Upewnij się, czy oddelegowanie zwalnia z obowiązków pracodawcy jako płatnika

Spółka, która zwróciła się do ZUS z wnioskiem o wydanie interpretacji prowadzi działalność gospodarczą w Polsce i zatrudnia pracowników. Część z nich zostaje oddelegowana do pracy w krajach spoza UE i EOG, z którymi Polska nie zawarła umów w sprawie zabezpieczenia społecznego.

Oddelegowanie odbywa się na podstawie trójstronnego porozumienia tj. między wnioskodawcą, pracownikiem oraz spółką w kraju goszczącym.

W tym czasie formalnie umowa o pracę tu w Polsce trwa, jednak cechy właściwe temu stosunkowi nie są wypełniane. Mianowicie, spółka w Polsce nie pełni wtedy wobec pracowników funkcji kontrolnych ani nadzorczych. Praca jest wykonywana na rzecz spółki zagranicznej, toteż to ona wypłaca wynagrodzenia, nadzoruje, zleca obowiązki. Polski pracodawca nie wypłaca więc ani wynagrodzenia ani innych świadczeń za pracę podczas oddelegowania. 

Pracodawca zapytał: czy podczas okresu oddelegowania będzie obowiązany do odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu przychodu osiąganego przez pracownika w związku z pracą wykonywaną poza Polską.

Zdaniem wnioskodawcy, taki obowiązek nie wystąpi. Powołał on art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są m.in. pracownikami. Warunkami do objęcia ubezpieczeniami są więc:

1) zawarcie z polskim podmiotem stosunku pracy oraz

2) wykonywanie pracy na terytorium Polski

Wnioskodawca dodał, że po pierwsze, praca w tym przypadku nie jest wykonywana na terenie Polski, a po drugie, wzajemne prawa i obowiązki z tytułu stosunku pracy zostają na czas oddelegowania zawieszone, mimo, że nie doszło do udzielenia urlopu bezpłatnego.

W konsekwencji pracownicy nie podlegają ubezpieczeniom w czasie delegacji, tym samym polski pracodawca nie ma obowiązku opłacania składek od dochodu zagranicznego.

Organ wskazał, że pracownicy podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Oznacza to, że objęci ubezpieczeniami są polscy obywatele posiadający tytuł do ubezpieczeń na terenie Polski, polscy obywatele zatrudnieni przez polskie podmioty za granicą.

W tym drugim przypadku obowiązek ubezpieczeń może być wyłączony na podstawie umowy międzynarodowej, której Polska jest stroną lub na podstawie prawa wspólnotowego.

Z opisu sprawy wynika, że pracownicy wnioskodawcy nie mają podpisanej żadnej umowy z podmiotem zagranicznym. Praca za granicą jest więc wykonywana w ramach łączącego pracowników z polskim pracodawcą, stosunku pracy, przy czym praca nie odbywa się w czasie urlopu bezpłatnego (takiego urlopu nie udzielono).

ZUS dodał, że w trakcie takiego urlopu pracownik pozostaje formalnie w stosunku pracy, ale w świetle przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie jest uważany za pracownika i nie podlega pracowniczym ubezpieczeniom.

W związku z tym, stanowisko zaprezentowane przez wnioskodawcę jest nieprawidłowe.

Interpretacja ZUS oddział w Gdańsku z 1 czerwca 2016 r. (DI/100000/43/546/2016)