Pytanie: Czy pracownica, która jest zatrudniona na ¼ etatu, może ubiegać się o wcześniejszą emeryturę? Pracownica ma skończone 55 lat i 30 lat pracy.

Odpowiedź: Jeżeli pracownica ukończyła 55 lat życia i może udowodnić 30 lat pracy, spełnia warunki do emerytury w obniżonym wieku.

Pozostawanie w zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę nie stanowi przeszkody w ustaleniu prawa do emerytury, jeżeli zostaną spełnione wszystkie warunki wymagane do jej przyznania.

Organ rentowy wyda decyzję o ustaleniu prawa do emerytury. Natomiast wypłata emerytury będzie mogą być podjęta po rozwiązaniu umowy o pracę i przesłaniu do organu rentowego świadectwa pracy, z którego m.in. będzie wynikał fakt i data rozwiązania umowy o pracę.

Proszę zauważyć, że przepisy art. 29 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn., dalej: ustawa emerytalna), przewidują możliwość uzyskania prawa do emerytury we wcześniejszym wieku, tj. przed osiągnięciem 60 lat przez kobietę.

Z postanowień powołanej ustawy wynika bowiem, iż prawo do emerytury w wieku obniżonym, powszechnie określanej „wcześniejszą emeryturą”, będzie mogła nabyć kobieta urodzona po 1948 r., która do 31 grudnia 2008 r. spełni jeden z niżej wymienionych warunków:

1) kobieta, która ukończy 55 lat i udowodni 30 lat pracy (łącznie okresów składkowych i nieskładkowych, z tym że okresy nieskładkowe uwzględnione mogą być w wymiarze nieprzekraczającym 1/3 udowodnionych okresów składkowych), albo

2) kobieta, która ostatnio przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę, wykonuje pracę na podstawie umowy o pracę, gdy ukończy 55 lat i udowodni 20 lat stażu ubezpieczeniowego (łącznie okresów składkowych i nieskładkowych) oraz zostanie uznana za całkowicie niezdolną do pracy.

Emerytura na podanych wyżej warunkach przysługuje kobiecie, która ostatnio przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę była pracownikiem oraz w okresie ostatnich 24 miesięcy podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym pozostawała w stosunku pracy co najmniej przez 6 miesięcy.

Wyłączane są jednak z 24 miesięcy podlegania ubezpieczeniu – okresy:

-pobierania zasiłku dla bezrobotnych,

- dobrowolnego kontynuowania ubezpieczenia oraz

- okres opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu rezygnacji z pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki nad członkiem rodziny.

Warunek pozostawania ostatnio w stosunku pracy nie jest wymagany, gdy: wnioskodawca podlegał ubezpieczeniu pracowniczemu przez cały okres wymagany do przyznania emerytury, np. kobieta, która ma ukończone 55 lat i przez 30 lat pozostawała w stosunku pracy albo przez 20 lat – jeżeli jest całkowicie niezdolna do pracy.

Przepisy ustawy emerytalnej dodatkowo wymagają, aby osoby urodzone po 1948 r. występujące o przyznanie emerytury wcześniejszej:

1) nie były członkami otwartego funduszu emerytalnego albo

2) złożą wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa; dodaję, iż wniosek taki jest zawarty w pkt. 13 druku ZUS Rp-1Wniosek o emeryturę – rentę z tytułu niezdolności do pracy.

Jeżeli wnioskodawca o emeryturę wcześniejszą wybierze rozwiązanie zawarte w wyżej wymienionym ppkt 2 – wówczas z dniem ustalenia prawa do emerytury umowa z OFE staje się nieważna z mocy prawa.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych we własnym zakresie zawiadamia właściwy fundusz o złożonym przez ubezpieczonego wniosku o przekazanie środków zgromadzonych, w tym funduszu na dochody budżetu państwa.

Podstawa prawna: ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 ze zm.).

Autor: Zuzanna Turowska, naczelnik Departamentu Świadczeń Emerytalno- Rentowych, centrala ZUS

Odpowiedź udzielona: 5 czerwca 2008 r