ZUS czy OFE - czas na decyzję o podziale składki emerytalnej

Na podstawie ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa systemowa), począwszy od 2016 r., co cztery lata, w okresie od  1 kwietnia do 31 lipca, członek otwartego funduszu emerytalnego (OFE) lub osoba, której Zakład Ubezpieczeń Społecznych ewidencjonuje składkę  emerytalną na specjalnym subkoncie – mogą złożyć do ZUS oświadczenie o sposobie rozliczania części swojej składki. Jest to tzw. okno transferowe w ZUS, przewidziane w art. art. 39a tej ustawy.

Przypomnijmy, że zgodnie z przepisami, składka emerytalna wynosi 19,52% podstawy jej wymiaru (wynagrodzenia). Przy czym w przypadku osób odprowadzających część tej składki do OFE, z tego 12,22% podlega ewidencjonowaniu na koncie ubezpieczonego w ZUS (w ramach tzw. pierwszego filaru emerytalnego), natomiast   pozostała część – w ramach tzw. drugiego filaru emerytalnego –  odpowiednio na specjalnym subkoncie tej osoby w ZUS (4,38%) oraz na jej  rachunku w OFE (2,92%).

Co 4 lata ubezpieczeni, w ramach wspomnianego wcześniej okna transferowego, mają jednak możliwość zadecydowania,  czy część ich  składki na ubezpieczenie emerytalne (w wysokości 2,92%. podstawy wymiaru)  ma być:

• zapisywana na subkoncie danej osoby w ZUS albo
• przekazywana na jej rachunek w otwartym funduszu emerytalnym  (OFE).

Aby poinformować ZUS o swojej decyzji, należy mu przekazać wypełnione „Oświadczenie o przekazywaniu składki do otwartego funduszu emerytalnego albo zewidencjonowaniu składki na subkoncie prowadzonym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych”. Jest do tego przeznaczony formularz o oznaczeniu ZUS-US-OFE-03.

Jak przekazał Zakład Ubezpieczeń Społecznych, oświadczenie to można przekazać wskazanej instytucji  elektronicznie – przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS, osobiście – w każdej placówce ZUS na sali obsługi klientów, jak również pocztą – na adres dowolnego oddziału ZUS.

W tym miejscu należy podkreślić, że poprzednio takie okno transferowe powinno było zostać otwarte w 2020 roku. Ostatecznie nie doszło jednak do tego z powodu pandemii wirusa SARS-CoV-2. Na podstawie bowiem  art. 31ze ust. 1 tzw. specustawy z  2 marca 2020 r. o  COVID-19, w 2020 roku wyłączona została możliwość  stosowania ww. art. 39a ustawy systemowej. Konsekwentnie,  oświadczenia w tym zakresie złożone od 1 kwietnia 2020 r., nie wywoływały skutków prawnych. Oznacza to, że zainteresowani mają możliwość dokonania takiego wyboru po raz pierwszy od 8 lat.

Co istotne, złożenie oświadczenia do ZUS, o którym mowa, jest w pełni dobrowolne. Wskazuje na to jednoznacznie treść art. 39a ust. 1 ustawy systemowej, w którym ustawodawca – wskazując na dopuszczalność podjęcia takiego kroku przez ubezpieczonego – posłużył się sformułowaniem „może złożyć ....”. Jeśli wspomniane oświadczenie nie zostanie przez daną osobę przekazane do ZUS, to rozliczanie części jej składki emerytalnej (2,92%) będzie się odbywać na dotychczasowych zasadach.

Zgodnie bowiem z obowiązującymi przepisami dla osób, które są w wieku o 10 lat niższym od wieku emerytalnego, ZUS  nie przekazuje składek do OFE. Z kolei OFE stopniowo przekazują środki do ZUS, gdzie są zapisywane na subkoncie. Chodzi o tzw. „suwak bezpieczeństwa”. Rozwiązanie to ma zapewnić bezpieczeństwo środków finansowych ubezpieczonego zgromadzonych w OFE. Gdyby bowiem doszło do załamania rynków finansowych przed osiągnięciem przez niego wieku emerytalnego, groziłoby to obniżeniem kapitału, a w konsekwencji uzyskiwaniem niższego świadczenia.   

Jeśli osoba objęta powszechnym ubezpieczeniem emerytalnym nie była do tej pory  członkiem żadnego OFE, a chce, aby część jej  składki była  przekazywana na rachunek w takim funduszu – to w ciągu 4 miesięcy od złożenia oświadczenia powinna zawrzeć stosowną umowę z wybranym OFE.