Obowiązki pracodawcy i pracownika w związku z urlopem macierzyńskim

Izabela Nowacka

Autor: Izabela Nowacka

Dodano: 11 stycznia 2011
Pytanie:  Pracownica wybiera się na urlop macierzyński. Termin porodu ma wyznaczony na koniec lutego 2011 r. Jakie obowiązki leżą po stronie pracownicy idącej na taki urlop oraz po stronie pracodawcy, (jakie dokumenty, zaświadczenia musi przedstawić pracownica oraz wystawić pracodawca)? Jest to pierwsza pracownica w naszym zakładzie, która jest w ciąży stąd takie pytanie. Chcemy dokonać pełnej dokumentacji zgodnej z prawem.
Odpowiedź: 

Dokumentami wymaganymi do wypłaty zasiłku macierzyńskiego są:

  • zaświadczenie o przewidywanej dacie porodu - za okres przed porodem oraz skrócony odpis aktu urodzenia dziecka - za okres od dnia porodu.

1. Wymiar urlopu macierzyńskiego

Pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze:

  1. 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
  2. 31 tygodni w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie,
  3. 33 tygodni w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie,
  4. 35 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie,
  5. 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.
Przy udzielaniu urlopu macierzyńskiego tydzień urlopu odpowiada 7 dniom kalendarzowym.

Co najmniej 2 tygodnie urlopu macierzyńskiego mogą przypadać przed przewidywaną datą porodu. Pracownica powinna złożyć wniosek w tej sprawie i przedstawić zaświadczenie od lekarza na zwykłym druku o dacie porodu.

Wówczas po porodzie przysługuje jej urlop macierzyński niewykorzystany przed porodem, aż do wyczerpania podstawowego wymiaru urlopu.

Jeżeli pracownica nie korzysta z urlopu macierzyńskiego przed przewidywaną datą porodu, pierwszym dniem urlopu macierzyńskiego jest dzień porodu.

2. Dodatkowy urlop macierzyński

Bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego pracownica ma prawo do dodatkowego urlopu w wymiarze 2 tygodni, jeśli urodziła 1 dziecko przy jednym porodzie. Dodatkowego urlopu macierzyńskiego udziela się na pisemny wniosek pracownicy, składany w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu; pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownicy.

3. Zasiłek macierzyński

Za czas urlopu macierzyńskiego oraz dodatkowego urlopu macierzyńskiego przysługuje zasiłek macierzyński na zasadach i warunkach określonych odrębnymi przepisami tj. ustawą z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2010 r. nr 77, poz. 512 z późn. zm.).

4. Dokumenty potrzebne do wypłaty zasiłku

Dokumentami wymaganymi do wypłaty zasiłku macierzyńskiego są:

  • zaświadczenie o przewidywanej dacie porodu - za okres przed porodem oraz skrócony odpis aktu urodzenia dziecka - za okres od dnia porodu

W przypadku, gdy zasiłek macierzyński wypłacany jest przez ZUS, dodatkowo wymagane jest zaświadczenie pracodawcy o udzielonym pracownicy urlopie macierzyńskim oraz zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku ZUS Z-3 zawierające m.in. składniki przychodu, stanowiące podstawę wymiaru zasiłku.

Jeżeli pracownica wystąpi o dodatkowy urlop macierzyński, wówczas do ZUS trzeba jeszcze złożyć zaświadczenie pracodawcy o okresie udzielonego dodatkowego urlopu

5. Ubezpieczenie emerytalno-rentowe podczas pobierania zasiłku macierzyńskiego

Pracownica przebywająca na urlopie macierzyńskim i pobierająca zasiłek macierzyński, z tego tytułu podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Nie podlega natomiast ubezpieczeniu chorobowemu, wypadkowemu i zdrowotnemu.

Za osobę pobierającą zasiłek macierzyński obowiązki płatnika składek pełni ZUS, który ten zasiłek będzie wypłacał.

Zgłoszenie do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego należy do obowiązków płatnika składek, czyli w tym przypadku do ZUS. Za pracownicę pobierającą zasiłek macierzyński, podlegającą z tego tytułu ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, płatnik składek (pracodawca) powinien, co miesiąc sporządzać raport imienny o wypłaconych świadczeniach i przerwach w opłacaniu składek ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 XX i kodem świadczenia/przerwy 311 (nie wpisuje się liczby dni zasiłkowych i kwot zasiłku, jeśli zasiłek wypłaca ZUS).

Jeżeli w danym miesiącu pracownica uzyska od pracodawcy przychód ze stosunku pracy podlegający oskładkowaniu, np. za część przepracowaną miesiąca, to wówczas należy sporządzić za nią jeszcze raport ZUS RCA z kodem pracowniczym 01 10 XX i wykazać tam podstawę wymiaru składek oraz ich kwoty.

- art. 180, art. 1821, art. 1831 i art. 184 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.),
- art. 6 ust. 1 pkt 19 i art. 36 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 z późn. zm.),
- art. 29 ust. 5, art. 53 ust. 2, art. 61 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2010 r. nr 77, poz. 512 z późn. zm.),
- rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 27 lipca 1999 r. w sprawie określania dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. nr 65, poz. 742 z późn. zm.).
Tekst opublikowany: 

3 stycznia 2011 r.

Izabela Nowacka

Autor: Izabela Nowacka

Ekonomista, specjalizuje się w prawie pracy, ubezpieczeniach społecznych i prawie podatkowym. Autorka licznych publikacji z zakresu rozliczania wynagrodzeń, współpracuje z wieloma wydawnictwami, jest autorką publikacji m.in. w Rzeczpospolitej, Monitorze Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, Monitorze rachunkowości budżetowej
Nie ma jeszcze komentarzy do tego dokumentu.
Zaloguj się aby dodać komentarz

@ Wiedza i Praktyka Sp. z o.o. \\ Wszystkie prawa zastrzeżone.