Obowiązkowe ubezpieczenia dla emeryta wojskowego podejmującego działalność gospodarczą

Jerzy Bagiński

Autor: Piotr Kostrzewa

Dodano: 8 grudnia 2009
Pytanie:  Emeryt wojskowy zamierza otworzyć działalność gospodarczą. Czy emerytura podlega zmniejszeniu ze względu na wysokość zarobków? Czy wysokość zarobków należy zgłosić w wojskowym Biurze Emerytalnym? Czy z działalności gospodarczej jest należna tylko składka na ubezpieczenie zdrowotne? Jeśli tak, to czy osoba ta wpłaca ją do ZUS?
Odpowiedź: 

Przedsiębiorca, która posiada ustalone prawo do emerytury wojskowej, podlega obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu. Z uwagi na to, że aktualnie minimalne podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu pozarolniczej działalności są niższe od kwot granicznych przychodu, których przekroczeniu powoduje zmniejszenie emerytury wojskowej, wykonywanie przez emeryta wojskowego takiej działalności nie powoduje zmniejszenia przedmiotowej emerytury.

1. Ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne

Zgodnie z art. 9 ust. 5 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2007 r. nr 11, poz. 74, z późn. zm., dalej ustawa systemowa), osoba posiadająca ustalone prawo do emerytury (np. emerytury wojskowej) z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności (np. pozarolniczej działalności gospodarczej) podlega dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Pomimo to, że z tytułu pobierania emerytury należna jest składka na ubezpieczenie zdrowotne emeryt, który prowadzi pozarolniczą działalność z jej tytułu także podlega obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu, chyba że spełnia warunki określone w art. 82 ust. 8 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027, z późn. zm., dalej ustawa zdrowotna).

Z przepisu tego wynika, że emeryt lub rencista nie ma obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu wykonywania pozarolniczej działalności, jeżeli jego emerytura lub renta nie przekracza miesięcznie minimalnego wynagrodzenia oraz spełnia jeden z poniższych warunków:
1) uzyskuje przychody z tytułu pozarolniczej działalności w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 50 % kwoty najniższej emerytury lub
2) opłaca podatek dochodowy w formie karty podatkowej.

Składkę na ubezpieczenie zdrowotne należną z tytułu pozarolniczej działalności emeryt wojskowy rozlicza i opłaca samodzielnie. Zarówno dokumenty rozliczeniowe, jak i składki na ubezpieczenie zdrowotne powinny być przekazywane do ZUS.

2. Zmniejszenie lub zawieszenie emerytury wojskowej

Z art. 40 ust. 1 ustawy z 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (tekst jedn. Dz.U. z 2004 r. nr 8, poz. 66, z późn. zm., dalej ustawa emerytalna), wynika, że wojskowa emerytura lub renta inwalidzka ulega zmniejszeniu, nie więcej jednak niż o 25 % wysokości tej emerytury lub renty inwalidzkiej, na zasadach określonych w art. 104 ust. 1a-6, ust. 8 pkt 1 i 2 oraz ust. 9 i 10 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227).

Przepisów regulujących zawieszenie wojskowej emerytury lub renty inwalidzkiej nie stosuje się jednak do osób, których emerytura stanowi 75 % podstawy jej wymiaru bez uwzględnienia podwyższenia z tytułu inwalidztwa pozostającego w związku ze służbą oraz wobec osób pobierających rentę inwalidzką z tytułu inwalidztwa powstałego wskutek wypadku pozostającego w związku ze służbą lub wskutek choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami bądź warunkami służby, z tytułu, których przysługują świadczenia odszkodowawcze.

Powyższe oznacza, że wojskowa emerytura lub renta inwalidzka może ulec zmniejszeniu m.in. wówczas, gdy emeryt osiąga przychody z pozarolniczej działalności (np. pozarolniczej działalności gospodarczej). W takim przypadku za przychód, którego wysokość ma wpływ na zmniejszenie wojskowej emerytury lub renty inwalidzkiej uważa się przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne w rozumieniu przepisów ustawy systemowej.

Zgodnie z art. 18 ust. 8 oraz art. 18a ust. 1 ustawy systemowej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osoby prowadzącej pozarolniczą działalność stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (w 2009 r. - 1.915,80 zł) albo 30% minimalnego wynagrodzenia (w 2009 r. - 382,80 zł).

Natomiast kwoty graniczne przychodu, których osiągnięcie przez emeryta lub rencistę wojskowego powoduje odpowiednie zmniejszenie wojskowej emerytury lub renty inwalidzkiej od 1 grudnia 2009 r. wynoszą 2.179,70 zł (70% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego) oraz 4.048,10 zł (130% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego).

Tym samym aktualnie osiąganie dodatkowych przychodów z pozarolniczej działalności przez emeryta wojskowego nie powoduje zmniejszenia jego emerytury.

3. Poinformowanie wojskowego organu emerytalnego

Na mocy art. 40a ust. 1 ustawy emerytalne emeryt wojskowy, który rozpocznie wykonywać pozarolniczą działalność jest zobowiązany o tym fakcie poinformować wojskowy organ emerytalny.

W przedmiotowym zawiadomieniu emeryt wojskowy powinien również zawrzeć informacje o wysokości osiąganego z tego tytułu przychodu oraz o każdorazowej zmianie wysokości tego przychodu. O podjęciu przez emeryta wojskowego pozarolniczej działalności jest zobowiązany zawiadomić wojskowy organ emerytalny również urząd skarbowy.

Tekst opublikowany: 

7 grudnia 2009 r.

Jerzy Bagiński

Autor: Piotr Kostrzewa

Specjalista z zakresu ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego
Nie ma jeszcze komentarzy do tego dokumentu.
Zaloguj się aby dodać komentarz