Udział w szkoleniu organizowanym przez samorząd zawodowy – jakie skutki w PIT

Wiele zawodów funkcjonuje w samorządach zawodowych. W ramach tych samorządów oraz wielokrotnie w ramach regulacji ustawowych przedstawiciele zawodu zobowiązani są do uczestniczenia w szkoleniach finansowanych przez ten samorząd. Oznacza to, że członkowie ci bezpłatnie uczestniczą w seminariach, prelekcjach, warsztatach itp.

Z kolei na gruncie ustawy o PIT nieodpłatnymi świadczeniami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Definicję nieodpłatnego świadczenia z kolei ugruntowało orzecznictwo sądów i zostało uznane za obejmujące wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Oczywiście zasadniczo chodzi o sytuację, w której otrzymujący nie dokonuje świadczenia zamiennego, to jest otrzymują za darmo np. szkolenie.

Jak przytacza interpretacja ogólna przykładowo jednak pielęgniarki i położone posiadają samorząd zawodowy, który reprezentuje te zawody oraz sprawuje pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony.

Jednocześnie samorząd prowadzi działalność edukacyjną, naukową i badawczą dla osób wykonujących ten zawód.

Pielęgniarki i położone są zobowiązane do przynależności do samorządu zawodowego i regularnego płacenia składki członkowskiej, a także ma obowiązek stałego aktualizowania swojej wiedzy i umiejętności zawodowych oraz prawo do doskonalenia zawodowego w różnych rodzajach kształcenia podyplomowego.

Jednocześnie zapewnienie przez samorząd zawodowy pielęgniarkom i położnym podnoszenia kwalifikacji zawodowych może następować:

1. bezpośrednio, tj. poprzez organizację szkoleń przez samorząd zawodowy i umożliwienie bezpłatnego w nich udziału członkom samorządu,
2. pośrednio, tj. poprzez refundację kosztów poniesionych przez członka samorządu na odpłatne szkolenie organizowane przez inny podmiot.

Jakie wnioski płyną z interpretacji ogólnej:

Uzyskane od samorządu zawodowego świadczenie, polegające na zapewnieniu uczestnictwa członków tego samorządu w szkoleniach, nie stanowi przychodu podlegającego PIT, gdyż:

1. ma charakter świadczenia wzajemnego członków samorządu zawodowego i samego samorządu, co wynika z regulacji na poziomie ustawowym,
2. otrzymanie świadczenia jest konsekwencją spełnienia przez członka samorządu zawodowego innego świadczenia finansowego na rzecz swojego samorządu zawodowego (ze względu na sam obowiązek opłacania składek na rzecz samorządu, co oznacza, że indywidulane zwolnienie z opłacania składek nie ma wpływu na powstanie obowiązku podatkowego),
3. uczestnictwo w takim szkoleniu stanowi realizację ustawowego obowiązku podnoszenia kwalifikacji zawodowych (a organizacja szkolenia/refundacja kosztów poniesionych przez członka samorządu na szkolenie jest finansowana również ze składek członków tego samorządu).

Tym samym w przypadku przynależności ustawowej do samorządu zawodowego na powyższych warunkach nieodpłatne świadczenie nie będzie stanowiło przychodu osoby je otrzymującej.

Źródło: Interpretacja ogólna ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej z 19 lutego 2021 r., nr DD3.8201.2.2018