Pytanie: Firma pracuje w ruchu ciągłym, pracownicy pracują w systemie od poniedziałku do piątku na trzy zmiany (40 godzin tygodniowo). Czy przyjęcie zwiększonej liczby nadgodzin (367 godzin) i praca w soboty i w niedziele jest prawidłowo rozliczana (za sobotę dzień wolny, za niedzielę wynagrodzenie plus 100% dodatek, za pracę od poniedziałku do piątku wynagrodzenia za godziny nadliczbowe z dodatkiem 50%)? Czy praca ciągła firmy wymusza wprowadzenia czterobrygadówki i zatrudnienia takiej liczby pracowników, aby godziny nadliczbowe były zdarzeniem incydentalnym?

Odpowiedź:

Jeżeli chodzi o pierwsze pytanie wydaje się, że tak w tym zakresie rozliczenie jest prawidłowe: za pracę w dniu wolnym z tytułu przeciętnie 5 dniowego tygodnia pracy koniecznie trzeba oddać inny dzień wolny do końca okresu rozliczeniowego.

Za pracę w dniu wolnym z tytułu niedzieli lub święta obowiązek oddania dnia wolnego można zastąpić wypłatą 100% dodatku za każdą godzinę pracy w tym dniu. Natomiast godziny nadliczbowe dobowe, przypadające w tzw. dni powszednie (o ile nie przypadają w porze nocnej) - mogą być rekompensowane poprzez wypłatę 50% dodatku do wynagrodzenia.

Jeżeli chodzi o drugie pytanie, to w obecnym stanie prawnym nie obowiązuje już system pracy czterobrygadowy. Praca ciągła firmy wymusza najczęściej pracę na III zmiany, w podstawowym systemie czasu pracy. Ponieważ godziny nadliczbowe nie mogą być stałym elementem czasu pracy w firmie. Jeśli tak by się działo to pracodawca będzie nieustannie otrzymywał mandaty od PIP. Żeby tego unikną konieczne będzie zatrudnienie do obsługi jednego stanowiska pracy, co najmniej 4 pracowników na cały etat i jednego pracownika na część etatu, czyli w praktyce pracodawcy będzie potrzebne 5 brygad.

PRZYKŁAD

W marcu br. wymiar czasu pracy to 184 godziny. Natomiast do przepracowania w ruchu ciągłym jest 31 dni x 24 godziny = 744 godziny. Co prawda po podzieleniu tej liczby na 4 może powstać złudzenie, że 4 brygady wystarczą, żeby wypracować ten wymiar czasu pracy. Jednakże w skali rok kalendarzowego każdy pracownik ma jeszcze prawo do 384 lub 376 godzin urlopu wypoczynkowego. Stąd - żeby uniknąć problemów z czasem pracy w razie kontroli PIP - wskazane jest zatrudnienie 5 brygad pracowników.

art. 151 ¹, art. 151 ³ i art. 151 ¹¹ ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Tekst opublikowany:

17 lutego 2011 r.

Autor: Monika Frączek

Prawnik, autorka opracowań z zakresu prawa pracy. Od 1998 r. była głównym specjalistą w Departamencie Prawa Pracy, w Ministerstwie Pracy i Polityki Od 2003 r. pracowała w Wydziale Legislacji Departamentu Prawa Pracy. Uczestniczyła w pracach legislacyjnych w MPiPS i Parlamencie. Absolwentka Podyplomowego Studium Zbiorowych Stosunków Pracy i Zasobów Ludzkich, w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Uczestnik Podyplomowego Studium Zagadnień Legislacyjnych prowadzonego na Uniwersytecie Warszawskim. Od wielu lat specjalizuje się w praktycznych zagadnieniach prawa pracy. Autorka opracowań z zakresu prawa pracy kierowanych do pracowników kadr i działów personalnych, a także osób zarządzających. Obecnie prowadzi swoją firmę doradczą oraz prowadzi szkolenia z tematyki prawa pracy dla działów kadr, osób zarządzających oraz związków zawodowych, w szczególności z czasu pracy, dokumentacji pracowniczej, zgodnego z prawem zatrudniania i zwalniania pracowników, podnoszenia kwalifikacji zawodowych uprawnień rodzicielskich, problematyki pracy tymczasowej.