Od 1 marca wyższe limity przychodu dla pracujących emerytów

Powszechną praktyką wśród emerytów i rencistów jest dorabianie do otrzymywanych przez nich świadczeń, co nie dziwi w czasach stale rosnących kosztów utrzymania. Dla wielu takich osób jest to także odskocznia od  braku zawodowych zajęć, zwłaszcza jeśli osoby te pracują tylko na niewielką część etatu. Takie dodatkowe przychody mogą one jednak otrzymywać nie tylko w ramach zatrudnienia na podstawie umów o pracę, ale również np. w oparciu o umowy zlecenia, o dzieło, czy w ramach prowadzonej działalnością gospodarczej.

Obowiązujące przepisy co prawda nie zabraniają tym osobom podejmowania dodatkowej pracy zarobkowej, ale przewidują pewne ograniczenia, które mają wpływ na pobieranie przez wspomnianych  emerytów i rencistów świadczeń z ZUS. Tak wynika z  art. 104 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Na jego podstawie Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokonuje zmniejszenia takim świadczeniobiorcom emerytury lub renty, jeśli wskazane przychody przekroczą 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez  Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego (GUS). Natomiast po przekroczeniu 130% tego wynagrodzenia – następuje zawieszenie wypłaty świadczenia.

Limity te zmieniają się co 3 miesiące, w oparciu komunikaty cyklicznie publikowane  przez GUS.  Do tej pory ostatnim okresem ich obowiązywania były kolejno miesiące grudzień 2023 roku – luty 2024 roku.  Jak  wynika z komunikatu Prezesa GUS z 9 lutego 2024 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w czwartym kwartale 2023 r. – wynagrodzenie to we wskazanym okresie wynosiło 7.540,36 zł.  Było więc wyższe od przeciętnego wynagrodzenia w trzecim kwartale ubiegłego roku, wynoszącego 7.194,95 zł.  Konsekwencją wydania przez Prezesa GUS najnowszych danych w tym zakresie,  jest zmiana  powyższych limitów od                 1 marca 2024 r.

Zmiany, o których mowa, są więc korzystne dla dorabiających emerytów i rencistów. Dotychczas te limity – obowiązujące do 29 lutego 2024 r. – wynosiły bowiem odpowiednio5.036,50 zł oraz 9.353,50 zł brutto. Były więc niższe od wynikających z ustawy oraz z najnowszego komunikatu Prezesa GUS. Przykładowo pierwszy ze wskazanych limitów wzrósł o niemal 242 zł, natomiast drugi o prawie 450 zł.

W praktyce oznacza to, że jeśli dodatkowy zarobek emeryta (rencisty) w każdym miesiącu w okresie od marca do maja 2024 roku nie będzie przekraczał kwoty 5.278,30 zł brutto, będzie on mógł  dorabiać do otrzymywanych świadczeń bez obaw, że ZUS zawiesi ich wypłatę bądź zmniejszy ich wysokość. Z kolei w sytuacji, gdy miesięczny przychód tej osoby będzie wyższy od podanego limitu (ale nie przekroczy 9.802,50 zł), Zakład zmniejszy jej świadczenie o kwotę przekroczenia, jednak nie więcej niż o kwotę maksymalnego zmniejszenia. Od marca 2024 roku kwoty maksymalnego zmniejszenia będą wynosić:

• 890,63 zł – dla emerytur i rent z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
• 668,01 zł  – dla rent z tytułu częściowej niezdolności do pracy,
• 757,08 zł – dla rent rodzinnych, do których uprawniona jest jedna osoba.

Natomiast  organ  nie wstrzyma wypłaty  świadczenia, jeśli dodatkowy miesięczny przychód otrzymującej  je osoby w ww. okresie nie będzie wyższy niż 9.802,50 zł brutto.

Powyższe limity zasadniczo dotyczą osób pobierających wcześniejsze emerytury. Nie muszą się natomiast nimi przejmować emeryci, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny (wynoszący 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn). Wyjątek dotyczy emerytów, którym ZUS podwyższył wyliczoną emeryturę do kwoty świadczenia minimalnego (od marca 2024 roku w wysokości 1.780,96 zł brutto). Jak wyjaśnił ZUS – w takiej  sytuacji – jeśli  przychód z pracy przekroczy wysokość kwoty podwyższenia do minimalnej emerytury, emerytura za dany okres będzie wypłacana w niższej kwocie (tj. bez dopłaty do minimum).  Ograniczenia w tym zakresie nie dotyczą także osób uprawnionych  do emerytury częściowej.

Bez wspomnianych ograniczeń możliwe jest także dorabianie do niektórych rent, np. dla inwalidów wojennych,  inwalidów wojskowych, których niezdolność do pracy związana jest ze służbą wojskową, czy rent  rodzinnych  po żołnierzach, których śmierć ma związek z tą służbą. W korzystnej sytuacji znajdują się również osoby pobierające rentę rodzinną, która jest kwotowo korzystniejsza od ustalonej emerytury z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego.