Sprawdź, co się zmieniło w kontroli przedsiębiorców od 30 kwietnia 2018 r.

Jakub Rychlik

Autor: Jakub Rychlik

Dodano: 17 maja 2018
8f050bc9e075b0d4dc0bd6ea93fa1f76e72f07dd-medium

Poznaj zmiany dotyczące kontroli, aby dobrze przygotować się na wizytę urzędników. Sprawdź, co się zmieniło w zakresie kontroli biur rachunkowych.

W ostatnim dniu kwietnia weszła w życie nowa ustawa regulującą prowadzenie działalności gospodarczej, czyli Prawo przedsiębiorców.Ustawa Prawo przedsiębiorców zastąpiła ustawę o swobodzie działalności gospodarczej. Przepisy nowej ustawy, analogicznie jak starej, regulują kwestie prowadzenia kontroli przedsiębiorców przez administrację publiczną. Zmiany wprowadzone do nowej ustawy są nieznaczne w porównaniu do ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Poniżej lista zmian.

I. Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli.

Zanim zostanie wszczęta kontrola wobec przedsiębiorcy, organ administracji jest zobowiązany go powiadomić o swoim zamiarze. Do tej pory zawiadomienie o wszczęciu kontroli podpisywał urzędnik do tego upoważniony. Teraz zaś podpisuje je osoba udzielająca upoważnienia z podaniem zajmowanego przez nią stanowiska lub pełnionej funkcji.

II. Upoważnienie do przeprowadzenia kontroli

Zmianie uległ również zakres danych zawierających upoważnienie do przeprowadzenia kontroli. Od 30 kwietnia 2018 r. musi ono zawierać, oprócz podpisu osoby udzielającej upoważnienia z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji, także jej imię i nazwisko.

III. Miejsce przeprowadzenia kontroli

Ważna zmiana dotyczy prowadzenia kontroli w biurach rachunkowych. Dotychczas przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej przewidywały, że kontrola w biurze rachunkowych, w którym przedsiębiorca przechowuje dokumentację, w tym księgi podatkowe odbywa się na takich samych zasadach, jak w jego siedzibie bądź miejscu prowadzenia działalności gospodarczej.

Obecnie kontrola w biurze rachunkowym może być prowadzona za zgodą lub na wniosek przedsiębiorcy. Jeśli urzędnicy będą ją prowadzić bez inicjatywy przedsiębiorcy, to dokumenty oraz informacje tam zebrane nie będą mogły stanowić dowodów w postępowaniu kontrolnym. Mocy dowodowej nie będą miały również te dokumenty i informacje, które zostaną zebrane w trakcie czynności kontrolnych prowadzonych bez zgody przedsiębiorcy w siedzibie organu.

IV. Przedłużenie kontroli

Zmianie uległy przepisy przewidujące możliwość przedłużenia kontroli. Możliwe jest to w sytuacji, gdy wysokość zobowiązania podatkowego została zaniżona przynajmniej o 10%. Od 30 kwietnia 2018 r. przedłużenie jest możliwe tylko wtedy, gdy wynosić będzie przynajmniej 500 zł. Jeśli będzie niższa, to organ nie będzie mógł przedłużyć kontroli. Natomiast w przypadku zawyżenia straty, kontrola będzie mogła zostać przedłużona, jeśli zawyżenie wynosić będzie przynajmniej 50%, a nie jak dotychczas było 10%. Ponadto, strata będzie musiała wynosić przynajmniej 2.500 zł, aby kontrola mogła trwać dłużej.

Uzasadnienie przedłużenia kontroli z powyższych powodów nie będzie już umieszczane w książce kontroli i protokole kontroli, ale będzie doręczane przedsiębiorcy.
PRZYKŁAD
Kontrola była prowadzona w zakresie prawidłowości rozliczenia podatku od towarów i usług (VAT) za okresy od stycznia 2015 r. do kwietnia 2015 r. Podatnik wykazał w sumie za te okresy kwotę zobowiązania podatkowego podlegającego wpłacie do urzędu skarbowego w wysokości 3.000 zł. Kontrolujący ustalili, że podatnik za te okresy powinien był wpłacić do fiskusa kwotę 3.400 zł. Kwota zaniżenia wyniosła 12% należnego zobowiązania, ale z racji, iż jest niższa niż 500 zł, to nie jest możliwe przedłużenie kontroli podatkowej, co było dopuszczalne pod reżimem poprzednio obowiązującej ustawy.

V. Wpisy w książce kontroli

Wraz z wejściem nowej ustawy zmniejszył się zakres wpisów, jakie organy kontroli muszą dokonywać w książce. Oprócz wspomnianego wpisu o przedłużeniu kontroli z uwagi na zaniżenie zobowiązania podatkowego lub zawyżenie straty nie będą konieczne poniższe wpisy:

  •      uzasadnienie braku zawiadomienia przedsiębiorcy o zamiarze wszczęcia kontroli;

  •    uzasadnienie wszczęcia kontroli po okazaniu legitymacji służbowej;

  • uzasadnienie wszczęcia kontroli bez zawiadomienia;

  • uzasadnienie prowadzenia czynności kontrolnych bez obecności przedsiębiorcy lub osoby przez niego upoważnionej;

  • uzasadnienie prowadzanie przynajmniej dwóch kontroli jednocześnie;

  •      uzasadnienie prowadzenie kontroli w czasie dłuższym wobec niż przewidują to przepisy dla poszczególnych rodzajów przedsiębiorców;

  • uzasadnienie czasu trwania przerwy w kontroli.

Ponadto przedsiębiorca nie będzie miał obowiązkowi dokonywaniu wpisu o wykonaniu zaleceń pokontrolnych bądź wpisu o ich uchyleniu.

Poniżej przedstawiamy tabelę, w której porównaliśmy zmianę przepisów.

Przedmiot zmiany

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej

Ustawa Prawo przedsiębiorców

Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli

Art. 78a ust. 6 pkt 5 Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli zawiera podpis osoby upoważnionej do zawiadomienia.

Art. 48 ust. 3 pkt 5 Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli zawiera imię, nazwisko oraz podpis osoby udzielającej upoważnienia z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji.

Upoważnienie do przeprowadzenia kontroli

Art. 79a ust. 6 pkt 8 Upoważnienie, o którym mowa w ust. 1, zawiera co najmniej podpis osoby udzielającej upoważnienia z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji

Art. 49 ust. 7 pkt 8 Upoważnienie, o którym mowa w ust. 1, zawiera w szczególności imię, nazwisko oraz podpis osoby udzielającej upoważnienia z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji

Miejsce przeprowadzenia kontroli

  Art. 80a ust. 1. Kontrolę przeprowadza się w siedzibie kontrolowanego, miejscu wykonywania działalności gospodarczej lub, za zgodą lub na wniosek kontrolowanego, w innym miejscu przechowywania dokumentacji, w tym ksiąg podatkowych, w godzinach pracy lub w czasie faktycznego wykonywania działalności gospodarczej przez kontrolowanego.

   Art. 51 ust. 1. Kontrolę przeprowadza się w siedzibie przedsiębiorcy lub w miejscu wykonywania działalności gospodarczej oraz w godzinach pracy lub w czasie faktycznego wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę.

   2. Za zgodą lub na wniosek przedsiębiorcy kontrolę przeprowadza się w miejscu przechowywania dokumentacji, w tym ksiąg podatkowych, innym niż siedziba lub miejsce wykonywania działalności gospodarczej, jeżeli może to usprawnić prowadzenie kontroli.

4. Dokumenty oraz informacje zebrane w toku czynności wykonywanych przez organ kontroli z naruszeniem przepisów ust. 2 i 3 nie stanowią dowodu w postępowaniu kontrolnym.

Przedłużenie kontroli

Art. 83 ust. 3a. Przedłużenie czasu trwania kontroli możliwe jest także, jeżeli w toku kontroli zostanie ujawnione zaniżenie zobowiązania podatkowego lub zawyżenie straty w wysokości przekraczającej równowartość 10% kwoty zadeklarowanego zobowiązania podatkowego lub straty, albo w przypadku ujawnienia faktu niezłożenia deklaracji pomimo takiego obowiązku.

3b. Organ kontroli zawiadamia kontrolowanego o ujawnionych okolicznościach, o których mowa w ust. 3a, jednocześnie wskazując zgromadzony w tym zakresie materiał dowodowy. Uzasadnienie przedłużenia czasu trwania kontroli umieszcza się w książce kontroli i protokole kontroli.

Art. 55 ust. 4. Przedłużenie czasu trwania kontroli możliwe jest także, jeżeli w toku kontroli zostanie ujawnione zaniżenie zobowiązania podatkowego w wysokości przekraczającej równowartość 10% kwoty zadeklarowanego zobowiązania podatkowego, jednak nie niższej niż 500 złotych, lub zawyżenie straty w wysokości przekraczającej równowartość 50% kwoty zadeklarowanej straty, jednak nie niższej niż 2500 złotych, albo w przypadku ujawnienia faktu niezłożenia deklaracji pomimo takiego obowiązku.

5. Organ kontroli zawiadamia przedsiębiorcę o ujawnionych okolicznościach, o których mowa w ust. 4, jednocześnie wskazując zgromadzony w tym zakresie materiał dowodowy. Uzasadnienie przedłużenia czasu trwania kontroli doręcza się przedsiębiorcy.

Wpisy w książce kontroli

Art. 81 ust. 2. Książka kontroli zawiera wpisy dokonywane przez organ kontroli. Wpisy obejmują:

  1. oznaczenie organu kontroli;

  2. oznaczenie upoważnienia do kontroli;

  3. zakres przedmiotowy przeprowadzonej kontroli;

  4. daty podjęcia i zakończenia kontroli;

  5. zalecenia pokontrolne oraz określenie zastosowanych środków pokontrolnych;

  6. uzasadnienie braku zawiadomienia przedsiębiorcy o zamiarze wszczęcia kontroli;

  7. uzasadnienie wszczęcia kontroli, o której mowa w art. 79a ust. 2;

  8. uzasadnienie zastosowanych wyjątków, o których mowa w art. 79, 80, 82 i 83;

  9. uzasadnienie przedłużenia czasu trwania kontroli, o którym mowa w art. 83 ust. 3 i 3a;

  10. uzasadnienie czasu trwania przerwy, o której mowa w art. 83a ust. 3.

3. Przedsiębiorca jest obowiązany dokonywać w książce kontroli wpisu informującego o wykonaniu zaleceń pokontrolnych bądź wpisu o ich uchyleniu przez organ kontroli lub jego organ nadrzędny albo sąd administracyjny.

Art. 57 ust. 2. Książka kontroli zawiera wpisy obejmujące:

  1. oznaczenie organu kontroli;

  2. oznaczenie upoważnienia do kontroli;

  3. zakres przedmiotowy przeprowadzonej kontroli;

  4. daty podjęcia i zakończenia kontroli.

  • Ustawa z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U z 30 kwietnia 2018 r. poz. 646).
Jakub Rychlik

Autor: Jakub Rychlik

Doradca podatkowy (nr wpisu 11549), prawnik (absolwent Wydziału Prawa i Administracji UW).
Słowa kluczowe:
kontrola
Nie ma jeszcze komentarzy do tego dokumentu.
Zaloguj się aby dodać komentarz