Tarcza antykryzysowa 4.0 wprowadziła zmiany do ustawy Prawo przedsiębiorców w zakresie prowadzenia kontroli przedsiębiorców. Od 24 czerwca będzie możliwa zdalna kontrola Twoich klientów.
Tarcza antykryzysowa 4.0 - oprócz rozwiązań przewidzianych dla kredytobiorców, wprowadziła też zmiany do ustawy Prawo przedsiębiorców w zakresie prowadzenia kontroli przedsiębiorców. Uwaga! Możliwa zdalna kontrola firmy.
Wspomniane wcześniej sankcje pieniężne to nie jedyne dolegliwości mogące spotkać podmiot, który utrudnia kontrolującym wykonywanie czynności służbowych. Musi się on bowiem liczyć z tym, że w przyszłości nie będzie uprzedzany przez fiskusa o kolejnych kontrolach.
Jeśli kontrolowany ma zastrzeżenia do sposobu wszczęcia i prowadzenia kontroli, to wolno mu skorzystać z prawnych narzędzi w celu ochrony swoich interesów. Jednym z nich jest prawo do wniesienia tzw. sprzeciwu, przysługujące na podstawie przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców. W myśl art. 59 ust. 1 tej ustawy możliwość wniesienia sprzeciwu dotyczy m.in. takich przypadków jak brak zawiadomienia przedsiębiorcy przez organ o zamiarze przeprowadzenia kontroli, podjęcie jej bez okazania legitymacji służbowej i upoważnienia do przeprowadzenia kontroli, wykonywanie czynności kontrolnych podczas nieobecności kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej,prowadzenie w stosunku do przedsiębiorcy więcej niż jednej kontroli w tym samym czasie czy przekroczenie czasowego limitu trwania wszystkich kontroli.
Przejęcie obowiązków związanych z rozliczeniami podatkowymi klienta wiąże się z odpowiedzialnością za prawidłową ich realizację. Wprawdzie to przede wszystkim przedsiębiorca odpowiada przed fiskusem za ewentualne błędy w tych rozliczeniach (mogąc następnie dochodzić odszkodowania od biura, które nienależycie wywiązało się z umowy, na drodze cywilnoprawnej) – jednakże w pewnych sytuacjach również przedstawiciele rozliczającego go biura mogą ponosić odpowiedzialność na gruncie przepisów prawa podatkowego. Będzie tak w razie utrudniania urzędnikom czynności kontrolnych, za co grozi kara porządkowa w wysokości do 2.800 zł, nakładana na podstawie art. 262 Ordynacji podatkowej. Wskazuje na to treść art. 262 § 3 pkt 3 Ordynacji podatkowej, w którym jest mowa o tym, że przepisy dotyczące nakładania tej kary stosuje się również do osób, którym podatnik zlecił prowadzenie lub przechowanie ksiąg podatkowych lub dokumentów będących podstawą zapisów w tych księgach (biura rachunkowe), jeżeli osoby te bezzasadnie odmówią okazania lub nie przedstawią w wyznaczonym terminie ksiąg rachunkowych lub dokumentów będących podstawą zapisów w tych księgach.
Zakres praw i obowiązków biura rachunkowego powinien być szczegółowo unormowany w zawartej z klientem umowie, np. o świadczenie usług księgowych. Wskazane jest, aby w takiej umowie były również uregulowane kwestie związane z przeprowadzaniem kontroli rozliczeń tego klienta przez upoważnione organy.
Jednym z najważniejszych obowiązków kontrolowanego jest zapewnienie kontrolującym dostępu do ksiąg podatkowych, przy czym dotyczy to również sytuacji gdy są one przechowywane w innym miejscu niż jego siedziba. Jeżeli miejscem przechowywania ksiąg jest biuro rachunkowe, wówczas to na nim będzie spoczywać powinność udostępniania ksiąg jego klienta organom przeprowadzającym kontrolę. Dodatkowo biuro w przypadku przeprowadzanej w jego lokalu kontroli podatnika (klienta) będzie także musiało m.in.:
Trzeba jednak pamiętać o tym, że nie zawsze złożenie korekty deklaracji wywoła oczekiwane przez podatnika skutki. Naprawienie w ten sposób błędów w rozliczeniach nie jest bowiem możliwe w przypadku gdy u podatnika trwa właśnie kontrola podatkowa. Wyraźnie wskazuje na to treść art. 81b § 1 Ordynacji podatkowej, w której jest mowa o tym, że uprawnienie do skorygowania deklaracji:
Dokumentem potwierdzającym przeprowadzenie kontroli podatkowej jest sporządzany z niej protokół. Doręczenie kontrolowanemu tego dokumentu wyznacza zakończenie kontroli, o czym stanowi art. 291 § 4 Ordynacji podatkowej.
Jeżeli w ocenie przedsiębiorcy poniósł on szkodę na skutek kontroli wszczętej i przeprowadzonej z naruszeniem przepisów prawa, to może ubiegać się o zadośćuczynienie od skarbu państwa. Prawo do wystąpienia o odszkodowanie z tego tytułu przysługuje mu na podstawie art. 46 ust. 1 Prawa przedsiębiorców. W tym celu zainteresowany powinien wystąpić z powództwem do sądu cywilnego, zgodnie z dyspozycją ustępu 2 wspomnianego artykułu, który odsyła w tym zakresie do odrębnych przepisów. Należy tutaj zwrócić uwagę szczególnie na art. 417 Kodeksu cywilnego, nakładający na skarb państwa, jednostkę samorządu terytorialnego bądź inną osobę prawną odpowiedzialność za szkody wyrządzone przy wykonywaniu władzy publicznej.
Jeżeli przedsiębiorca uzna, że kontrola jest prowadzona w sposób opieszały, co utrudnia mu prowadzenie działalności, wówczas może złożyć ponaglenie do organu wyższego stopnia. Zatem w przypadku kontroli prowadzonej przez naczelnika urzędu skarbowego ponaglenie składa się do dyrektora izby administracji skarbowej. W przypadku zaś, gdy ten środek okaże się nieskuteczny, zainteresowany może wnieść do sądu administracyjnego skargę na bezczynność organu podatkowego lub przewlekłe prowadzenie postępowania.
Trzeba mieć na uwadze to, że konsekwencją wszczęcia i prowadzenia kontroli podatkowej z naruszeniem obowiązujących w tym zakresie przepisów może być również tzw. bezwzględny zakaz dowodowy. Został on sformułowany w art. 46 ust. 3 Prawa przedsiębiorców i polega na tym, że dowody zebrane podczas obarczonej takimi wadami kontroli przedsiębiorcy – jeżeli miały istotny wpływ na jej wynik – nie mogą stanowić dowodu m.in. w dotyczącym go postępowaniu:
Ponieważ kontrola z reguły stanowi dużą ingerencję w działalność przedsiębiorcy, absorbując jego czas, zasoby ludzkie, a nierzadko także środki finansowe – regułą jest, że podatnicy nie mogą być takimi działaniami zaskakiwani, lecz powinni być o nich odpowiednio wcześnie uprzedzeni. Dzięki temu mają czas na to, aby przygotować się do kontroli, zarówno pod względem organizacyjnym (np. w zakresie organizacji czasu pracy), jak i pod kątem weryfikacji ich rozliczeń z fiskusem, w tym także ewentualnej korekty złożonych przez siebie wcześniej deklaracji podatkowych. Nałożenie na organy obowiązków związanych z zawiadomieniem kontrolowanego o zamiarze wszczęcia wobec niego kontroli podatkowej wynika z treści art. 282b Ordynacji podatkowej. Ustawodawca określił również elementy, które powinno zawierać tego rodzaju zawiadomienie (na formularzu ZAW-K). W myśl art. 282b § 4 komentowanej ustawy podatkowej należą do nich:
Aby pracownicy fiskusa mogli przeprowadzić u podatnika kontrolę podatkową, muszą legitymować się pisemnym upoważnieniem do jej przeprowadzenia, wydanym przez naczelnika urzędu skarbowego (lub jego zastępcę). W takim dokumencie powinny być zawarte m.in. następujące informacje: oznaczenie organu; data i miejsce wystawienia; wskazanie podstawy prawnej; imię i nazwisko kontrolującego (kontrolujących); numer legitymacji służbowej kontrolującego (kontrolujących); oznaczenie kontrolowanego; określenie zakresu kontroli; data rozpoczęcia i przewidywany termin zakończenia kontroli; podpis osoby udzielającej upoważnienia, z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji; pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego (art. 283 § 2 Ordynacji podatkowej).
Urząd skarbowy nie zawsze jednak ma obowiązek uprzedzać podatników o planowanym sprawdzeniu ich rozliczeń podatkowych. W wyjątkowych bowiem przypadkach ma prawo rozpocząć taką kontrolę bez uprzedniego doręczenia zawiadomienia o zamiarze jej wszczęcia. Przypadki te zostały wymienione w art. 282c Ordynacji podatkowej, a w odniesieniu do ogółu podmiotów prowadzących działalność gospodarczą – w art. 48 ust. 11 Prawa przedsiębiorców. I tak, w świetle pierwszego z powołanych przepisów podatników nie informuje się o zamiarze wszczęcia kontroli m.in. w przypadkach gdy ta kontrola:
@ Wiedza i Praktyka Sp. z o.o. \\ Wszystkie prawa zastrzeżone.
/WiedzaiPraktyka
/wip