Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r. nr 8, poz. 43)

Dodano: 1 stycznia 1999

Dz.U.83.8.43
1985-02-20	Dz.U.85.7.21	§ 1
1991-05-09	Dz.U.91.39.167	§ 1
1993-01-14	Dz.U.92.102.520	§ 1
1996-06-07	Dz.U.96.63.292	§ 1
1997-06-18	Dz.U.97.61.377	§ 1
1999-01-01	Dz.U.98.162.1118	Art. 32 ust. 4 Art. 194

rozporządzenie

Rady Ministrów

z dnia 7 lutego 1983 r.

w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze

(Dz.U. z dnia 18 lutego 1983 r.)

Na podstawie art. 55 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 i. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 267)zarządza się, co następuje:

Rozdział 1
Przepisy ogólne

§ 1.

1.

Rozporządzenie stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia, zwanych dalej "wykazami".

2.

§ 1 ust. 2 zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 29 stycznia 1985 r. (Dz.U. 85.7.21) zmieniającego rozporządzenie z dniem 20 lutego 1985 r.
§ 1 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia z dnia 21 maja 1996 r. (Dz.U. 96.63.292) zmieniającego rozporządzenie z dniem 7 czerwca 1996 r.

Właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych oraz centralne związki spółdzielcze w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustalają w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B.

3.

§ 1 ust. 3 dodany przez § 1 pkt 2 lit. b) rozporządzenia z dnia 21 maja 1996 r. (Dz.U. 96.63.292) zmieniajacego rozporządzenie z dniem 7 czerwca 1996 r.

Wykazy stanowisk, o których mowa w ust. 2, stosuje się także w jednostkach organizacyjnych:

1)

które powstały w drodze przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w inne przedsiębiorstwo, w przedsiębiorstwa, w spółkę lub w spółki,

2)

które zostały przekazane organom samorządu terytorialnego,

3)

dla których uprawnienia i obowiązki organu założycielskiego przejęli wojewodowie lub inne organy państwowe.

4.

§ 1 ust. 4 dodany przez § 1 pkt 2 lit. b) rozporządzenia z dnia 21 maja 1996 r. (Dz.U. 96.63.292) zmieniajacego rozporządzenie z dniem 7 czerwca 1996 r.

Przepis ust. 3 ma zastosowanie od dnia wprowadzenia zmian, o których mowa w tym przepisie.

§ 2.

1.

§ 2 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 21 maja 1996 r. (Dz.U. 96.63.292) zmieniającego rozporządzenie z dniem 7 czerwca 1996 r.

Okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

2.

§ 2 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 3 czerwca 1997 r. (Dz.U. 97.61.377) zmieniającego rozporządzenie z dniem 18 czerwca 1997 r.

Okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

Rozdział 2
Wiek emerytalny

§ 3.

Za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej "wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia.

§ 4.

1.

Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)

osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2)

§ 4 ust. 1 pkt 2 skreślony przez § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia z dnia 3 czerwca 1997 r. (Dz.U. 97.61.377) zmieniającego rozporządzenie z dniem 18 czerwca 1997 r.

(skreślony),

3)

ma wymagany okres - zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

2.

§ 4 ust. 2 skreślony przez § 1 pkt 2 lit. b) rozporządzenia z dnia 3 czerwca 1997 r. (Dz.U. 97.61.377) zmieniającego rozporządzenie z dniem 18 czerwca 1997 r.

(skreślony).

3.

Do okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach, o których mowa w ust. 1, zalicza się także okresy pracy górniczej w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin oraz okresy zatrudnienia na kolei w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin, a także okresy pracy lub służby, o których mowa w § 5-10.

§ 5.

1.

Pracownik, który na statkach żeglugi powietrznej wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w dziale I wykazu B, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)

osiągnął wiek emerytalny wynoszący:

a)

55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn albo

b)

50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn; jeżeli komisja lotniczo-lekarska wydała orzeczenie o niezdolności do wykonywania czynności członka personelu latającego,

2)

wiek emerytalny osiągnął w czasie wykonywania prac wymienionych w dziale I wykazu B lub w czasie zatrudnienia, do którego został skierowany po zwolnieniu z pracy na statkach żeglugi powietrznej,

3)

ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy na statkach żeglugi powietrznej, wymienionej w dziale I wykazu B.

2.

Warunek określony w ust. 1 pkt 2 nie jest wymagany, jeżeli pracownik z powodu inwalidztwa został zwolniony z pracy na statkach żeglugi powietrznej lub z pracy, do której został skierowany po zwolnieniu z pracy na statkach żeglugi powietrznej, wymienionej ust. 1.

§ 6.

Pracownik, który w morskich portach handlowych oraz przedsiębiorstwach pomocniczych działających na rzecz tych portów, zwanych dalej "portami morskimi”, wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w dziale II wykazu B, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)

osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat w czasie wykonywania tych prac lub zatrudnienia, do którego został skierowany stosownie do zalecenia lekarza,

2)

ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy wymienionej w dziale II wykazu B.

§ 7.

Pracownik, który wykonywał w hutnictwie prace w szczególnych warunkach, wymienione w dziale III wykazu B, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)

osiągnął wiek emerytalny wynoszący:

a)

59 lat w okresie od dnia 1 stycznia 1983 r.,

58 lat w okresie od dnia 1 stycznia 1984 r.,

57 lat w okresie od dnia 1 stycznia 1985 r.,

56 lat w okresie od dnia 1 stycznia 1986 r.,

55 lat w okresie od dnia 1 stycznia 1987 r. albo

b)

55 lat w okresie od dnia 1 stycznia 1983 r., jeżeli komisja lekarska do spraw inwalidztwa i zatrudnienia orzekła trwałą jego niezdolność do wykonywania prac wymienionych w dziale III wykazu B,

2)

wiek emerytalny osiągnął w czasie wykonywania prac wymienionych w dziale III wykazu B lub w okresie zatrudnienia, do którego skierowany został stosownie do zalecenia lekarza,

3)

ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy wymienionej w dziale III wykazu B.

§ 8.

1.

Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w dziale IV wykazu B, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)

§ 8 ust. 1 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 3 lit. a) rozporządzenia z dnia 3 czerwca 1997 r. (Dz.U. 97.61.377) zmieniającego rozporządzenie z dniem 18 czerwca 1997 r.

osiągnął wiek emerytalny wynoszący 50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn,

2)

ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 10 lat wykonywał prace wymienione w dziale IV wykazu B.

2.

§ 8 ust. 2 skreślony przez § 1 pkt 3 lit. b) rozporządzenia z dnia 3 czerwca 1997 r. (Dz.U. 97.61.377) zmieniającego rozporządzenie z dniem 18 czerwca 1997 r.

(skreślony).

§ 8a.

§ 8a dodany przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 27 kwietnia 1991 r. (Dz.U. 91.39.167) zmieniającego rozporządzenie z dniem 9 maja 1991 r.
§ 8a zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 29 grudnia 1992 r. (Dz.U. 92.102.520) zmieniającego rozporządzenia z dniem 14 stycznia 1993 r.

Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie B dziale IV poz. 8 i 9, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)

osiagnął wiek emerytalny: 50 lat - kobieta i 55 lat mężczyzna - w czasie zatrudnienia lub w ciągu 5 lat od ustania zatrudnienia,

2)

ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 20 lat przy pracach wymienionych w wykazie B dziale IV poz. 8 i 9.

§ 9.

1.

Funkcjonariusz pożarnictwa nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)

osiągnął wiek emerytalny wynoszący:

a)

55 lat dla - kobiet i 60 lat dla mężczyzn albo

b)

50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn, jeżeli komisja lekarska do spraw inwalidztwa i zatrudnienia orzekła trwałą jego niezdolność do pełnienia służby w jednostkach ochrony przeciwpożarowej,

2)

wiek emerytalny osiągnął w czasie pełnienia służby albo w czasie zatrudnienia wykonywanego po zwolnieniu z tej służby,

3)

ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat służby w jednostkach ochrony przeciwpożarowej przy wykonywaniu czynności o charakterze operacyjno-technicznym.

2.

Warunek określony w ust. 1 pkt 2 nie jest wymagany, jeżeli funkcjonariusz pożarnictwa został zwolniony ze służby lub z pracy, którą wykonywał po zwolnieniu ze służby w jednostkach ochrony przeciwpożarowej, z powodu inwalidztwa,

§ 10.

1.

Żołnierz zawodowy oraz funkcjonariusz Milicji Obywatelskiej, organów bezpieczeństwa publicznego i Służby Więziennej, zwolniony ze służby, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)

osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn w czasie służby wojskowej, w Milicji Obywatelskiej, w organach bezpieczeństwa publicznego, służby więziennej bądź w czasie zatrudnienia wykonywanego po zwolnieniu z tej służby, bądź w ciągu 5 lat po zwolnieniu ze służby lub ustaniu zatrudnienia,

2)

ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat tej służby.

2.

Przepis § 4 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

§ 11.

Funkcjonariusz celny nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)

osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn w czasie zatrudnienia w organach administracji celnej,

2)

ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w organach administracji celnej.

§ 12.

1.

Pracownik wykonujący działalność twórczą lub artystyczną w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym twórców i ich rodzin nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)

osiągnął wiek emerytalny wynoszący dla:

a)

tancerza, akrobaty, gimnastyka, ekwilibrysty, kaskadera - 40 lat dla kobiet i 45 lat dla mężczyzn,

b)

solisty wokalisty, muzyka grającego na instrumentach dętych, tresera zwierząt drapieżnych - 45 lat dla kobiet i 50 lat dla mężczyzn,

c)

artysty chóru, żonglera, komika cyrkowego, aktora teatru lalek - 50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn,

d)

aktorki, dyrygentki - 55 lat,

e)

muzyka grającego na instrumentach smyczkowych, perkusyjnych oraz klawiszowych, operatora obrazu filmowego, fotografika - 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2)

wiek emerytalny osiągnął w czasie zatrudnienia lub w ciągu 5 lat od ustania zatrudnienia,

3)

ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat działalności twórczej lub artystycznej.

2.

Przepis § 4 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

§ 13.

Dziennikarz zatrudniony w redakcjach dzienników, czasopism, w radiu, telewizji oraz w agencjach prasowych, informacyjnych, publicystycznych albo fotograficznych, objęty układem zbiorowym pracy dziennikarzy, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)

osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn w czasie wykonywania pracy dziennikarskiej,

2)

ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy dziennikarskiej.

§ 14.

Pracownik Najwyższej Izby Kontroli nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)

osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn w czasie zatrudnienia w Najwyższej Izbie Kontroli,

2)

ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w Najwyższej Izbie Kontroli.

§ 15.

Nauczyciel, wychowawca lub inny pracownik pedagogiczny wykonujący pracę nauczycielską wymienioną w art. 1 pkt 1-7 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 1982 r. Nr 3, poz. 19, Nr 25, poz. 287, Nr 31, poz. 214 i z 1983 t. Nr 5, poz. 33),- określoną w tej ustawie jako praca zaliczona do I kategorii zatrudnienia, nabywa prawo do emerytury na zasadach określonych w § 4 i jest uważany za wykonującego prace w szczególnym charakterze.

Rozdział 3
(skreślony)

Rodział 3 skreślony przez § 1 pkt 4 rozporządzenia z dnia 21 maja 1996 r. (Dz.U. 96.63.292) zmieniającego rozporządzenie z dniem 7 czerwca 1996 r.

Rozdział 4
Przepisy przejściowe i końcowe

§ 19.

1.

Przy ustalaniu okresów pracy, o których mowa w § 2, uwzględnia się również okresy takiej pracy (służby), wykonywanej przed dniem wejścia w życie rozporządzenia.

2.

Prace dotychczas zaliczone do I kategorii zatrudnienia w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 4 maja 1979 r. w sprawie pierwszej kategorii zatrudnienia (Dz. U. z 1979 r. Nr 13, poz. 86 i z 1981 t. Nr 32, poz. 186) uważa się za prace wykonywane w szczególnych warunkach, o których mowa w § 4.

§ 20.

Osoba, która nabyła uprawnienie do zwiększenia emerytury lub renty inwalidzkiej na podstawie przepisów dotychczasowych, zachowuje to uprawnienie, z tym że zamiast dotychczasowego zwiększenia przyznaje się jej wzrost emerytury lub renty inwalidzkiej w wysokości wynikającej z rozporządzenia.

§ 21.

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 stycznia 1983 r.

Załącznik 1 Wykaz prac wykonywanych w szczególnych warunkach

Wykaz B dział IV poz. 8 dodany przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 27 kwietnia 1991 r. (Dz.U. 91.39.167) zmieniającego rozporządzenie z dniem 9 maja 1991 r.
Wykaz B dział IV poz. 9 dodany przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 29 grudnia 1992 r. (Dz.U. 92.102.520) zmieniającego rozporządzenie z dniem 14 stycznia 1993 r.
Tytuł wykazu A zmieniony przez § 1 pkt 5 lit. a) rozporządzenia z dnia 21 maja 1996 r. (Dz.U. 96.63.292) zmieniającego rozporządzenie z dniem 7 czerwca 1996 r.
Tytuł wykazu B zmieniony przez § 1 pkt 5 lit. a) rozporządzenia z dnia 21 maja 1996 r. (Dz.U. 96.63.292) zmieniającego rozporządzenie z dniem 7 czerwca 1996 r.
Wykaz C skreślony przez § 1 pkt 5 lit. b) rozporządzenia z dnia 21 maja 1996 r. (Dz.U. 96.63.292) zmieniajacego z dniem 7 czerwca 1996 r.

Wykaz prac wykonywanych w szczególnych warunkachDokument Microsoft Word108.5 KB