Pytanie: Pracownik pracujący w sklepie firmowym, którego obowiązuję praca w 5 dni tygodnia, od poniedziałku do piątku – 40 godzin, pracował w ciągu miesiąca w dwie soboty – po 5 godzin w każdą. Proszę odpowiedzieć, jak pracodawca powinien właściwie zrekompensować pracownikowi ten czas pracy, gdy ustalony w zakładzie pracy okres rozliczeniowy wynosi 3 miesiące? Sprawdź, jaka jest odpowiedź eksperta.

Odpowiedź: W zamian za pracę w dzień wolny od pracy z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy pracownikowi należy bezwzględnie udzielić innego dnia wolnego w tym samym okresie rozliczeniowym w terminie uzgodnionym z pracownikiem.

Pracownik, który świadczył pracę w dzień dla niego wolny od pracy z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy (np. w tzw. wolną sobotę), musi otrzymać inny dzień wolny od pracy.

Powinien on być udzielony do końca okresu rozliczeniowego, w terminie uzgodnionym z pracownikiem. Od tej zasady przepisy prawa pracy nie przewidują wyjątków.

Za pracę w wolną sobotę należy udzielić pracownikowi całego dnia wolnego, niezależnie od tego, czy w dzień wolny od pracy pracował 8 godzin czy krócej. A zatem pracownikowi, który w 2 wolne soboty pracował po 5 godzin, należy udzielić 2 dni wolnych od pracy.

Proszę pamiętać, że nieudzielenie dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w dzień wolny od pracy z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika, które jest zagrożone karą grzywny od 1.000 do 30.000 zł.

Jeżeli jednak za pracę w dzień wolny od pracy pracodawca nie udzieli pracownikowi innego dnia wolnego do końca okresu rozliczeniowego, dojdzie do przekroczenia średniotygodniowej normy czasu pracy, czyli powstaną godziny nadliczbowe. Za taką pracę pracownikowi będzie przysługiwało wynagrodzenie wraz z 100% dodatkami za każdą godzinę pracy w sobotę.

W przedstawionej sytuacji w przypadku nieudzielania dni wolnych pracownik nabędzie prawo do wynagrodzenia wraz z 100% dodatkami za 10 (2 × po 5 godzin) godzin nadliczbowych.

Proszę jednak pamiętać, że nawet wypłacenie wynagrodzenia wraz z dodatkami za pracę w godzinach nadliczbowych nie zmienia faktu, że pracodawca naruszył przepisy prawa pracy dotyczące rekompensowania pracy w dni wolne od pracy i popełnił wykroczenie przeciwko prawom pracownika.

Podstawa prawna: art. 151 § 1, art. 151¹ § 2, art. 151³, art. 281 pkt 5 Kodeksu pracy.

Autor: Bartosz Miszewski, specjalista z prawa pracy

Odpowiedź udzielona: 18 stycznia 2008 r.