Wynagrodzenia pracowników w okresie przestoju produkcyjnego obciążą wynik bieżący przedsiębiorstwa

Grzegorz Magdziarz

Autor: Grzegorz Magdziarz

Dodano: 7 listopada 2012
Pytanie:  Jesteśmy zakładem produkcyjnym koszty działalności rozliczamy na kontach zespołu 4 i 5. Należne pracownikom produkcji wynagrodzenia za dany miesiąc księgujemy na koszty wytworzenia poszczególnych produktów. Na jakie konta zaksięgować naliczone wynagrodzenia za czas postoju z winy pracodawcy?

Zgodnie z prawem bilansowym w księgach rachunkowych powinno się ująć wszelkie przychody i odpowiadające im koszty. A jak będzie w tym przypadku? Sprawdź.

Odpowiedź: 

Koszty wynagrodzeń pracowników produkcyjnych za okres przestoju powinny obciążyć koszty bieżącego okresu.

Zgodnie z art. 4 ust.1 uor jednostki obowiązane są stosować przyjęte zasady (politykę) rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy. Zdarzenia, w tym operacje gospodarcze, ujmuje się w księgach rachunkowych i wykazuje w sprawozdaniu finansowym zgodnie z ich treścią ekonomiczną (art. 4 ust. 2 uor).

Poszczególne składniki aktywów i pasywów wycenia się stosując rzeczywiście poniesione na ich nabycie (wytworzenie) ceny (koszty), z zachowaniem zasady ostrożności - art.7 ust. 1 uor.

Rzeczowe składniki aktywów wyceniane są według cen nabycia lub kosztów wytworzenia nie wyższych od cen ich sprzedaży netto na dzień bilansowy (art. 28 ust. 1 pkt. 6 uor). Uor definiuje także w art. 28 ust. 3 koszt wytworzenia, który obejmuje koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu. Koszty bezpośrednie obejmują wartość zużytych materiałów bezpośrednich, koszty pozyskania i przetworzenia związane bezpośrednio z produkcją i inne koszty poniesione w związku z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje w dniu wyceny.

Do uzasadnionej, odpowiedniej do okresu wytwarzania produktu, części kosztów pośrednich zalicza się zmienne pośrednie koszty produkcji oraz tę część stałych, pośrednich kosztów produkcji, które odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych. Za normalny poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych uznaje się przeciętną, zgodną z oczekiwaniami w typowych warunkach, wielkość produkcji za daną liczbę okresów lub sezonów, przy uwzględnieniu planowych remontów.

Jeżeli nie jest możliwe ustalenie kosztu wytworzenia produktu, jego wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży netto takiego samego lub podobnego produktu, pomniejszonej o przeciętnie osiągany przy sprzedaży produktów zysk brutto ze sprzedaży, a w przypadku produktu w toku - także z uwzględnieniem stopnia jego przetworzenia.

Do kosztów wytworzenia produktu nie zalicza się kosztów:

  1. będących konsekwencją niewykorzystanych zdolności produkcyjnych i strat produkcyjnych,
  2. ogólnego zarządu, które nie są związane z doprowadzaniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje na dzień wyceny,
  3. magazynowania wyrobów gotowych i półproduktów, chyba że poniesienie tych kosztów jest niezbędne w procesie produkcji,
  4. kosztów sprzedaży produktów.
Zgodnie z art. 34 ust. 1 uor jednostki mogą wyceniać:
  1. materiały i towary - w cenach zakupu,
  2. produkty w toku produkcji - w wysokości bezpośrednich kosztów wytworzenia lub tylko materiałów bezpośrednich bądź nie wyceniać ich w ogóle
- jeżeli nie zniekształca to stanu aktywów oraz wyniku finansowego jednostki. Zasady, o których mowa w pkt 2, nie mogą być stosowane do produkcji o przewidywanym czasie wykonania dłuższym niż 3 miesiące, przeznaczonej do sprzedaży lub na rzecz środków trwałych w budowie jednostki. Nie dotyczy to jednak produkcji rolnej.

Ustawa o rachunkowości nie precyzuje dokładnie, jakie konkretnie koszty wchodzą w skład kosztu wytworzenia. Nie jest to także zdefiniowane w żadnym z Krajowych Standardów rachunkowości. Zatem zgodnie z art. 10 ust. 3 uor w sprawach nieuregulowanych przepisami ustawy, przyjmując zasady (politykę) rachunkowości, jednostki mogą stosować krajowe standardy rachunkowości wydane przez Komitet Standardów Rachunkowości. W przypadku braku odpowiedniego standardu krajowego, jednostki, inne niż wymienione w art. 2 ust. 3, mogą stosować MSR.

Kwestia zapasów uregulowana została w MSR 2 „Zapasy”. Zgodnie z §3 MSR do zapasów zalicza się także wyroby gotowe wyprodukowane lub będące w trakcie wytwarzania ich przez jednostkę, łącznie z materiałami i surowcami oczekującymi na wykorzystanie w procesie produkcji.

Na koszty przetworzenia zapasów składają się koszty związane bezpośrednio z jednostką produkcji, takie jak bezpośrednia robocizna. Składają się na nie także systematycznie przypisane, stałe i zmienne pośrednie koszty produkcji, poniesione przy przetwarzaniu materiałów na gotowe dobra - § 12 MSR.

Zgodnie z §16 MSR przykładami kosztów wyłączonych z ceny nabycia lub kosztu wytworzenia zapasów i ujmowanych jako koszty okresu, w którym je poniesiono, są:

  1. nietypowe wielkości (zużycie ponadnormatywne) zmarnowanych materiałów, robocizny oraz innych kosztów produkcyjnych;
  2. koszty magazynowania, chyba że poniesienie tych kosztów jest niezbędne w trakcie procesu produkcyjnego pomiędzy jednym i drugim etapem produkcji;
  3. ogólne koszty administracyjne, które nie przyczyniają się do doprowadzenia zapasów do ich aktualnego stanu i miejsca; oraz
  4. koszty sprzedaży.
Moim zdaniem jest to analogiczna sytuacja jak opisana w MSR 23 odnośnie aktywowania kosztów finansowania zewnętrznego. Zgodnie z §12 MSR aktywowanie kosztów finansowania zewnętrznego zawiesza się w przypadku przerwania na dłuższy okres czasu aktywnego prowadzenia działalności inwestycyjnej.

Dlatego też koszty wynagrodzeń pracowników produkcyjnych w okresie przestoju produkcyjnego powinny obciążać wynik bieżący przedsiębiorstwa. Koszty księgowane będą na konta zespołu nr 4 i 5, ale nie znajdą się w zmianie stanu wyrobów gotowych w przypadku wersji porównawczej rachunku zysków i strat. Powinny obciążyć koszty Zarządu.

Oczywiście zgodnie z prawem pracy za czas przestoju pracownikowi należy się wynagrodzenie. Zgodnie z art. 81 § 1 kp pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - 60% wynagrodzenia. W każdym przypadku wynagrodzenie to nie może być jednak niższe od minimalnego wynagrodzenia określonego na podstawie odrębnych przepisów.

Tekst opublikowany: 

3 października 2012 r.

Grzegorz Magdziarz

Autor: Grzegorz Magdziarz

Ekspert ds. rachunkowości i MSR/MSSF, biegły rewident. Współpracuje z wydawnictwami: Wiedza i Praktyka, Nowe Standardy Sprawozdawczości, Infor.
Nie ma jeszcze komentarzy do tego dokumentu.
Zaloguj się aby dodać komentarz