Pytanie: Czy sprzątaczki mogą pracować w zadaniowym systemie czasu pracy, jeżeli wykonują swoją pracę w siedzibie pracodawcy? Zatrudnione są na pełny etat; pracę zaczynają o godz. 14, czyli zgodnie z podstawowym wymiarem czasu pracy powinny zakończyć ją o godz. 22. W tym samym czasie pracują pracownicy punktu informacyjnego (system zmianowy), więc ewidencja i kontrola obecności pracownika w miejscu pracy jest możliwa. Sprzątaczki wykorzystując fakt zatrudnienia w zadaniowym systemie pracy, gdzie nie ewidencjonuje się ich godzin pracy (za przyzwoleniem działu kadr), kończą pracę o godz. 18, a wynagrodzenie za swoją pracę otrzymują za pełny etat. Czy taka sytuacja jest dopuszczalna? Jakie powinno być prawidłowe zachowanie pracodawcy?

Odpowiedź:

W mojej ocenie, na podstawie informacji przedstawionych w pytaniu, nie można przyjąć, że pracodawca postępuje nieprawidłowo.

Wybór systemu czasu pracy, w którym pracują pracownicy, należy bowiem do pracodawcy.

Regulacje w tym zakresie zawiera się w układzie zbiorowym pracy, regulaminie pracy lub w obwieszczeniu. Niemniej jednak, zgodnie z Kodeksem pracy - system zadaniowego czasu pracy stosuje się w przypadkach uzasadnionych rodzajem pracy lub jej organizacją albo miejscem wykonywania pracy. Chodzi tu przede wszystkim o sytuacje, w których normalna ewidencja godzin pracy pracowników jest utrudniona. O tym, czy możliwa jest kontrola godzin pracy sprzątaczek, nie da się rozstrzygnąć wyłącznie na podstawie stwierdzenia, że w firmie pracują także pracownicy punktu informacyjnego, którzy muszą być dostępni dla klientów firmy we wskazanych godzinach. W ich przypadku ewentualna kontrola wykonywania pracy jest możliwa, gdyż prawdopodobnie logują się do komputerów, korzystają z baz danych itp., a gdyby taki pracownik był nieobecny - klient złoży skargę.

Natomiast pracę osób sprzątających w porze nocnej trudno jest kontrolować. Ponadto pracodawca może wprowadzić system zadaniowego czasu pracy kładąc główny nacisk na rodzaj wykonywanej pracy. Praca osoby sprzątającej nie wymaga jej obecności w pracy przez 8 godzin, jeśli z dołożeniem należytej staranności uda się jej sprzątnąć wszystko w ciągu np. 6 godzin (tym ten rodzaj pracy różni się od pracy pracownika działu informacyjnego, który musi być dostępny dla klientów firmy lub np. od pracy sekretarki, która na bieżąco wykonuje doraźne polecenia pracodawcy).

Skoro pracodawca rozlicza osoby sprzątające z zadania, jakim jest utrzymanie siedziby w firmie w czystości i nie ma zastrzeżeń co do ich pracy - nie musi podejmować żadnych działań.

Natomiast gdyby okazało się, że system zadaniowego czasu pracy się nie sprawdza (pracownicy go nadużywają) - pracodawca może zmienić system na podstawowy (w drodze zmiany regulaminu pracy lub obwieszczenia).

Jeżeli praca jest wykonywana niestarannie (pracownicy opuszczając miejsce pracy niewykonawszy zadania), pracodawca może także wyciągnąć konsekwencje wobec pracowników, którzy bez względu na system czasu pracy, w jakim pracują, mają obowiązek świadczyć pracę sumiennie i starannie. Niesumiennym pracownikom, nierealizującym umówionych zadań - pracodawca ma prawo wręczyć wypowiedzenie umowy o pracę.

art. 100 § 1, art. 140 i art. 150 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94)

Tekst opublikowany:

30 września 2008 r.

Autor: Monika Frączek

Prawnik, autorka opracowań z zakresu prawa pracy. Od 1998 r. była głównym specjalistą w Departamencie Prawa Pracy, w Ministerstwie Pracy i Polityki Od 2003 r. pracowała w Wydziale Legislacji Departamentu Prawa Pracy. Uczestniczyła w pracach legislacyjnych w MPiPS i Parlamencie. Absolwentka Podyplomowego Studium Zbiorowych Stosunków Pracy i Zasobów Ludzkich, w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Uczestnik Podyplomowego Studium Zagadnień Legislacyjnych prowadzonego na Uniwersytecie Warszawskim. Od wielu lat specjalizuje się w praktycznych zagadnieniach prawa pracy. Autorka opracowań z zakresu prawa pracy kierowanych do pracowników kadr i działów personalnych, a także osób zarządzających. Obecnie prowadzi swoją firmę doradczą oraz prowadzi szkolenia z tematyki prawa pracy dla działów kadr, osób zarządzających oraz związków zawodowych, w szczególności z czasu pracy, dokumentacji pracowniczej, zgodnego z prawem zatrudniania i zwalniania pracowników, podnoszenia kwalifikacji zawodowych uprawnień rodzicielskich, problematyki pracy tymczasowej.