Jaką odpowiedzialność ponosi kierownik działu kadr i płac?

Autor: Tomasz Jankowski

Dodano: 28 września 2009
Pytanie:  Przedsiębiorca chce zamienić stanowisko kadrowej na kierownika działu kadr i płac, aby podpisywała z jego upoważnienia dokumentację kadrowo-płacową typu: dokumentacja stanowiąca akta osobowe, lista płac sprawdzona pod względem merytorycznym. Kadrowa obawia się tego upoważnienia. Do tej pory kadrowa przygotowywała tylko dokumenty a podpisywał je pracodawca. Jeśli kadrowa, jako kierownik działu kadr i płac będzie podpisywała dokumentację kadrowo-płacową z upoważnienia prezesa firmy to, jaka jest jej odpowiedzialność w tym zakresie? Pracodawca twierdzi, że to nadal on ponosi odpowiedzialność za przestrzeganie prawa pracy i za dokumenty, czy tak jest faktycznie? Czy jeśli doszłoby do sporu z pracownikiem i jeśli pracodawca wysłałby do Sądu kierownika działu kadr i płac to czy za nieprzestrzeganie przepisów prawa pracy w tej sytuacji będzie odpowiedzialny kierownik działu kadr? Czy to na kierownika będą nałożone kary?
Odpowiedź: 

Odpowiedzialność z tytułu popełnienia wykroczenia przeciwko prawom pracownika spoczywa na pracodawcy lub na osobie działającej w jego imieniu. Jeżeli zatem, kierownik działu kadr i płac otrzyma upoważnienie do dokonywania czynności w sprawach z zakresu prawa pracy, a w ramach tego upoważnienia będzie podejmować decyzje dotyczące spraw z zakresu prawa pracy, to będzie również ponosić odpowiedzialność za popełnione wykroczenia przeciwko prawom pracownika, (jako podmiot działający w imieniu pracodawcy). Wykonywanie jedynie czynności materialno-technicznych, jak chociażby naliczenie listy płac czy też wystawienie świadectwa pracy, ale na polecenie pracodawcy, nie przenosi odpowiedzialności na wykonawcę takich poleceń.

Odpowiedzialność za przestrzeganie przepisów prawa pracy spoczywa, zgodnie z przepisami polskiego prawa pracy na pracodawcy lub osobie działającej w jego imieniu (zaś w przypadku przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy - również na osobie kierującej pracownikami).

Każdorazowo zatem, organy uprawnione (inspektor pracy, sąd rejonowy) ustalają podmiot wykroczenia (osobę fizyczną, która popełniła wykroczenie) kierując się okolicznościami stanu faktycznego sprawy.

Jeżeli pracodawcą jest osoba fizyczna - to, co do zasady, będzie on również osobą odpowiedzialną w sferze wykroczeń przeciwko prawom pracownika; chyba, że wyznaczył osobę do dokonywania czynności w sprawach z zakresu prawa pracy.
Jeżeli pracodawcą jest jednostka organizacyjna (spółka prawa handlowego, spółdzielnia, fundacja), to czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jednostką albo inna wyznaczona do tego osoba.

Przykładowo, zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego: Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może być reprezentowana w sprawie z zakresu prawa pracy przez osobę wyznaczoną na podstawie art. 31 Kodeksu pracy, dalej kp (wyrok Sądu Najwyższego z 20 maja 1998 r., I PKN 131/98, OSNP 1999/12/385).

Nazwa, zatem stanowiska pracy (w pytaniu - kierownik działu kadr i płac) nie przesądza automatycznie o odpowiedzialności w sprawach z zakresu prawa pracy. Odpowiedzialność ta będzie, bowiem ustalana na podstawie dokumentów, albo też stanu faktycznego, z którego wynika zakres obowiązków i uprawnienia kierownika działu kadr i płac. Wskazać również należy, że odpowiedzialność spoczywa na osobie, która podejmuje decyzje, a nie na osobie, która te decyzje (polecenia pracodawcy) wykonuje.

Jeżeli przykładowo pracodawca decyduje o wypłacie wynagrodzenia za pracę, a kierownik działu kadr i płac tą decyzję tylko wykonuje poprzez dokonanie czynności rachunkowych, to odpowiedzialność w zakresie nieterminowej wypłaty wynagrodzenia spoczywa na osobie podejmującej decyzje w tym zakresie.

Bez znajomości zatem całokształtu dokumentów regulujących sytuację kierownika działu kadr i płac (przede wszystkim zakresu obowiązków), jak też okoliczności faktycznych, w których kierownik wykonuje swoje czynności, nie sposób jednoznacznie udzielić odpowiedzi na pytanie dotyczące odpowiedzialności w sferze prawnopracowniczej.

W tym miejscu warto jedynie zasugerować, że kierownik działu kadr i płac może przynajmniej pomniejszyć swoją odpowiedzialność albo też ograniczyć swoją odpowiedzialność jedynie do czynności zdefiniowanych zakresem czynności poprzez odpowiednie zapisy regulujące zakres jego obowiązków w szczególności poprzez wyraźne zastrzeżenie, że kierownik działu kadr i płac nie jest osobą wyznaczoną przez pracodawcę do dokonywania czynności w sprawach z zakresu prawa pracy, w rozumieniu art. 31 kp.

Tekst opublikowany: 

28 września 2009 r.

Nie ma jeszcze komentarzy do tego dokumentu.
Zaloguj się aby dodać komentarz