Jakie obowiązki ma pracodawca po śmierci pracownika młodocianego

Iwona Kusio-Szalak

Autor: Iwona Kusio-Szalak

Dodano: 12 września 2018
Pytanie:  Uczeń III klasy szkoły zawodowej odbywał w mojej firmie naukę zawodu (umowa była podpisana z Cechem). Dnia 5 lipca br. zginął tragicznie. Jakie są moje obowiązki względem najbliższych zmarłego (wynagrodzenie i odprawa pośmiertna)?
Odpowiedź: 

Obowiązki pracodawcy związane ze śmiercią pracownika młodocianego są tożsame z obowiązkami, które ma pracodawca po śmierci pracownika dorosłego.

Śmierć pracownika oznacza wygaśnięcie stosunku pracy, a pracodawca ma obowiązek dokonać rozliczenia należności przysługujących pracownikowi do dnia zgonu oraz, w niektórych przypadkach, wypłacić odprawę pośmiertną.

Należnościami przysługującymi pracownikowi jest:

  • wynagrodzenie za pracę lub inne świadczenia kompensujące wynagrodzenie, czyli wynagrodzenia i zasiłki z tytułu choroby, rodzicielstwa, wypadku czy świadczenie rehabilitacyjne, wynagrodzenie za nadgodziny, dyżur, różnego rodzaju dodatki do wynagrodzeń oraz premie, czyli wszystkie składniki wynagrodzeń, jakie przysługiwały pracownikowi do dnia zgonu,
  • ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy,
  • odprawa pośmiertna, czyli jednorazowe świadczenie pieniężne, którego wartość ustala się na podstawie stażu pracy u danego pracodawcy - w przedmiotowym przypadku wynosiło będzie jednomiesięczne wynagrodzenie (pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat).

W razie śmierci pracownika w czasie trwania stosunku pracy lub w czasie pobierania po jego rozwiązaniu zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby, rodzinie przysługuje od pracodawcy odprawa pośmiertna (art. 93 § 1 kp). Przysługuje ona następującym członkom rodziny pracownika:

  • małżonkowi,
  • innym członkom rodziny spełniającym warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Na pracodawcy spoczywa obowiązek ustalenia kręgu uprawnionych osób.

Do renty rodzinnej, oprócz dzieci małżonka (wdowy, wdowca), są także uprawnieni rodzice zmarłego.

Za rodziców uważa się nie tylko tych biologicznych, ale także ojczyma, macochę oraz osoby przysposabiające.

Rodzice mają prawo do renty rodzinnej, a tym samym do odprawy, jeżeli pracownik, bezpośrednio przed śmiercią, przyczyniał się do ich utrzymania i jednocześnie spełniają warunki określone odpowiednio dla wdowy/wdowca, czyli:

  • w chwili śmierci ubezpieczonego osiągnęli 50 lat lub byli niezdolni do pracy albo
  • wychowują co najmniej jedno z dzieci, wnuków uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się w szkole – 18 lat lub sprawują opiekę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej, albo
  • stali się niezdolni do pracy po śmierci ubezpieczonego, nie później niż w ciągu 5 lat od jego śmierci lub od zaprzestania wychowywania osób wymienionych w pkt 2 (art. 70 ust. 1–2 i ust. 5 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych).
Ustawa nie definiuje, co oznacza, że zmarły „przyczyniał się do utrzymania” rodziców.

To jego rodzice powinni wykazać, że syn zapewniał im choćby częściowe utrzymanie, np. przekazywał środki (niekoniecznie pieniężne) na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych.

Sąd Najwyższy w wyroku z 21 listopada 2011 r. (II UK 65/11 M.P.Pr. 2012/3/159-162) uznał, że chodzi o sytuacje, kiedy rodzice zmarłego bez wsparcia dziecka nie mogli sami utrzymać się. W pojęciu „utrzymanie” mieszczą się wydatki na jedzenie, mieszkanie, ubrania, opłaty, środki medyczne. Warunek przyczyniania się do utrzymania rodziców jest spełniony także wtedy, gdy zmarłe dziecko było zobowiązane wyrokiem sądu do płacenia alimentów na ich rzecz (wyrok SA w Katowicach z 24 maja 2005 r., III AUa 3722/04 Biul. SAKa 2005/4/29).

Iwona Kusio-Szalak

Autor: Iwona Kusio-Szalak

Radca prawny. Od wielu lat specjalizuje się w praktycznych zagadnieniach prawa pracy. Autorka opracowań z zakresu prawa pracy kierowanych do pracowników kadr i działów personalnych, a także osób zarządzających. Specjalizuje się w prawie pracy, w szczególności w zagadnieniach związanych z tworzeniem umów i dokumentów związanych ze stosunkiem pracy, a także czasem pracy, zgodnym z prawem zatrudnianiem i zwalnianiem pracowników, podnoszeniem kwalifikacji zawodowych, uprawnieniami rodzicielskimi. Posiada bogate doświadczenie w reprezentowaniu zarówno pracowników, jak i pracodawców w sporach pracowniczych przed sądami pracy.
Nie ma jeszcze komentarzy do tego dokumentu.
Zaloguj się aby dodać komentarz