Nowe zasady wnoszenia pism procesowych do sądów cywilnych

Modyfikacja przepisów jest wynikiem nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego (Kpc), która weszła w życie 24 września br. i została dokonana mocą ustawy z 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Zgodnie z aktualną treścią art. 165 § 2 Kpc, oddanie pisma procesowego w formie przesyłki poleconej w polskiej placówce pocztowej operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe lub w placówce podmiotu zajmującego się doręczaniem korespondencji na terenie Unii Europejskiej jest równoznaczne z wniesieniem go do sądu.

W świetle dotychczasowego brzmieniu powołanego przepisu, aby skutecznie nadać pismo do sądu należało skorzystać z usług „operatora wyznaczonego” w rozumieniu Prawa pocztowego, którym w myśl art. 178 tej ustawy jest Poczta Polska S.A.

Podobnie w przypadku nadawania tego rodzaju korespondencji z innych niż Polska państw Unii Europejskiej, do przyjęcia domniemania, że pismo zostało wniesione do sądu, nie będzie już konieczne, aby zostało ono oddane w placówce pocztowej operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne w danym państwie. Po zmianie wolno będzie korzystać w tym zakresie z usług wszystkich podmiotów zajmujących się doręczaniem korespondencji na terenie UE. 

Zarówno w odniesieniu do korespondencji krajowej, jak i zagranicznej ważne jest jednak to, aby miała ona formę przesyłki poleconej. Wcześniej nie było to ustawowym wymogiem, mimo że forma ta była przez uczestników postępowań w sprawach cywilnych powszechnie praktykowana do celów dowodowych.

Jak wynika z uzasadnienia projektu nowelizacji, jej autorzy stwierdzili brak uzasadnienia dla utrzymywania monopolu tzw. operatora wyznaczonego na świadczenie usług pocztowych związanych z nadawaniem przez strony czy uczestników postępowania pism procesowych do sądu (kiedy to nadanie wiąże się z zachowaniem terminu do dokonania określonej czynności procesowej). Zwrócono w nim uwagę na niezgodność dotychczasowych regulacji w tym zakresie z prawem unijnym, na co wskazał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z 27 marca 2019 r. w sprawie C-545/17 Mariusz Pawlak przeciwko Prezesowi KRUS TSUE orzekł bowiem, że art. 165 § 2 Kpc sprzeciwia się przepisom prawa europejskiego, ponieważ „uznaje za równoznaczne z wniesieniem pisma procesowego do danego sądu jedynie złożenie takiego pisma w placówce pocztowej jednego operatora wyznaczonego do świadczenia usługi powszechnej, i to bez obiektywnego uzasadnienia opartego na względach porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego”. W konsekwencji dokonano zmian w tym przepisie, dzięki czemu wymogi co do sposobu wnoszenia pism przez strony są analogiczne do tych, które dotyczą wysyłania pism przez sąd (na podstawie art. 131 § 1 Kpc).

Sprawdź też:

Podatnik może skorygować puste faktury i nie płacić sankcyjnego VAT – wyrok TSUE

Nie zmieniła sie natomiast zasada istotna z punktu widzenia zachowania terminów w postępowaniu przed sądem, że o dacie złożenia pisma decyduje data stempla pocztowego. Tak jak to było wcześniej, również w aktualnym stanie prawnym pisma w sprawach cywilnych można składać nie tylko za pośrednictwem poczty, ale również osobiście w biurach podawczych sądów. Z kolei żołnierze mogą to zrobić w dowództwie jednostki wojskowej, osoby pozbawione wolności – w administracji zakładu karnego, zaś członkowie załogi statku morskiego – u kapitana statku. Przepisy dopuszczają również możliwość składania tego rodzaju pism przez wprowadzenie ich do systemu teleinformatycznego.