Jedna z firm kupiła auta do dalszej odsprzedaży, niektóre są używane jako pojazdy demonstracyjne. Czy w tej sytuacji przedsiębiorca straci prawo do odliczenia pełnego VAT? Sprawdźmy.

Czego dotyczyła sprawa?

Przedmiotem sporu między podatnikiem a organem podatkowym były zapisy wewnętrznych dokumentów określających sposób wykorzystywania samochodów demonstracyjnych w prowadzonej działalności gospodarczej. Zdaniem organu podatkowego nie wykluczają one użycia samochodów do celów prywatnych. W szczególności kwestionowane były postanowienia dotyczące wyjazdów służbowych w celu uzupełnienia paliwa przed udostępnieniem pojazdu klientowi lub transportu pojazdu do miejsc, w których realizowane są imprezy promocyjne i szkolenia techniczne.

Zdaniem fiskusa kontrowersje w zakresie pełnego odliczania VAT naliczonego dotyczyły również udostępniania samochodów osobom niebędącym pracownikami podatnika, tj. klientom salonu samochodowego wykonującym jazdy próbne, dziennikarzom i innym osobom prowadzącym na rzecz spółki działania marketingowe i działania PR.

Wewnętrzne przepisy nie wykluczały bowiem użycia samochodów do celów innych niż działalność gospodarcza. Innego zdania był podatnik, któremu rację przyznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.

Co w sprawie orzekł sąd?

Umożliwienie klientowi zapoznania się z oferowanym mu pojazdem: nowym lub używanym, w ten sposób, że wykonuje jazdy testowe podobnym modelem, nie skutkuje w żaden sposób zmianą przeznaczenia testowanego pojazdu. Trudno zatem uznać za logiczne, by udostępnienie pojazdu do jazdy próbnej potencjalnemu klientowi miało spowodować utratę przeznaczenia samochodu jako używanego do prowadzenia działalności gospodarczej. Zdaniem sądu jest wręcz przeciwnie. Ścisły związek pomiędzy sprzedażą samochodów, a możliwością odbycia jazdy próbnej przed zakupem tego samego lub podobnego modelu jest niepodważalny.

Komentarz eksperta

Jakub Rychlik
doradca podatkowy

Chociaż organ podatkowy nie wskazał powodów, dla których uznał, że w opisanych sytuacjach samochód może zostać wykorzystany do celów prywatnych, to można jedynie się domyślać, że skoro samochody nie są w tym czasie objęte nadzorem ze strony podatnika, to pracownik bądź osoby spoza spółki mogą je wykorzystać do swoich celów nie pytając nikogo o zgodę.

Niewątpliwie żaden pracodawca czy też podatnik, który sam nie wykorzystuje samochodu w prowadzonej działalności gospodarczej nigdy nie jest w stanie wyeliminować ryzyka wykorzystania samochodu do celów prywatnych. Ryzyko takie będzie zawsze istniało i to niezależnie od treści wewnętrznego regulaminu używania samochodów w firmie.

Sprawa rozstrzygana przez sąd administracyjny dowodzi niedoskonałości przepisów ustawy o VAT w zakresie określenia warunków, których spełnienie uprawnia do pełnego odliczania VAT naliczonego związanego z pojazdami samochodowymi. Przyznanie tego prawa w zależności od treści wewnętrznych regulaminów korzystania z aut jest delikatnie mówiąc nieporozumieniem. Istotne powinno być faktyczne wykorzystywanie samochodów, a nie zapisy w regulaminach.

Zastosuj w praktyce

Podatnik, który od samochodów wykorzystywanych w działalności odlicza 100% VAT, musi zapewnić w swojej firmie wyeliminowanie użytku prywatnego. Odpowiednie zapisy można zawrzeć w regulaminie, umowach, instrukcjach, zarządzeniach, trzeba też podjąć dodatkowe działania, które zweryfikują czy auta faktycznie są używane wyłącznie do celów biznesowych. Może to być przykładowo audyt zapisów ewidencji prowadzonej w poszczególnych jednostkach organizacyjnych spółki i porównanie z inną dostępną dokumentacją.
Zmiana przeznaczenia samochodu nie pozbawi podatnika prawa do odliczenia pełnego VAT.

Polecamy też inne komentarze ekspertów:

Podstawa prawna: