Złożenie stosownej informacji fiskusowi pozwoli uniknąć CIT

CIT-15J jest informacją o podatnikach podatku dochodowego od osób prawnych oraz o podatnikach podatku dochodowego od osób fizycznych, posiadających, bezpośrednio lub za pośrednictwem podmiotów niebędących podatnikami podatku dochodowego, prawa do udziału w zysku spółki jawnej.

Składają ją spółki jawne mające siedzibę lub zarząd na terytorium Polski, jeżeli wspólnikami takiej jednostki nie są wyłącznie osoby fizyczne (lecz także np. spółki z o.o.), a chce ona uniknąć uzyskania statusu podatnika CIT. Adresatem tej informacji powinien być naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na siedzibę spółki jawnej oraz naczelnik urzędu skarbowego właściwy dla każdego podatnika osiągającego dochody ze spółki jawnej.

Informację CIT-15J składa się (w formie papierowej lub elektronicznie) generalnie przed rozpoczęciem roku obrotowego. Oznacza to, że jeśli rok obrotowy spółki jawnej pokrywa się z rokiem kalendarzowym, wówczas dokument ten należy złożyć w terminie do 31 grudnia danego roku. Przy czym powinność ta ciąży na spółce jawnej, a nie na jej wspólnikach. Załącznikiem do wspomnianej informacji jest CIT/JW. 

Należy zauważyć, że złożenie informacji CIT-15J jest co do zasady jedynie uprawnieniem, a nie obowiązkiem spółki jawnej. Jednak z brakiem dopełnienia wspomnianej formalności w ustawowym terminie, będą się wiązać istotne dla takiego podmiotu skutki podatkowe. Jak bowiem wynika z art. 1 ust. 3 pkt 1a ustawy o CIT, jej przepisy mają również zastosowanie do spółek jawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Polski, jeżeli wspólnikami takiej spółki nie są wyłącznie osoby fizyczne oraz spółka nie złoży przed rozpoczęciem roku obrotowego ww. informacji. W takim przypadku spółka jawna uzyskuje status podatnika CIT od pierwszego dnia roku obrotowego, o którym była mowa wcześniej (art. 1 ust. 5 ustawy o CIT).

Konieczność złożenia CIT-15J wystąpi również w razie zaistnienia zmian o charakterze własnościowym w takich podmiotach. Przepisy nakazują bowiem, aby wspomniany formularz aktualizacyjny przekazać fiskusowi w terminie 14 dni, licząc od dnia zaistnienia zmian w składzie podatników będących wspólnikami spółki. Termin czternastodniowy obowiązuje także w przypadku nowo utworzonej spółki jawnej oraz spółki jawnej powstałej z przekształcenia innej spółki (należy go liczyć od dnia zarejestrowania spółki jawnej).

Informacji CIT-15J nie muszą natomiast składać spółki jawne, których wspólnikami są tylko osoby fizyczne. Takie podmioty nie są podatnikami CIT, bez konieczności potwierdzania w omawianym trybie swojego statusu do celów podatkowych. Co istotne, według organów podatkowych, jeśli spółka jawna uzyskała status podatnika podatku CIT, to późniejsze zmiany w jej składzie osobowym – w wyniku których jej wspólnikami stały się tylko osoby fizyczne – nie mają wpływu na ten status. Nie powodują więc, że taki podmiot przestaje podlegać przepisom ustawy o CIT. Do takich wniosków prowadzi analiza m.in. interpretacji indywidualnych dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z  17 listopada 2021 r. (nr 0111-KDIB2-1.4010.350.2021.2.PB), z 16 września 2021 r. (nr 0111-KDIB2-1.4010.309.2021.1.AR) oraz z 7 czerwca 2023 r. (nr 0111-KDIB1-1.4010.244.2023.1.AW).

Mniej restrykcyjne dla podatników stanowisko w tej kwestii zajmowały jednak niektóre sądy administracyjne. Za przykład może tutaj posłużyć wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 19 października 2023 r. (sygn. akt I SA/Łd 618/23). Wspomniany sąd wyjaśnił w nim, że jak wskazuje spójnik „oraz” użyty przez ustawodawcę w art. 1 ust. 3 punkt 1a ustawy o CIT, wszystkie określone w nim warunki (człony koniunkcji) muszą być spełnione, aby zaistniał skutek w postaci nabycia lub zachowania statusu podatnika CIT przez spółkę jawną. Oznacza to, że utrata lub nieziszczenie się któregokolwiek z wymienionych warunków powoduje utratę lub nieuzyskanie statusu podatnika CIT przez spółkę jawną. Jeśli zatem wspólnikami takiego podmiotu staną się wyłącznie osoby fizyczne będzie to oznaczać, że jeden z warunków wymaganych przez art. 1 ust. 3 pkt 1a nie jest spełniony. W konsekwencji według WSA uznać należy, że pogląd, iż spółka jawna, która już uzyskała status podatnika CIT nie traci go na skutek zmian w składzie osobowym, jest błędny.