Przepisy w sprawie świadczeń za pomoc obywatelom Ukrainy już obowiązują

Ogólne ramy udzielania wsparcia osobom dotkniętym działaniami wojennymi prowadzonymi za wschodnią Polski zostały określonew ustawie z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (dalej: ustawa pomocowa). Na podstawie art. 13 tej ustawy każdemu podmiotowi, w szczególności osobie fizycznej prowadzącej gospodarstwo domowe, który zapewni zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy, którzy przybyli do Polski z terytorium tego państwa – może być przyznane na jego wniosek, świadczenie pieniężne z tego tytułu nie dłużej niż za okres 60 dni. Okres wypłaty świadczenia może być przedłużony w szczególnie uzasadnionych przypadkach.

Zasady wypłacania wspomnianego świadczenia zostały uszczegółowione w przepisach wykonawczych. W tym celu Rada Ministrów 15 marca 2022 r. wydała rozporządzenie w sprawie maksymalnej wysokości świadczenia pieniężnego przysługującego z tytułu zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy oraz warunków przyznawania tego świadczenia i przedłużania jego wypłaty. Z treści powołanego rozporządzenia – które weszło w życie 16 marca 2022 r. – wynika, że świadczenie to jest przyznawane na podstawie wniosku, o którym była mowa wcześniej, za okres faktycznego zapewniania zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy (tj. zasadniczo nie dłużej niż za okres 60 dni) i jest wypłacane z dołu. Wniosek składa się do urzędu gminy, która powinna go rozpatrzyć w ciągu miesiąca od dnia jego złożenia.

Przy czym gmina może uzależnić przyznanie lub wypłatę świadczenia od weryfikacji warunków zakwaterowania i wyżywienia, która jest dokonywana przez jej pracowników. Jeśli okaże się, że warunki zakwaterowania i wyżywienia zagrażają życiu lub zdrowiu ludzi, świadczenie nie zostanie przyznane. Tak samo będzie w sytuacji, gdy w złożonym wniosku zostanie podana nieprawda.

W tym miejscu należy podkreślić, że w wyniku zmian w przepisach wprowadzonych mocą  ustawy pomocowej, wartość omawianego świadczenia pieniężnego, otrzymanego przez podmioty świadczące pomoc obywatelom Ukrainy w postaci zapewnienia im wyżywienia i zakwaterowania – jest zwolniona od podatku dochodowego. Tak wynika z nowych art. 52zi ustawy o PIT oraz art. 38z ustawy o CIT, które zostały dodane do tych ustaw 12 marca 2022 r. i obowiązują z mocą wsteczną od 24 lutego br.

Podatku nie zapłacą również ukraińscy beneficjenci tej pomocy, dzięki wejściu w życie art. 52zh ustawy o PIT. Przepis ten zwalnia od wspomnianej daniny pomoc humanitarną otrzymaną w okresie od 24 lutego 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. przez podatników będących obywatelami Ukrainy, którzy w tym okresie przybyli z terytorium Ukrainy, na skutek toczących się na tym terytorium działań wojennych, na terytorium Polski.