ewidencja księgowa

Wartości niematerialne i prawne a podatki – jak je prawidłowo rozliczać

Wartości niematerialne i prawne a podatki – jak je prawidłowo rozliczać

Wartości niematerialne i prawne (WNIP) coraz częściej stanowią kluczowy element majątku przedsiębiorstw, wpływający nie tylko na ich wycenę, ale także na obowiązki podatkowe. Prawidłowa kwalifikacja i amortyzacja WNIP może znacząco obniżyć obciążenia podatkowe przedsiębiorstw. Dowiedz się, jakie znaczenie podatkowe mają wartości niematerialne i prawne, jak je poprawnie ewidencjonować w księgach rachunkowych oraz w jaki sposób wykorzystać je w strategii podatkowej przedsiębiorstwa. Przedstawiamy również praktyczne przykłady rozliczeń oraz schematy ewidencji księgowej dla różnych rodzajów WNIP.

Wartości niematerialne i prawne

Wartości niematerialne i prawne (WNIP), stanowią niezwykle przydatny, ale niekiedy trudny w wycenie składnik majątku. Prawidłowa wycena pozwala skutecznie zaprezentować potencjał przedsiębiorstwa, będącego właścicielem poszczególnych wartości niematerialnych i prawnych. Zaś odpowiednio skonstruowana umowa umożliwia wpisanie się w strategię podatkową przedsiębiorstwa i w zależności od potrzeby, uznanie prawa majątkowego za WNIP lub koszt uzyskania przychodu.

Czym są WNIP według ustawy o rachunkowości - przykłady

Ustawa o rachunkowości definiuje wartości niematerialne i prawne jako:  nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używania na potrzeby jednostki, a w szczególności:

a)     autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje,

b)     prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,

c)     know-how.

Jak wynika z definicji ustawowej, niemal każde prawo majątkowe, które można wykorzystać w działalności gospodarczej będzie więc wartością niematerialną i prawną.

Przykład 1.

Spółka technologiczna zakupiła od innej spółki prawo do wykorzystywania opatentowanego algorytmu sztucznej inteligencji. Ten algorytm, mimo że nie ma fizycznej postaci, jest uznawany za wartość niematerialną i prawną, ponieważ jego użycie może przyczynić się do wygenerowania przychodu w przyszłości. 

Ewidencja księgowa wytwarzanej energii – sprawdź księgowania

Pytanie: Jak powinna wyglądać prawidłowa ewidencja księgowa wytwarzanej energii? Jesteśmy firmą produkcyjną zajmującą się wydobyciem kruszyw. Posiadamy instalację fotowoltaiczną wytwarząjącą energię elektryczną, która ma być głównie wykorzystywana na potrzeby własnej produkcji, a nadwyżki mają być oddawane do sieci i sprzedawane zakładowi energetycznemu. Ewidencja kosztów prowadzona jest na kontach zespołu 4 i 5. Spółka sporządza rachunek zysków i strat w wersji porównawczej. Koszty każdego etapu produkcji ewidencjonowane są na odrębnym koncie zespole „5”, np. wydobycie, spedycja. Proponowane księgowania:
1. ewidencja kosztów wytworzenia energii:
- Wn konto „4” Konto rodzajowe np. amortyzacja
- Ma konto „490” Rozliczenie kosztów
- Wn konto „509” Koszty energii wytworzonej
- Ma konto zespół 2. 2. Rozliczenie kosztów na koniec miesiąca:
- Ma konto „509” Koszty energii
- Wn konto „580” Rozliczenie kosztów produkcji energii. 3. Przeksięgowanie wytworzonej energii elektrycznej następuje po rozliczeniu ilości wytworzonej energii i przeliczeniu w jakiej ilości energia została zużyta na potrzeby własne a w jakiej została oddana do sieci i sprzedana:
a) w części energii zużytej na własne potrzeby:
- Wn konto zespołu 5 (ilość przypadająca na dany wydział który zużył energię do produkcji kruszyw) - Ma konto 580 Rozliczenie kosztów produkcji energii. b) w części dotyczącej energii sprzedanej:
- Wn konto 606 "Energia elektryczna",
- Ma konto 580 Rozliczenie kosztów produkcji energii. A następnie ujęcie sprzedanej energii:
- Wn konto 715 „Koszt sprzedanej energii”,
- Ma konto 606 „Energia elektryczna”.
W różnych opracowaniach dotyczących tego zagadnienia czytałam, że powinny być użyte do księgowania konta 790 i 791 dotyczące obrotów wewnętrznych, jednak w proponowanym księgowaniu nie zauważam momentu wyjścia poza krąg kosztów i ich nie wykazałam w propozycji. Czy moje myślenie jest prawidłowe? Czy jednak popełniam błąd? Jeśli tak, to w którym momencie?

Księgowanie kosztów prac rozwojowych – przykład ewidencji księgowej

Pytanie: Firma z o.o. sprzedaje książki i gry na terenie polski. Towar kupuje od spółki matki z Czech. Aby ta książka, czy gra mogła pojawić się na rynku polskim, firma ponosi koszty na: tłumaczenie książki, grafiki, rysunki, nagrania dźwięków, czyli opracowuje ją wcześniej od strony wizualnej i treści itp. Na powyższe koszty otrzymuje fakturę z przeniesieniem praw autorskich. Spółka zawiera też umowy z twórcami z przeniesieniem praw. Książki, które opracowuje, nie są końcowym towarem. Do tych książek są sprzedawane elektroniczne pióra, które czytają te książki. Firma w Polsce zajmuję się tylko opracowaniem wyglądu i treścią książki. Spółka ujmowała te koszty na kontach zespołu 4 (nie prowadzi 5). Czy postępowaliśmy poprawnie? Czy w związku z faktem, że spółka korzysta z ulgi badawczo-rozwojowej, nie powinna tych kosztów rozwojowych zakwalifikować jako WNiP i amortyzować? Firma nie posiada dokumentacji technicznej produktu (kodowania kartek książki, pióra elektronicznego), bo finalnie zakupuje już gotowy towar od spółki matki. Czy takie zakończone koszty rozwojowe powinniśmy ujmować jako WNiP. Co w sytuacji, jeśli spółka za 2 lata rozliczyła ulgę BR, i nie zakwalifikowała tych prac rozwojowych jako WNiP? Czy należy dokonać korekty? Jeśli tak, to jak ująć na kontach księgowych takie zapisy? Jak powinno wyglądać księgowanie kosztów poniesionych przez spółkę na koszty: nagrań, tłumaczeń, umów zlecenia?