Jaka przerwa w pracy przysługuje kierowcy?

Pytanie: Kierowca samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony ma wpisane w harmonogramie czasu pracy, że pracuje od 8.00 do 18.00 (10 godzin). Kierowca robi sobie przerwę 45 minut i dalej jedzie 2 godziny. Czy jeżeli kierowca pracuje 6 godzin, należy mu się przerwa 15-minutowa wliczana do czasu pracy, a kolejne 30 minut to dyżur? Jak mam to rozliczyć?

Odpowiedź: W celu udzielenia przerwy 45-minutowej liczy Pani rzeczywisty czas prowadzenia pojazdu przez kierowcę. Do czasu dyżuru zalicza się przerwy przeznaczone na odpoczynek, po określonych okresach prowadzenia pojazdu (z wyjątkiem przerwy 15-minutowej, która jest wliczana do czasu pracy, gdy dobowy wymiar czasu pracy kierowcy wynosi co najmniej 6 godzin).

Proszę zauważyć, że zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o czasie pracy kierowców, czasem pracy kierowcy jest czas od rozpoczęcia do zakończenia pracy, która obejmuje wszystkie czynności związane z wykonywaniem przewozu drogowego, w szczególności:

1. prowadzenie pojazdu,
2. załadowywanie i rozładowywanie oraz nadzór nad załadunkiem i wyładunkiem,
3. nadzór oraz pomoc osobom wsiadającym i wysiadającym,
4. czynności spedycyjne,
5. obsługę codzienną pojazdów i przyczep,
6. inne prace podejmowane w celu wykonania zadania służbowego lub zapewnienia bezpieczeństwa osób, pojazdu i rzeczy,
7. niezbędne formalności administracyjne,
8. utrzymanie pojazdu w czystości.

Do czasu pracy kierowcy wlicza się przerwę w pracy trwającą 15 minut, którą pracodawca jest obowiązany wprowadzić, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy kierowcy wynosi co najmniej 6 godzin.

Do czasu pracy kierowcy nie wlicza się m.in.:

1. czasu dyżuru, jeżeli podczas dyżuru kierowca nie wykonywał pracy,
2. nieusprawiedliwionych postojów w czasie prowadzenia pojazdu
3. dobowego nieprzerwanego odpoczynku.

W przypadku samochodów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony w przewozie drogowym po okresie prowadzenia pojazdu trwającym 4,5 godziny kierowcy przysługuje ciągła przerwa trwająca co najmniej 45 minut, chyba że kierowca rozpoczyna okres odpoczynku. Przerwę tę może zastąpić przerwą długości co najmniej 15 minut, po której nastąpi przerwa długości co najmniej 30 minut, rozłożone w czasie w taki sposób, aby zachować zgodność z ww. zasadami.

W celu udzielenia przerwy 45-minutowej liczymy rzeczywisty czas prowadzenia pojazdu przez kierowcę. Gdy kierowca przychodzi do pracy o godzinie 8.00, a samochód zaczyna prowadzić o godzinie 10.00, to okres 4,5 godziny prowadzenia pojazdu liczymy od godziny 10.00, a nie od godziny 8.00, czyli kierowca może prowadzić samochód bez przerwy do 14.45.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o czasie pracy kierowców czasem dyżuru jest czas, w którym kierowca pozostaje poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy wynikającej z umowy o pracę w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę (przy tym dyżurze mówimy najpierw o oddaniu czasu wolnego).

Z tym że do czasu dyżuru zalicza się także przerwy przeznaczone na odpoczynek, po określonych okresach prowadzenia pojazdu (z wyjątkiem przerwy 15-minutowej, która jest wliczana do czasu pracy, gdy dobowy wymiar czasu pracy kierowcy wynosi co najmniej 6 godzin).

W przypadku gdy pojazd jest prowadzony przez 2 lub więcej kierowców, czas nieprzeznaczony na kierowanie pojazdem jest czasem dyżuru. Czas dyżuru nie może być wliczany do przysługującego kierowcy dobowego nieprzerwanego odpoczynku.

Za czas dyżuru, o którym mowa w art. 9 ust. 1 ustawy, z wyjątkiem dyżuru pełnionego w domu, kierowcy przysługuje czas wolny od pracy w wymiarze odpowiadającym długości dyżuru, a w razie braku możliwości udzielenia czasu wolnego - wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - 60% wynagrodzenia.

Za czas dyżuru, przypadający na okresy przerw zawiązane z prowadzeniem pojazdu (czyli np. druga przerwa 30-minutowa po okresie 4,5 godziny prowadzenia pojazdu, pierwsza 15-minutowa wliczona jest do czasu pracy), kierowcy przysługuje wynagrodzenie w wysokości określonej w przepisach o wynagradzaniu obowiązujących u danego pracodawcy, nie niższe jednak niż w wysokości połowy wynagrodzenia określonego wyżej. Za ten czas dyżuru nie oddaje Pani czasu wolnego, lecz wypłaca wynagrodzenie, może być to wynagrodzenia w wysokości 100% wynagrodzenia wynikającego z umowy o pracę, ale nie może być niższe niż połowa wynagrodzenia wynikającego z osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - 60% wynagrodzenia. Okresy tych przerwa należy ewidencjonować w czasie pracy jako okresy przerw związane z prowadzeniem pojazdu.

Okresy pozostawania do dyspozycji oznaczają okresy, inne niż przerwy i czas odpoczynku, podczas których kierowca nie jest obowiązany pozostawać na stanowisku pracy kierowcy, będąc jednocześnie w gotowości do rozpoczęcia albo kontynuowania prowadzenia pojazdu albo wykonywania innej pracy. Okresy pozostawania do dyspozycji obejmują w szczególności czas, w którym kierowca towarzyszy pojazdowi transportowanemu promem lub pociągiem, czas oczekiwania na przejściach granicznych oraz w związku z ograniczeniami w ruchu drogowym.

Okresy pozostawania do dyspozycji poza rozkładem czasu pracy zalicza się do czasu dyżuru.