Nowe przepisy dla przedsiębiorców ograniczające stosowanie wyrobów z tworzyw sztucznych

Nowe ograniczenia dla wielu firm, w tym z branży gastronomicznej, przewiduje projekt  nowelizacji ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami. Jej celem jest wdrożenie do polskiego porządku prawnego przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 z 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko (Dz. Urz. UE L 155 z 12.06.2019, str. 1).

Autorzy wspomnianej dyrektywy (nazywanej „dyrektywą 2019/904”) zwrócili uwagę na problem dużej ilości odpadów z tworzyw sztucznych w ocenach i morzach, która stale rośnie. Ma to szkodliwy wpływ na ekosystemy, różnorodność biologiczną i potencjalnie na zdrowie ludzi. Jednocześnie dochodzi do utraty wartościowego materiału, który staje się odpadem, mimo że mógłby zostać ponownie wprowadzony do gospodarki. Według wyliczeń, tworzywa sztuczne stanowią 80–85% wszystkich odpadów morskich. Działania UE zmierzają do ograniczenia generowania coraz większych ilości odpadów z tworzyw sztucznych oraz ich przedostawania się do środowiska naturalnego, w tym morskiego.

Nowe rozwiązania zakładają m.in.:

• ustanowienie bodźców ekonomicznych w celu zmniejszenia stosowania produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych przez wprowadzenie opłaty za oferowanie ich nabywcom przez przedsiębiorców (dotyczy to np. takich produktów jak  kubki na napoje z pokrywkami i wieczkami oraz pojemniki na żywność, w tym pojemniki typu fast food, z których bezpośrednio są spożywane posiłki),
• zakaz wprowadzania do obrotu niektórych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych – takich jak np. patyczki higieniczne, sztućce (widelce, noże, łyżki, pałeczki), talerze, słomki, mieszadełka do napojów, pojemniki na żywność oraz pojemniki i kubki na napoje wykonane z polistyrenu ekspandowanego,
• wprowadzenie obowiązku opatrywania określonych produktów jednorazowego użytku bądź ich opakowań widocznymi, czytelnym i nieusuwalnymi oznaczeniami według ustalonego wzoru (ma to dotyczyć m.in. podpasek higienicznych, chusteczek nawilżanych, wyrobów tytoniowych z filtrami zawierającymi tworzywa sztuczne, kubków na napoje),
•  informowanie konsumentów o szkodliwym wpływie na środowisko wynikającym z niewłaściwego postępowania z odpadami powstałymi z określonych produktów z tworzyw sztucznych (a także zachęcanie ich do odpowiedzialnego zachowania, w tym prowadzenia selektywnego zbierania tych odpadów),
• zapewnienie poziomu zbierania jednorazowych butelek z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do 3 litrów – do wysokości 77% od 2025 roku  i 90% od 2030 roku,
• monitorowanie dystrybucji wprowadzonych do obrotu produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych.

Większość nowych przepisów ma wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia ustawy nowelizującej w Dzienniku Ustaw.