Pytanie: Mam pytanie, jak rozliczyć czas pracy pracowników przebywających w podróży służbowej od poniedziałku do piątku. Czy pracownikowi, który przebywał w delegacji od godziny 6.00 rano do 17.00 tego samego dnia należy się dodatek za godziny nadliczbowe albo czas wolny? Jakie przepisy mają zastosowanie w takiej sytuacji?

Odpowiedź: Do czasu pracy pracownika w podróży służbowej wliczamy tylko okres podróży służbowej przypadającej w czasie jego dniówki. Zastosowanie mają tu przepisy o czasie pracy zawarte w Kodeksie pracy.

Proszę pamiętać, że jeżeli pracownik nie wykonuje pracy w czasie podróży służbowej, to do jego czasu pracy wliczamy tylko okres podróży służbowej przypadającej w czasie jego dniówki.

Jeżeli czas odbywania przez pracownika podróży służbowej został zaliczony pracownikowi do czasu pracy, ponieważ podróż służbowa odbywała się w czasie, w którym pracownik świadczyłby pracę zgodnie z jego harmonogramem czasu pracy lub w czasie tej podróży pracownik pracował i w związku z tym już w podróży jego czas pracy przekroczył jego normę czasu pracy, to pracownik świadczył pracę w godzinach nadliczbowych.

Na przykład dobowa norma czasu pracy pracownika wynosi 8 godzin. W poniedziałek pracownik był w podróży służbowej 8 godzin i czas podróży przypadał na jego dniówkę (np. od 8.00 do 16.00), czyli okres tej podróży, 8 godzin, został wliczony do czasu pracy pracownika. Jeżeli pracownik po 8 godzinach podróży wykonywałby pracę (np. po przybyciu do celu podróży pracował od 16.00 do 18.00), to wówczas byłaby to praca w godzinach nadliczbowych (a pracownik nabyłby prawo do dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych lub czas pracy w godzinach nadliczbowych może być zrekompensowany czasem wolnym).
Załóżmy, że pracownik pracuje od poniedziałku do piątku i został wysłany w podróż służbową w niedzielę, i w czasie tej podróży nie pracował, nie ma więc przekroczenia norm czasu pracy pracownika.
Do rozliczenia czasu pracy stosujemy przepisy o czasie pracy zawarte w Kodeksie pracy.
Zgodnie z orzecznictwem sądowym czas podróży służbowej, nie jest czasem pracy, ponieważ podróż służbowa nie stanowi wykonywania pracy. Jednak część podróży służbowej, która odbywa się w rozkładowych godzinach pracy danego pracownika, jest wliczana do czasu pracy pracownika. Jeżeli pracownik na podróż służbową zużyje cały swój czas pracy i jeżeli wtedy będzie wykonywał jeszcze pracę, to będzie to praca w godzinach nadliczbowych.

Podstawa prawna: Dział VI Kodeksu pracy. ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94)

Orzecznictwo: wyrok Sądu Najwyższego 4 lipca 1978 r. (sygn. akt I PR 45/78, PiZS 1979/10/76).

Autor: Ewa Strzałkowska, doradca w zakresie prawa pracy

Odpowiedź udzielona: 5 czerwca 2008 r.