Zwolnienie od CIT kas zapomogowo-pożyczkowych

Od 11 października br. obowiązuje ustawa z 11 sierpnia 2021 r. o kasach zapomogowo-pożyczkowych (ustawa o KZP). Uregulowano w niej kompleksowo zagadnienia związane z funkcjonowaniem tego rodzaju w zakładach pracy. Przypomnijmy, że do tej pory podstawą ich działalności był art. 39 ust. 1 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych. Natomiast szczegółowe regulacje w tym zakresie były zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z 19 grudnia 1992 r. w sprawie pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w zakładach pracy (Dz.U. z 1992 r. nr 100, poz. 502).

Wprowadzenie nowej ustawy o KZP ma związek z niedawnymi zmianami w przepisach o związkach zawodowych. Jej autorzy podkreślili, że takie kasy spełniają funkcję demokratycznego zarządzania oraz prewencyjnego wspierania rodzin pracowników i emerytów zagrożonych ubóstwem, a także wykluczeniem społecznym z powodu niskich dochodów. Tym samym stworzenie właściwych ram prawnych dla tej instytucji było zadaniem społecznie ważnym. Zarazem ww. nowelizacja ustawy o związkach zawodowych spowodowała, że wspomnianym wcześniej jej art. 39 ust. 1 objęto już nie tylko pracowników, ale również „osoby wykonujące pracę zarobkową” (a więc także np. zleceniobiorców). W konsekwencji zmieniono też nazwę tych instytucji – dotychczas funkcjonujących jako „pracownicze kasy zapomogowo-pożyczkowe” (PKZP) – na „kasy zapomogowo-pożyczkowe” (KZP), pomijając przymiotnik „pracownicze”. Nowelizacja w związku z tym wskazanego wcześniej rozporządzenia z 1992 roku nie wydała się jednak projektodawcy zasadna, m.in. dlatego, że omawiana materia jedynie pośrednio łączy się z problematyką związków zawodowych (spełniają one społeczną kontrolę nad kasami, o których mowa). Dlatego za zasadne uznano opracowanie w tym zakresie odrębnej, kompleksowej regulacji rangi ustawowej.

Oprócz omówienia podstawowych kwestii związanych z tworzeniem, organizowaniem i działaniem kas zapomogowo-pożyczkowych (KZP) u pracodawców oraz ich likwidacją – które w dużej części są powtórzeniem zapisów wspomnianego wcześniej rozporządzenia –nowa ustawa o KZP wprowadziła również zmiany m.in. w przepisach podatkowych. W ich wyniku w ustawie o CIT pojawiło się nowe zwolnienie, dzięki dodaniu do niej przepisu art. 6 ust. 1 pkt 23.

Taki zapis ustawy o CIT jednoznacznie rozstrzyga, że kasy  zapomogowo-pożyczkowe (KZP) nie są podatnikami tego podatku. Dotychczas kwestia ta budziła wiele wątpliwości. Analogicznie jak wskazana na wstępie ustawa, również zwolnienie, o którym mowa obowiązuje od 11 października 2021 r.