Podatek od szopy wyższy niż od domu - czy MF zmieni przepisy

Zgodnie z art. 2 ust. 1  ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości  podlegają nieruchomości lub obiekty budowlane w postaci gruntów, budynków lub ich części, a także  budowli lub ich części związanych  z prowadzeniem działalności gospodarczej. Podatnikami tej daniny są osoby fizyczne, osoby prawne, a także jednostki organizacyjne, w tym spółki niemające osobowości prawnej, które są  m.in.

• właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych,
• posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych,
• użytkownikami wieczystymi gruntów.

Stawki podatku od nieruchomości mają charakter kwotowy. Ich wysokość jest zróżnicowana, w zależności m.in. od  przeznaczenia nieruchomości. Na ogół  kształtują się one różnie w poszczególnych gminach, ponieważ określają je w swoich uchwałach rady gmin. Nie mogą one jednak przekraczać górnej granicy tych stawek, która jest określana corocznie przez Ministra Finansów w drodze obwieszczenia. Wyjątek stanowi stawka od budowli (czyli obiektów, które nie są budynkami), która ma charakter procentowy i wynosi 2% wartości tych budowli.

Na to, że opłacanie tego podatku jest problematyczne dla wielu podatników, niejednokrotnie zwracał uwagę Racznik Praw Obywatelskich. W jednym ze swoich  wystąpień skierowanych ostatnio do Ministra Finansów, poruszył on kwestię opodatkowania podatkiem od nieruchomości budynków infrastruktury przydomowej.

W piśmie w tej sprawie  do MF z 6 grudnia 2024 r. (nr  V.511.400.2024.KB) – podpisanym przez szefa zespołu ds. prawa i administracyjnego i gospodarczego Biura RPO – przekazano, że budynki należące do takiej infrastruktury (szopy, altany, komórki) mogą być obciążane stawką podatku od nieruchomości dziesięciokrotnie wyższą od budynków mieszkalnych. Zaliczane są one bowiem  przez organy podatkowe do tzw. „pozostałych budynków”, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy  o podatkach i opłatach lokalnych. Są to budynki niemieszkalne, niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą.  Ustalany przez radę gminy podatek od tzw. budynków pozostałych nie może przekroczyć 11,17 zł od  1 m² powierzchni użytkowej. Natomiast maksymalną wysokość podatku od budynku mieszkalnego Minister Finansów ustalił na 1,15 zł od 1 m²  powierzchni użytkowej.

W tym zakresie w przedmiotowym  piśmie powołano się na przypadek jednego z obywateli, który zwrócił się do RPO ze skargą na powyższe przepisy. Skarżący stwierdził, że z podatku od nieruchomości zwolnione są altany działkowe i obiekty gospodarcze o powierzchni do 35 m². oraz budynki stanowiące infrastrukturę ogrodową na  rodzinnych ogrodach działkowych. Tak wynika z art. 7 ust. 1 pkt 12  komentowanej ustawy. Jego zdaniem nie jest  zrozumiałe, dlaczego takie same budynki gospodarcze na działkach pod zabudowę mieszkaniową, które służą również rekreacji, są obciążone wysoką stawką podatku, zaś te na terenie ogródków działkowych są od niego zwolnione. Według skarżącego zróżnicowanie sytuacji prawno-podatkowej i odmienne traktowanie podatników w tym zakresie może naruszać standardy konstytucyjne.

Mając to na uwadze Biuro RPO zwróciło się do Ministra Finansów z prośbą o zajęcie stanowiska w przedstawionej sprawie. Chodzi w szczególności o wyjaśnienie, jakie było  „ratio legis” ukształtowania maksymalnych stawek podatku od budynków gospodarczych w wysokości 10-krotnie wyższej od stawek podatku za budynki mieszkalne. Została również sformułowana  prośba o informację, czy resort finansów dostrzega potrzebę ustawowej zmiana proporcji wysokości opodatkowania budynków mieszkalnych i pozostałych.