisy zlikwidowały obowiązek oczekiwania przez sprzedawcę na potwierdzenie otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towarów lub usługobiorcę, warunkujący prawo do pomniejszenia należnego podatku VAT. Zgodnie ze znowelizowanym art. 29a ust. 13 ustawy o VAT, podatnik wystawiający fakturę korygującą in minus może dokonać korekty podatku należnego w okresie, w którym wystawił tę fakturę.

W tym celu musi jednak spełnić określone warunki:

-       z posiadanej przez niego dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej,

-       warunki obniżenia podstawy opodatkowania zostały spełnione, oraz

-       faktura korygująca jest zgodna z posiadaną dokumentacją.

W przypadku gdy sprzedawca w okresie, w którym wystawił fakturę korygującą nie posiada dokumentacji potwierdzającej uzgodnienie z nabywcą warunków obniżenia podstawy opodatkowania i podatku należnego albo dokumentacji potwierdzającej spełnienie tych uzgodnionych warunków (mimo że doszło do faktycznego uzgodnienia tych warunków i ich spełnienia) – obniżenia podstawy opodatkowania i podatku należnego dokonuje dopiero za okres rozliczeniowy, w którym posiada dokumentację wskazującą na spełnienie obydwu tych warunków.

Natomiast po stronie nabywcy, zgodnie z art. 86 ust. 19a ustawy o VAT, leży obowiązek zmniejszenia kwoty odliczonego wcześniej podatku naliczonego za okres, w którym warunki obniżenia podstawy opodatkowania zostały uzgodnione z dostawcą towarów – jeżeli przed upływem tego okresu rozliczeniowego warunki te zostały spełnione. W przypadku gdy warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług zostały spełnione po upływie okresu rozliczeniowego, w którym warunki te zostały uzgodnione, nabywca towaru lub usługi jest obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym warunki te zostały spełnione.

W czym tkwi problem?

Nowe przepisy powodują wiele wątpliwości interpretacyjnych.

Po pierwsze, czym jest „dokumentacja potwierdzająca uzgodnienie warunków obniżenia podstawy opodatkowania”? Tego przepisy już nam nie mówią. Odpowiedź znajdziemy jednak w projekcie objaśnień podatkowych w zakresie pakietu rozwiązań „Slim VAT” oraz wybranych rozwiązań doprecyzowujących niektóre konstrukcje VAT opublikowanych 18 stycznia 2021 r. Wynika z niego, że strony transakcji mogą samodzielnie kreować sposób dokumentowania warunków obniżenia podstawy opodatkowania oraz podatku należnego.

Przesłanki uzasadniające obniżenie podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego mogą być zawarte w umowach, aneksach do umów, porozumieniach, korespondencji mailowej, innych dokumentach (w tym np. letters of understanding), ale też w regulaminach realizacji sprzedaży lub ogólnych warunkach umowy, których akceptacja dokonywana jest w momencie przystąpienia nabywcy do transakcji. Dopuszczalną formą uzgodnienia mogą być również ustalenia ustne (telefoniczne), jak i domniemana akceptacja warunków przez obie strony transakcji. W obu tych przypadkach należy jednak mieć na uwadze, że ciężar dowodu związanego z udokumentowaniem podjętego uzgodnienia spoczywa zawsze na sprzedawcy.

Kolejny problem stanowi ustalenie momentu, w którym dochodzi do spełnienia uzgodnionych warunków. Tutaj MF wyjaśnia, że spełnienie warunków oznacza ziszczenie się zdarzenia stanowiącego przesłankę obniżenia wynagrodzenia. Wyjaśniamy na przykładach, co to oznacza w praktyce.

Praktyczne przykłady

PRZYKŁAD
Przykładowo w sytuacji zwrotu towarów uzgodnienie warunków może następować poprzez akceptację regulaminu zwrotów towarów, zaś momentem spełnienia uzgodnionych warunków będzie wówczas dzień przekazania towarów sprzedawcy.
W przypadku przyznania skonta, które może wynikać z np. adnotacji na fakturze, spełnieniem uzgodnionych warunków i okresem do korekty VAT naliczonego będzie dokonanie zapłaty przez nabywcę w terminie wskazanym w warunkach skonta.
Natomiast jeśli kontrahenci zawarli umowę ramową, z której wynika, że rabat zostaje udzielony po upływie półrocza, w którym przekroczono określoną wartość sprzedaży, spełnienie warunku do udzielenia rabatu należy uznać za dokonane wraz z upływem ostatniego dnia półrocza, w którym nabywca osiągnął określony obrót. Gdyby jednak strony nie zastrzegły, że realizacja rabatu może nastąpić dopiero po zakończeniu danego półrocza, za spełnienie uzgodnionych warunków należałoby uznać samo przekroczenie ustalonego wolumenu transakcji.

Możliwość stosowania dotychczasowych zasad

Jak wynika z przepisów przejściowych ustawy z 27 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw do faktur korygujących wystawionych przed 1 stycznia stosuje się przepisy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2020 r.

Natomiast, należy podkreślić, że  w ciągu 2021 r. kontrahenci mają możliwość stosowania nowych zasad rozliczania faktur korygujących in minus, o których mowa powyżej  lub pozostać przy dotychczasowych. Jednakże, aby móc stosować dotychczasowe zasady muszą uzgodnić to na piśmie przed wystawieniem pierwszej faktury korygującej w bieżącym roku.

Ministerstwo Finansów, wprowadzając zmiany w przepisach dotyczących faktur korygujących in minus, twierdziło, że stanowią one odpowiedź, remedium na postulaty przedsiębiorców, a ich celem jest ułatwienie rozliczeń w VAT. Efekty tych zmian będziemy jednak mogli ocenić dopiero po ukształtowaniu się praktyki ich stosowania.

Wiktoria Leszczyńska, Katarzyna Klimczyk Accreo sp. z o.o.