Pytanie: Zakład pracy stanowi niepubliczny zakład opieki zdrowotnej zatrudniający około 50 pracowników. Obowiązuje nas podstawowy system czasu pracy. Okres rozliczeniowy stanowi 1 miesiąc. W przypadku niektórych grup pracowniczych praca odbywa się na 2 zmiany. – Zmiany te w środku tygodnia się zazębiają. Pracownicy przychodzą jednego dnia na wcześniejszą, a następnego na późniejszą godzinę. Czy jest to poprawna organizacja czasu pracy?

Odpowiedź:

Przede wszystkim, w pytaniu jest zbyt mało szczegółów potrzebnych do udzielania precyzyjnej odpowiedzi. Odpowiedź będzie bowiem różna w zależności od tego, czy pytanie dotyczy pracowników obsługi NZOZ (pracownicy salowi, pielęgniarki i pielęgniarze ze średnim wykształceniem, ratownicy medyczni ze średnim wykształceniem, kierowcy karetek pogotowia) czy też lekarze lub inni posiadający wyższe wykształcenie pracownicy wykonujący zawód medyczny i czy dotyczy czasu pracy wynikającego z rozkładu czasu pracy, czy okresów dyżuru medycznego.

Czas pracowników, których dotyczy pytanie, regulują dwa systemy prawne: przepisy o czasie pracy pracowników zakładów opieki zdrowotnej oraz – w zakresie w nim nieuregulowanym – przepisy Kodeksu pracy. Zatem także do pracowników NZOZ będzie mieć zastosowanie definicja doby pracowniczej oraz zasada, że kolejna dniówka pracownika lub jego dzień wolny rozpoczyna się dopiero po zakończeniu poprzedniej doby pracowniczej.

Doba pracownicza to – wg Kodeksu pracy 24 godziny liczone od momentu rozpoczęcia przez pracownika swojej dniówki, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy (harmonogramem, grafikiem).

Jeśli przyjąć, że pracownik rozpoczyna pracę w danym miesiącu (okresie rozliczeniowym) na I zmianie od godz. 6.00, to w następnym dniu może podjąć pracę najwcześniej także od godz. 6.00. W tych granicach mieści się bowiem jego doba pracownicza. Jeżeli więc w kolejnych dniach okresu rozliczeniowego będzie rozpoczynał pracę na II zmianie, np. od godziny 14.00, nie będzie to stanowiło problemu z punktu widzenia doby pracowniczej.

Pracownik, który np. w poniedziałek rozpoczął pracę o 6.00, może we wtorek rozpocząć ją o 14.00. Nie będzie natomiast możliwa sytuacja odwrotna. Pracownik, który rozpoczął dobę pracowniczą w poniedziałek o godz. 14.00, zakończy ją o godzinie 14.00 we wtorek i od tej godziny może rozpocząć swoją kolejną dniówkę. Dlatego wezwanie go do pracy we wtorek na godz. 6.00 spowoduje pracę w tej samej dobie pracowniczej i naruszenie okresu 11-godzinnego odpoczynku dobowego (8-godzinna dniówka pracownika, który rozpoczął pracę o godz. 14.00, kończy się o godz. 22.00, od godz. 22.00 do 6.00 jest tylko 8 godzin odpoczynku).

- art. 32j, art. 32ja, art. 32 jb, art. 32 k ustawy z 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. z 2007 r. nr 14, poz. 89 z późn. zm.),
- art. 128 § 3 pkt 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94).

Tekst opublikowany:

14 listopada 2008 r.

Autor: Monika Frączek

Prawnik, autorka opracowań z zakresu prawa pracy. Od 1998 r. była głównym specjalistą w Departamencie Prawa Pracy, w Ministerstwie Pracy i Polityki Od 2003 r. pracowała w Wydziale Legislacji Departamentu Prawa Pracy. Uczestniczyła w pracach legislacyjnych w MPiPS i Parlamencie. Absolwentka Podyplomowego Studium Zbiorowych Stosunków Pracy i Zasobów Ludzkich, w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Uczestnik Podyplomowego Studium Zagadnień Legislacyjnych prowadzonego na Uniwersytecie Warszawskim. Od wielu lat specjalizuje się w praktycznych zagadnieniach prawa pracy. Autorka opracowań z zakresu prawa pracy kierowanych do pracowników kadr i działów personalnych, a także osób zarządzających. Obecnie prowadzi swoją firmę doradczą oraz prowadzi szkolenia z tematyki prawa pracy dla działów kadr, osób zarządzających oraz związków zawodowych, w szczególności z czasu pracy, dokumentacji pracowniczej, zgodnego z prawem zatrudniania i zwalniania pracowników, podnoszenia kwalifikacji zawodowych uprawnień rodzicielskich, problematyki pracy tymczasowej.