Jakie obowiązki ma pracodawca w związku z zatrudnieniem rencisty?

Pytanie: Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą, rozliczam się na zasadach ogólnych, jestem płatnikiem VAT i prowadzę PKPiR. Od 1 kwietnia 2007 r. chciałbym zatrudnić pracownika, który jest rencistą (II grupa, renta stała). Od czego mam zacząć? Jakie dokumenty muszę złożyć do ZUS? Jakie mam obowiązki wobec ZUS, a jakie rencista podejmujący u mnie pracę? Czy odprowadzam za niego wszystkie składki jak za pracownika nieposiadającego renty? Jaka jest wówczas stopa ubezpieczenia wypadkowego? - pyta przedsiębiorca z Łodzi.

Odpowiedź: Poniżej omówiłam aspekt ubezpieczeniowy zatrudnienia rencisty oraz obowiązki obu stron stosunku pracy w zakresie informowania ZUS o wysokości progu przychodu pracownika, po przekroczeniu którego renta może ulec zmniejszeniu lub nawet zawieszeniu.

Rencista zatrudniony na podstawie umowy o pracę podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu na takich samych zasadach, jak pozostali pracownicy. Pracodawca nie korzysta więc z żadnych ulg w zakresie opłacania składek za takiego pracownika.

A zatem, jeżeli zatrudni Pan rencistę w ramach stosunku pracy, to jest Pan obowiązany odprowadzać od jego przychodu (wynagrodzenia) składki na ubezpieczenia społeczne i na ubezpieczenie zdrowotne według tych samych stóp procentowych, co za pozostałych pracowników.

Mechanizm finansowania składek jest taki, że połowę składki emerytalnej i rentowej oraz całą składkę chorobową płaci pracownik, tzn. pracodawca potrąca je z jego wynagrodzenia i odprowadza do ZUS, a połowę składki emerytalnej i rentowej oraz całą składkę wypadkową pracodawca finansuje z własnych środków i wpłaca do ZUS.

Koszty zatrudnienia pracownika z orzeczonym prawem do renty są więc takie same, jak przy zatrudnieniu pracownika bez ustalonego prawa do tego świadczenia.

Proszę pamiętać, że każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych.

Obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych osób będących pracownikami należy do płatnika składek, czyli zakładu pracy.

Proszę pamiętać, że płatnik składek jest obowiązany, według zasad wynikających z przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

Płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową ZUS DRA, imienne raporty miesięczne ZUS RCA oraz opłaca składki za dany miesiąc, nie później niż do 15. dnia następnego miesiąca.

Osoby pobierające rentę mogą dorabiać do świadczenia do 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ostatnio ogłoszonego w Monitorze Polskim przez Prezesa GUS - bez żadnych ujemnych skutków wobec pobieranego świadczenia.
W razie osiągania dochodu wyższego niż 70%, ale nie wyższego niż 130% przeciętnego wynagrodzenia, świadczenie ulega zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, nie większą jednak niż maksymalna kwota zmniejszenia ustalona w ustawie emerytalnej.

Aktualne kwoty przychodów rencistów powodujące zmniejszenie lub zawieszenie wypłaty tych świadczeń znajdują się tutaj.

Zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 22 lipca 1992 r. w sprawie szczegółowych zasad zawieszania lub zmniejszania emerytury lub renty (Dz.U. nr 58, poz. 290 z późn. zm.) renciści powinni, niezwłocznie po podjęciu działalności zarobkowej podlegającej obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniu społecznemu, powiadomić ZUS o takiej działalności.

Zawiadomienie o rozpoczęciu przez rencistę pracy powinien potwierdzić Pan jako pracodawca, informując o wysokości ustalonego wynagrodzenia.

W zawiadomieniu o podjęciu działalności zarobkowej rencista składa oświadczenie, czy jego zamiarem jest osiąganie dochodu:

• niepowodującego zawieszenia lub zmniejszenia świadczeń,
• powodującego zawieszenie lub zmniejszenie świadczeń.

Ponadto, w terminie do końca lutego każdego roku rencista zobowiązany jest zawiadomić ZUS o łącznej kwocie dochodu osiągniętego w ubiegłym roku kalendarzowym.

Również Pan, jako pracodawca zatrudniający rencistę na umowę o pracę, jest zobowiązany zawiadomić ZUS do końca lutego każdego roku o łącznej kwocie przychodu osiągniętego przez rencistę w ubiegłym roku kalendarzowym.