Pytanie: Pracownica zaszła w ciążę, od 1 kwietnia będzie przebywała na zwolnieniu lekarskim. Moje pytanie dotyczy urlopu wypoczynkowego, ponieważ zostało jej 22 dni zaległego urlopu za 2017 rok oraz 26 dni urlopu za 2018 rok. Zakładając, że będzie do końca ciąży na zwolnieniu lekarskim, a później na macierzyńskim i rodzicielskim, to czy po powrocie będzie należał się jej urlop zaległy razem z tymi 22 dniami urlopu za 2017 rok? Czy powinniśmy teraz zaproponować wykorzystanie urlopu, czy też wypłacić ekwiwalent (umowa o pracę na czas nieokreślony ).

Odpowiedź:

Pracownica będzie miała prawo do urlopu wypoczynkowego po powrocie ze zwolnienia lekarskiego, urlopu macierzyńskiego czy rodzicielskiego. Prawo do urlopu wypoczynkowego przedawnia się po upływie 3 lat od daty, w której był on wymagalny. W przypadku kontynuacji zatrudnienia nie ma możliwości rezygnacji z udzielenia urlopu wypoczynkowego w naturze i wypłaty ekwiwalentu za urlop, gdyż wypłata ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy jest możliwa wyłącznie w przypadku ustania stosunku pracy.

Pracownik uzyskuje prawo do kolejnego urlopu wypoczynkowego z dniem 1 stycznia każdego roku. Urlop ten jest obniżany proporcjonalnie w przypadku nieobecności trwającej co najmniej 1 miesiąc w danym roku, ale jedynie w sytuacjach i na zasadach wskazanych w przepisach kodeksu pracy.

Przebywanie przez pracownika na zwolnieniu lekarskim, a następnie korzystanie z urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego nie powoduje obniżenia prawa do urlopu wypoczynkowego. W związku z tym pracownica posiada prawo do pełnego wymiaru urlopu wypoczynkowego za 2018 r. Nie traci również prawa do urlopu zaległego za rok 2017.

W związku z tym po powrocie pracownicy do pracy, po wykorzystaniu wskazanych uprawnień, należy udzielić jej urlopu za rok 2017 i 2018. Ponieważ powrót do pracy nastąpi w 2019 r. pracownica nabędzie również prawo do pełnego urlopu wypoczynkowego za ten rok, chyba że w tym roku będzie ona korzystała również z urlopu wychowawczego.

Prawo do urlopu wypoczynkowego, jak i inne roszczenia związane ze stosunkiem pracy przedawniają się po upływie 3 lat od daty, w której stały się wymagalne.

W przypadku urlopu wypoczynkowego należy zwrócić uwagę, że termin ten nie przypada na koniec roku, w którym urlop jest należny, ale na maksymalny termin udzielenia urlopu zaległego. W związku z tym termin trzyletni dla urlopu wypoczynkowego za 2017 r. będzie biegł od dnia 30 września 2018 r.

Tym samym prawo do tego urlopu przedawni się z dniem 30 września 2021 r. Biorąc pod uwagę planowany termin zakończenia nieobecności związanych z rodzicielstwem, pracownica zachowa prawo do urlopu. Analogicznie należy ustalić termin przedawnienia urlopu wypoczynkowego za 2018 r., który upłynie w dniu 30 września 2022 r. Odnosząc się do przedstawionej sytuacji pracownica po powrocie do pracy w 2019 r. będzie posiadała prawo do urlopu wypoczynkowego za 2017 r. – 22 dni, za 2018 r. – 26 dni oraz za 2019 r. – 26 dni.

Należy również wskazać, że w przypadku jeśli pracownica zwróci się z wnioskiem o udzielenie urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, pracodawca ma obowiązek udzielić go w tym terminie.

Nie ma możliwości zamiany wykorzystania urlopu wypoczynkowego w naturze na ekwiwalent pieniężny.

Wypłata ekwiwalentu jest możliwa tylko w przypadku rozwiązania stosunku pracy, a przepisy kodeksu pracy nie dają legitymacji do rozszerzenia takiego rozwiązania.

art. 155², art. 163 § 3, art. 168, art. 171 § 1, art. 291ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2018 r. poz.108 ze zm.).