Jakie zasady obowiązują w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne od 2018 roku

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorców stanowi na zasadach ogólnie obowiązujących zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na dany rok kalendarzowy.

Wysokość tego wynagrodzenia będzie znana po ogłoszeniu go przez Główny Urząd Statystyczny.

Osoba, dla której prowadzenie działalności gospodarczej stanowi tytuł do ubezpieczeń obowiązkowych jest zobowiązana do odprowadzania składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne. Ubezpieczenie chorobowe ma charakter dobrowolny, a objęcie nim następuje na wniosek przedsiębiorcy. Ci z nich, którzy zdecydują się na opłacanie składek społecznych od kwoty przekraczającej najniższą podstawę ich wymiaru powinni pamiętać, że podstawa ta w odniesieniu do składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe podlega ograniczeniu do wysokości 250% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Co istotne, składek na FP nie opłaca się za kobiety i mężczyzn, którzy ukończyli odpowiednio 55 i 60 rok życia. Zwolnienie przysługuje począwszy od następnego miesiąca po ukończeniu wskazanego wieku bądź od bieżącego miesiąca, jeżeli urodziny przedsiębiorcy przypadają w jego pierwszym dniu.

Zgłoszenia do ubezpieczeń w ZUS dokonuje się w ciągu 7 dni od daty rozpoczęcia działalności w deklaracji:

1. ZUS ZUA – jeśli przedsiębiorca podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu,

• ZUS ZZA – jeśli przedsiębiorca podlega wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu
  Przedsiębiorcy, którzy opłacają składki ZUS od podstawy nie niższej niż 60% przeciętnego wynagrodzenia zgłaszają się do ubezpieczeń w ZUS z kodem tytułu ubezpieczenia:
• 0510 XX  – jeżeli nie mają ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy,
• 0512 XX – jeżeli mają ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Z kolei przedsiębiorcy opłacający składki ZUS na zasadach preferencyjnych dokonują zgłoszenia z kodem tytułu ubezpieczenia:

• 0570 XX  – jeżeli nie mają ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy,
• 0572 XX – jeżeli mają ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Kod tytułu ubezpieczenia składa się z 6 znaków, gdzie 4 pierwsze oznaczają podmiot podstawowy wraz z rozszerzeniem, piąty znak wskazuje na ustalone bądź nieustalone prawo do emerytury lub renty, natomiast szósty – posiadanie bądź nieposiadanie stopnia niepełnosprawności.

Od 1 stycznia 2018 r. osoby prowadzące pozarolniczą działalność, podobnie jak pozostali płatnicy będą wpłacali wszystkie składki ZUS na jeden rachunek.

Jeśli chodzi o ulgi, jak wynika z art. 18a ustawy systemowej, składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na zasadach preferencyjnych, a więc od zadeklarowanej podstawy, nie niższej jednak od kwoty stanowiącej równowartość 30% płacy minimalnej obowiązującej w danym roku kalendarzowym (w 2018 r. – 2.100 zł) mogą odprowadzać przedsiębiorcy, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej i spełniają łącznie następujące warunki:

• nie prowadzili działalności w okresie ostatnich pięciu lat,
• nie wykonują usług na rzecz byłego pracodawcy, z którym w bieżącym lub poprzednim roku podatkowym łączył ich stosunek pracy, chyba, że czynności wykonywane na rzecz byłego pracodawcy nie są tożsame z wykonywanymi w ramach stosunku pracy.

Należy pamiętać, że preferencja w postaci „małego ZUS” dotyczy wyłącznie składek na ubezpieczenia społeczne i nie wpływa na wysokość składki zdrowotnej, której podstawa, a w konsekwencji sama składka jest taka sama, co w przypadku przedsiębiorców opłacających ZUS w pełnej wysokości.

Niektórzy przedsiębiorcy uprawnieni do emerytury bądź renty z tytułu niezdolności do pracy mogą zostać objęci zwolnieniem z opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne, o ile otrzymywane przez nich świadczenie emerytalne lub rentowe nie przekracza miesięcznie kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2018 r. – 2.100 zł) i pod warunkiem że:

• uzyskują dodatkowe przychody z działalności gospodarczej w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie połowy najniższej emerytury lub
• opłacają podatek dochodowy z prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej w formie karty podatkowej.

Ponadto, składki zdrowotnej nie muszą odprowadzać osoby legitymujące się orzeczeniem o  umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności, po spełnieniu warunków wskazanych w pkt 1 lub 2, bez ograniczenia dotyczącego wysokości przysługującego świadczenia.

W tym miejscu warto dodać, że w najbliższych miesiącach ma wejść w życie tzw. Konstytucja biznesu wprowadzająca liczne udogodnienia dla prowadzących pozarolniczą działalność, jak np. „ulga na start” (pierwsze pół roku bez składek ZUS dla początkujących przedsiębiorców ) oraz „działalność nierejestrowa” (działalność na najmniejszą skalę, gdzie przychody miesięczne do 50% minimalnego wynagrodzenia nie będą uznawana za działalność gospodarczą).

Dodatkowo planowane jest wprowadzenie innych udogodnień, w tym między innymi likwidacja numeru REGON.

W celu rejestracji firmy należy uzyskać wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, dokonując rejestracji we wniosku CEIDG-1. Można go wypełnić on-line pod adresemfirma.gov.pl (w tym celu konieczne jest założenie profilu zaufanego ePUAP) przy użyciu odpowiedniego kreatora, który krok po kroku prowadzi użytkownika przez procedurę rejestracji. Formularz CEIDG-1 można również złożyć w formie papierowej.

Rejestracja działalności gospodarczej jest bezpłatna. Złożony formularz CEIDG-1 dla osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą jest jednocześnie:

• wnioskiem o uzyskanie, zmianę albo skreślenie wpisu w rejestrze REGON,
• zgłoszeniem identyfikacyjnym albo aktualizacyjnym NIP do naczelnika urzędu skarbowego (nadanie bądź wskazanie numeru NIP),
• oświadczeniem o wyborze formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych,
• zgłoszeniem albo zmianą zgłoszenia płatnika składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS ZFA),
• oświadczeniem o kontynuowaniu ubezpieczenia społecznego rolników.

Ten sam formularz służy zatem do rejestrowania działalności, a także do zgłaszania wszelkich zmian danych umieszczonych w informacji pierwotnej, przy czym zmiany trzeba zgłosić w ciągu 7 dni od ich zaistnienia. Warto dodać, że w przypadku, gdy w dniu rejestracji firmy  przedsiębiorca nie posiada numeru NIP i/lub REGON, to po ich nadaniu nie musi dokonywać aktualizacji danych w systemie CEIDG, ponieważ pojawią się one tam automatycznie. 

1. ZUS ZUA – jeśli przedsiębiorca podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu,

2. ZUS ZZA – jeśli przedsiębiorca podlega wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu
Przedsiębiorcy, którzy opłacają składki ZUS od podstawy nie niższej niż 60% przeciętnego wynagrodzenia zgłaszają się do ubezpieczeń w ZUS z kodem tytułu ubezpieczenia:

• 0510 XX  – jeżeli nie mają ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy,
• 0512 XX – jeżeli mają ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy.