Zakwaterowanie pracownika oddelegowanego a przychód. Ważne orzeczenia NSA

W wyrokach z 9 stycznia 2024 r. o sygn. akt II FSK 434/21 oraz II FSK 1332/21 NSA wypowiedział się w kwestii opodatkowania noclegu pracowników oddelegowanych.

Wskazane styczniowe orzeczenia NSA nie są pierwszym przejawem przyjętego w nich stanowiska Naczelnego Sądu Administracyjnego, zgodnie z którym nie jest przychodem dla pracownika świadczenie niepieniężne w postaci noclegu zapewnionego przez pracodawcę osobie oddelegowanej.

Takie podejście przyjął już skład NSA orzekający w 2023 r. w sprawie o sygn. II FSK 270/21.

Argumentacja podmiotów wchodzących w spór sądowy z Szefem Krajowej Administracji Skarbowej opierała się m.in. na przepisach Dyrektywy 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 16 grudnia 1996 r. dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług, zgodnie z którą niektóre świadczenia przyznawane pracownikowi w związku z oddelegowaniem (w tym koszty zakwaterowania) nie stanowią wynagrodzenia takiego pracownika. Wydaje się, że właśnie wykładnia przepisów unijnych jest kluczowa w kontekście zmiany (na pozytywną) linii orzeczniczej NSA.

Przed wydaniem ww. wyroków przez długi czas również sądy administracyjne prezentowały negatywne dla podatników stanowisko i uznawały za przychód wartość noclegu pokrywanego za pracownika oddelegowanego (np. sygn. II FSK 1435/19).

Trudno było zgodzić się z takim podejściem, bowiem już tylko w oparciu o wytyczne wskazane przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 8 lipca 2014 r. (sygn. K 7/13) można stwierdzić, że świadczenie w postaci opłaconego noclegu nie jest ponoszone w interesie pracownika, a w interesie pracodawcy. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego przyznanie świadczenia w interesie pracownika jest jedną z koniecznych przesłanek dla uznania takiego świadczenia za przychód po stronie pracownika.

Bieżące podejście Naczelnego Sądu Administracyjnego należy oczywiście ocenić pozytywnie. Omawiany wyrok daje  nadzieję zarówno dla  pracodawców, jak u  pracowników oddelegowanych na uniknięcie ponoszenia zbędnych wydatków z tytułu należności publicznoprawnych. Musimy jednak pamiętać, że wyroki NSA nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa i stosując prezentowane stanowisko płatnicy i podatnicy - nadal mogą narazić się na spór z organem podatkowym.

Pierwsza pozytywna interpretacja indywidualna Szefa KAS (nr 0113-KDIPT2-3.4011.792.2019.7.GG) została już wydana w wyniku związania organu wyrokiem NSA w konkretnej sprawie. Należy mieć nadzieję, że organy podatkowe, w tym Szef Krajowej Administracji Skarbowej w wydawanych interpretacjach indywidualnych będą stosowali się do bieżącej linii orzeczniczej Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Mając na uwadze, że zastosowanie tego pozytywnego stanowiska nie jest jeszcze ugruntowane w praktyce organów podatkowych, zalecanym byłoby uzyskanie przez zainteresowanych własnych indywidualnych interpretacji w przedmiotowym kontekście. Może to pomóc w ograniczeniu wysokości należności publicznoprawnych zarówno po stronie pracowników, jak i po stronie pracodawców (również potencjalne przełożenie na wymiar składek na ubezpieczenia społeczne).