Pracodawca sprawdzi pracowników na obecność alkoholu

W świetle aktualnie obowiązujących przepisów pracodawca nie może sprawdzać trzeźwości pracowników bez ich zgody. Nie pozwalają mu na to art. 17 ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, ani art. 22^1b Kodeksu pracy. Potwierdził to Urząd Ochrony Danych Osobowych (UODO) w komunikacie z 27 czerwca 2019 r., opublikowanym na stronie internetowej tego urzędu (www.uodo.gov.pl). W komunikacie wyjaśniono m.in., że wskazany przepis Kodeksu pracy określa, iż tzw. dane szczególnych kategorii, w tym o zdrowiu, pracodawca może przetwarzać, gdy pracownik bądź kandydat do pracy wyrazi na to zgodę i z własnej inicjatywy przekaże takie dane. A w opinii UODO wiedza o tym, czy ktoś jest nietrzeźwy jest informacją o stanie zdrowia.

Wkrótce jednak ma się to zmienić za sprawą nowych przepisów, które przygotowało Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii. Projekt nowelizacji wskazanych wcześniej ustaw  zakłada bowiem, że w określonych przypadkach pracodawca będzie mógł wprowadzić kontrolę trzeźwości pracowników. Zmiany w tym zakresie ich autorzy uzasadnili faktem, że  brak możliwości weryfikacji, czy pracownik nie znajduje się pod wpływem substancji lub środka negatywnie wpływającego na jego zdolność psychofizyczną – w odniesieniu do pewnych grup pracowników – może zagrażać zdrowiu i życiu zarówno samego pracownika znajdującego się pod wpływem takich substancji czy środków, jak i jego współpracowników, ale również osób trzecich. W niektórych przypadkach może także zagrażać mieniu pracodawcy, które może zostać uszkodzone bądź zniszczone, co może pociągać za sobą poważne skutki finansowe dla tego  pracodawcy. W skrajnych przypadkach może również doprowadzić do śmierci pracownika lub innych osób.

Zarazem w projekcie nowelizacji zostały określone granice tego rodzaju kontroli. Mianowicie pracodawcy wolno będzie sprawdzić samą obecność alkoholu (lub narkotyków) u pracownika, a nie ich dokładną zawartość w organizmie tej osoby. Przy czym nowe przepisy nie wskazują, w jaki sposób ta kontrola będzie mogła być przeprowadzana (dlatego należy uznać, że może to być np. badanie alkomatem). Zawarto w nich jednak zastrzeżenie, że musi się ona odbywać z poszanowaniem godności oraz innych dóbr osobistych pracownika.

https://www.portalfk.pl/dzialalnosc-pracodawcy-i-pracownikow/kontrola-pip-nie-mozna-kontrolowac-pracodawcy-kilka-razy-pod-rzad-23585.html

Wprawdzie dopuszczone będzie badanie krwi jako następstwo badania przeprowadzonego w ten sposób (albo w razie braku możliwości jej zastosowania) – jednak pobrać w tym celu krew od pracownika będzie mogła tylko osoba mająca odpowiednie kwalifikacje zawodowe. To samo dotyczy pobierania materiału biologicznego pod kątem badań na obecność środków odurzających w organizmie pracownika.

Grupa lub grupy pracowników objęte kontrolą trzeźwości, metoda kontroli oraz sposób jej przeprowadzenia – będą musiały zostać określone w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy (albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy). Dodatkowo pracodawca będzie miał obowiązek poinformowania pracowników o wprowadzeniu kontroli trzeźwości w sposób u niego  przyjęty, nie później niż 2 tygodnie przed jej rozpoczęciem. Art. 5 ustawy nowelizującej przewiduje, że wejdzie ona w życie po upływie 14 dni od jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Źródło:

• projekt (z 17 maja 2021 r.) ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.