Pytanie: Osoba pobiera rentę rodzinną na siebie i 3 małoletnich dzieci w wieku od 10 do 17 lat po zmarłym w wypadku przy pracy mężu, w wysokości 1.244 zł brutto. W najbliższym czasie zamierza podjąć pracę zarobkową z wynagrodzeniem 1.000 zł brutto. Czy podjęcie pracy wpłynie na wysokość pobieranej renty? Sprawdź, jaka jest odpowiedź eksperta.

Odpowiedź: W sytuacji opisanej w pytaniu przychody w wysokości 1.000 zł brutto nie będą miały żadnego wpływu na wysokość części wypłacanej renty przysługującej wdowie.

Proszę zauważyć, że przepisy ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach (tekst jedn.: Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 ze zm., dalej: ustawa emerytalna) przewidują, iż członkom rodziny po zmarłym pracowniku, ubezpieczonym albo emerycie lub renciście przysługuje 1 renta rodzinna.

Renta ta jest dzielona w równych częściach na wszystkich uprawnionych członków rodziny.

Jeżeli do renty rodzinnej uprawniona jest wdowa oraz 3 dzieci i dla przykładu renta rodzinna wynosiłaby 2000 zł - to po podziale na równe części między uprawnione osoby, a więc dla każdej z nich po 1/4 części, wynosiłaby po 500 zł.

Jeżeli jedna z osób uprawnionych do renty rodzinnej osiąga przychód w wysokości powodującej zmniejszenie świadczenia lub powodującej zawieszenie wypłaty świadczenia - to zmniejszeniu albo zawieszeniu wypłaty podlega tylko ta część renty rodzinnej, która przysługuje tej osobie.

Część (części) renty rodzinnej przysługująca pozostałym członkom rodziny, którzy nie osiągają przychodów, jest wypłacana w wysokości ustalonej dla tych osób. Zatem, w przypadku podjęcia pracy przez wdowę i osiągania przez nią przychodu przekraczającego 130% przeciętnego wynagrodzenia, należna jej część renty rodzinnej podlegała zawieszeniu, a dzieci nadal otrzymywały po 500 zł (jeżeli renta wynosi 2000 zł).

Powołane przepisy ustawy emerytalnej określają pewne limity przychodów, osiąganie których może powodować:

- zmniejszenie kwoty renty rodzinnej lub jej części przysługującej osobie, która osiąga przychód, albo

- zawieszenie wypłaty renty rodzinnej lub jej części przysługującej osobie, która osiąga przychód, względnie przy osiąganiu przychodów poniżej określonego limitu

- renta może być wypłacana w pełnej wysokości.

Przypominam, że na zmniejszenie wysokości renty rodzinnej ma wpływ przychód w wysokości przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, nie wyższy niż 130% tego wynagrodzenia. Osiąganie przychodu w kwocie przekraczającej 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia powoduje zawieszenie wypłaty renty. Natomiast osiąganie przychodu niższego niż wynosi kwota 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia - nie powoduje żadnych skutków w wypłacie renty rodzinnej (ani zmniejszenia kwoty renty, ani zawieszenia jej wypłaty).

Osiąganie przychodu nieprzekraczającego 70% kwoty przeciętnego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ogłoszonego przez prezesa GUS, nie powoduje zmniejszenia świadczeń.

Od 1 września 2007 r. kwota równa 70% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego wynosi 1851,10 zł, a kwota równa 130% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego wynosi 3437,700 zł.

Nadmienia się, iż aby nie pozbawiać uprawnionych członków rodziny zbyt dużej części renty rodzinnej, 2 maja 2003 r. wprowadzono nowy przepis - art. 107a ustawy emerytalnej - umożliwiający wyłączenie z grona osób uprawnionych do renty rodzinnej - osoby osiągającej przychód powodujący zawieszenie wypłaty jej części renty rodzinnej. W takim przypadku renta rodzinna, o której mowa w pytaniu, zostałaby ustalona dla 3 osób i podzielona na 3 części.

Ponowne ustalenie prawa do renty rodzinnej dla wdowy nastąpiłoby na jej wniosek od miesiąca, w którym taki wniosek by zgłosiła.

Proszę pamiętać o tym, że ustawa emerytalna nakłada na emerytów i rencistów oraz płatników składek obowiązek zawiadomienia organu rentowego o podjęciu dodatkowej pracy zarobkowej i o wysokości osiąganego z tego tytułu przychodu. Osoby podejmujące dodatkową pracę zarobkową, a już uprawnione do świadczeń, zobowiązane są do przesłania oddziałowi ZUS stosownej informacji.

Można tego dokonać na formularzu ZUS Rw-73 lub też w inny sposób. Istotne jest, aby z zawiadomienia tego wynikało, od kiedy została podjęta praca i jaka jest wysokość przychodu.

Podstawa prawna:

- ustawa z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. nr 199, poz. 1673 ze zm.),

- ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jedn.: Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 ze zm.).

Autor: Zuzanna Turowska, naczelnik Wydziału w Departamencie Świadczeń Emerytalno-Rentowych Centrali Zakładu Ubezpieczeń Społecznych

Odpowiedź udzielona: 10 września 2007 r.