Pytanie: Spółka z o.o. zakupiła od osoby fizycznej działkę budowlaną, którą chce wnieść aportem do spółki komandytowej (spółka z o.o. jest komandytariuszem). Spółka komandytowa na tej działce będzie budować mieszkania. Czy zakup działki musi być księgowany w spółce z o.o. w pozycji środki trwałe (grunty)?

Odpowiedź:

Sposób ewidencji gruntu jest uzależniony od zamiaru, z jakim jednostka go zakupiła. W momencie zakupu spółka musi ująć go w księgach i to zależy, czy już w tym momencie był zamiar przeznaczenia tej nieruchomości jako wkład niepieniężny do spółki komandytowej. Grunt w księgach rachunkowych jednostki można ująć jako środek trwały lub inwestycje (krótko lub długoterminowe).

Jakie warunki musi spełniać grunt, by został ujęty jako środek trwały?

Aby grunt mógł być ujęty w księgach jednostki jako środek trwały, musi spełniać definicję zawartą w art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 ze zm.).

Zgodnie z nią środki trwałe to rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższej niż rok, kompletne, zdatne do użytkowania i przeznaczone na potrzeby jednostki.

Należy do nich zaliczyć w szczególności:

nieruchomości - w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
maszyny i urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,
ulepszenia w obcych środkach trwałych,
inwentarz żywy.

Reasumując, jeśli grunt został zakupiony z zamiarem wykorzystania go do celów prowadzenia działalności spółki z o.o., a potem jego przeznaczenie uległo zmianie i spółka zdecydowała się go przekazać jako aport w zamian za udziały, to powinien być wykazany w tej właśnie pozycji aktywów jednostki.

Grunt wprowadza się do ewidencji tak samo, jak inne środki trwałe, a więc w cenie nabycia obejmującej koszty związane z jego zakupem, czyli cenę zakupu podwyższa się o inne wydatki naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania, np. koszty związane ze sporządzeniem aktu notarialnego czy opłacenie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Kiedy grunt ujmujemy jako inwestycję długoterminową, a kiedy jako krótkoterminową?

Grunty można też wykazać w aktywach jednostki w pozycji inwestycji długoterminowych (jeśli mają pozostać w jednostce dłużej niż 12 miesięcy od dnia bilansowego) lub krótkoterminowych (jeśli mają być odsprzedane przed upływem okresu 12 miesięcy od dnia bilansowego).

Poprzez pojęcie inwestycji rozumie się aktywa posiadane przez jednostkę w celu osiągnięcia z nich korzyści ekonomicznych wynikających z przyrostu wartości tych aktywów, uzyskania przychodów w formie odsetek, dywidend lub innych pożytków, w tym również z transakcji handlowej, a w szczególności aktywa finansowe oraz te nieruchomości i wartości niematerialne i prawne, które nie są użytkowane przez jednostkę, lecz które posiada w celu osiągnięcia tych korzyści.

W przypadku zakupu gruntu przez spółkę z o.o., nie w celu użytkowania go w ramach swojej działalności, lecz jako lokatę kapitału - licząc na przyrost jego wartości lub w celu wniesienia go do spółki komandytowej jako aport w zamian za udziały - powinny one zostać wykazane jako inwestycje długo lub krótkoterminowe, w zależności od tego, jak szybko od dnia bilansowego jednostka zamierza je zbyć.

- art. 3 ust. 1 pkt 15, pkt 17 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 ze zm.).

Autor:

Beata Kraśniewska, dyrektor oddziału Biura Finansowo-Księgowego Liczyk Sp. z o.o.

Tekst opublikowany:

30 sierpnia 2010 r.