Podstawą do obciążenia kontrahenta naliczoną karą umowną jest nota obciążeniowa, która jednocześnie stanowi podstawę do ujęcia tego zdarzenia w księgach rachunkowych. Jest ona dowodem księgowym rozliczeniowym, zewnętrznym własnym - z punktu widzenia wystawcy noty obciążeniowej, lub zewnętrznym obcym - z punktu widzenia odbiorcy noty obciążeniowej, wystawionym, jeśli czynność nie podlega VAT.
Jeżeli przedsiębiorca działa przy zachowaniu należytej staranności, a naliczone kary wynikają z okoliczności, na które nie ma wpływu i wiążą się z uzyskiwanym przychodem, to są poniesione w celu zachowania oraz zabezpieczenia źródła przychodu.
Pytanie podatnika
Spółka A zawarła umowę konsorcjum ze spółkami C, D i E, aby wziąć udział w przetargu na roboty budowlane zorganizowanym przez spółkę z o.o. (dalej: spółka B). Przetarg został wygrany. Jeden z podmiotów należących do konsorcjum wykonał wszystkie prace na czas, natomiast pozostałe (spółka E, C i D) nie dotrzymały ustalonego terminu. Spółka A zapytała ministra finansów,czy zapłata ewentualnych kar umownych, związanych z uchybieniem terminom uzyskania przez konsorcjum wszystkich wymaganych kontraktem świadectw przejęcia będzie stanowić dla niej koszt uzyskania przychodu.Podatnik uważał, że tak.
Odpowiedź ministra
Przyczyny opóźnień w wywiązaniu się z umowy, które stanowiło podstawę do nałożenia na spółkę kar umownych, leżały po stronie pozostałych spółek z konsorcjum. W konsekwencji zapłata ewentualnych kar umownych, związanych z uchybieniem terminom uzyskania przez konsorcjum wszystkich wymaganych kontraktem świadectw przejęcia będzie stanowić dla spółki A (wnioskodawcy) koszt uzyskania przychodu.
Pytanie do eksperta: O czym powinni pamiętać podatnicy, aby organ podatkowy nie zakwestionował zaliczenia kar umownych do kosztów firmy?
Działanie firmy polegające na zapłacie kwoty pieniężnej za odstąpienie od niekorzystnej umowy ma charakter racjonalny. Kara umowna ma zatem pośredni związek z przychodem i może stanowić koszt działalności podatnika. Takie stanowisko zajął WSA w Poznaniu w wyroku z 4 kwietnia 2013 r., sygn. akt I SA/Po 106/13.
Spółka zawarła umowę z kontrahentem na wykonanie linii produkcyjnej, jednak ze względu na problemy technologiczne musiała się z tego zobowiązania wycofać. Pojawia się, więc pytanie czy takie rozwiązanie może być uznane za koszt uzyskania przychodu.
W stosunkach pracy dopuszczalne jest zastrzeżenie kary umownej wyłącznie na rzecz pracownika. Bezprawna „dyscyplinarka” nie uchroni pracodawcy przed zapłatą takiej kary - niezależnie od obowiązku przywrócenia do pracy lub zapłaty odszkodowania za bezzasadne zwolnienie bez wypowiedzenia.
Czasami może się okazać, że korzystniejsze i bardziej racjonalne będzie odstąpienie od zawartej umowy niż zastosowanie się do jej postanowień, nawet przy założeniu, że konieczne będzie zapłacenie kary umownej. Pytanie tylko, czy taka kara może w tych okolicznościach zostać zaliczona do kosztów podatkowych. Sprawdź stanowisko WSA w tej sprawie oraz komentarz naszego eksperta.
@ Wiedza i Praktyka Sp. z o.o. \\ Wszystkie prawa zastrzeżone.
/WiedzaiPraktyka
/wip