Czy ZUS może żądać od pracodawcy udostępnienia umowy o pracę jednego z pracowników?

Jerzy Bagiński

Autor: Piotr Kostrzewa

Dodano: 16 maja 2012
Pytanie:  Jeden z naszych pracowników od 2008 r. był zatrudniony na umowę o pracę na 1/2 etatu na płacę minimalną. W połowie 2011 r. podpisaliśmy z tym pracownikiem drugą umowę o pracę na cały etat (do celów dotacji UE). Czyli od połowy 2011 r. z tych dwóch umów miał 3/2 etatu. Pracownik ZUS poprosił o przesłanie im drugiej umowy o pracę tego pracownika (która stanowi o tym, że łącznie jest on zatrudniony na 3/2 etatu). Na podstawie jakich przepisów mam udostępniać umowę o pracę pracownikowi ZUS? Do czego pracownikowi ZUS jest potrzebny wymiar etatu, jeżeli składki są liczone od kwoty brutto a nie od etatu, wysokość emerytury również liczy się od zarobionej kwoty a nie od etatu?

Przeczytaj tekst i dowiedz się, czy pracodawca powinien udostępnić pracownikowi ZUS umowę o pracę swojego pracownika.

Odpowiedź: 

Jeżeli ZUS prowadzi postępowanie kontrolne to inspektor kontroli ZUS ma prawo badać wszelkie księgi, dokumenty finansowo-księgowe i osobowe oraz inne nośniki informacji związane z zakresem kontroli. W związku z tym, płatnik składek ma obowiązek udostępnić ZUS wszelkie księgi, dokumenty i inne nośniki informacji związane z zakresem kontroli, które są przechowywane u niego oraz u osób trzecich w związku z powierzeniem tym osobom niektórych czynności na podstawie odrębnych umów. ZUS może również żądać przedstawienia przez płatnika składek określonych dokumentów w związku z prowadzonym postępowaniem administracyjnym.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy systemowej inspektorzy kontroli ZUS przeprowadzają kontrolę wykonywania zadań i obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych przez płatników składek. Z art. 87 ust. 1 pkt 1 oraz art. 88 ust. 1 pkt ustawy systemowej wynika, że w trakcie przeprowadzania przedmiotowej kontroli inspektorzy kontroli ZUS mają prawo badać wszelkie księgi, dokumenty finansowo-księgowe i osobowe oraz inne nośniki informacji związane z zakresem kontroli, a płatnik składek ma obowiązek udostępnić ZUS wszelkie księgi, dokumenty i inne nośniki informacji związane z zakresem kontroli, które są przechowywane u płatnika oraz u osób trzecich w związku z powierzeniem tym osobom niektórych czynności na podstawie odrębnych umów. Oznacza to, że ZUS ma prawo żądać od płatnika składek udostępnienia umowy o pracę zawartej z pracownikiem, jeżeli ten dokument pozostaje w związku z zakresem prowadzonej kontroli.

Niezależnie od powyższego należy zauważyć, że zgodnie z art. 123 ustawy systemowej w sprawie nieuregulowanych tą ustawą stosuje się przepisy ustawy kpa, chyba że ustawa systemowa stanowi inaczej.

Oznacza to m. in., że decyzje ZUS w zakresie indywidualnych spraw dotyczących zgłaszania do ubezpieczeń społecznych, przebiegu ubezpieczeń, ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek, ustalania wymiaru składek na Fundusz Emerytur Pomostowych i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu tych składek, ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych, czy też wymiaru świadczeń z ubezpieczeń społecznych, wydawane są w trybie określonym przepisami kpa.

W wyroku z 14 listopada 2006 r., sygn. akt III SA/Wa 1929/06, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził, że „Ustalenie stanu faktycznego należy do obowiązków organów prowadzących postępowanie i w ramach tych obowiązków organy mogą zażądać od strony przedstawienia posiadanych przez nią dokumentów, szczególnie gdy strona, nie znając przesłanek umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, może nie mieć wiedzy, jakie dowody są istotne w sprawie”.

Niezależnie od powyższego, jeżeli płatnik składek ma wątpliwości co do tego, czy ZUS ma prawo żądać od niego określonych dokumentów może zwrócić się do ZUS o wskazanie podstawy prawnej takiego żądania.

Tekst opublikowany: 

16 maja 2012 r.

Jerzy Bagiński

Autor: Piotr Kostrzewa

Specjalista z zakresu ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego
Nie ma jeszcze komentarzy do tego dokumentu.
Zaloguj się aby dodać komentarz