Prowadząc biznes w wakacje trzeba pamiętać o obowiązkach podatkowych

Osoba, która prowadzi działalność gospodarczą tylko przez kilka miesięcy w roku ma takie same obowiązki podatkowe, jak przedsiębiorca zajmujący się biznesem w sposób ciągły.

Sprzedaż gofrów nad jeziorem, czy wypożyczalnię sprzętów wodnych, trzeba zarejestrować. Aby to zrobić wystarczy wejść na stronę www.ceidg.gov.pl i złożyć do urzędu gminy wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności, czyli CEIDG-1. Przy wypełnianiu wniosku trzeba podać niezbędne dane, jak nazwę firmy oraz wskazać formę opodatkowania, a także miejsce przechowywania dokumentów. Wniosek ten stanowi jednocześnie zgłoszenie do ZUS/KRUS, GUS oraz naczelnika urzędu skarbowego.

Wniosek o wpis do CEIDG można złożyć:

1. on-line – przy użyciu podpisu elektroniczne, weryfikowanego za pomocą kwalifikowanego certyfikatu, podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP, albo podpisem osobistym, albo w inny sposób akceptowany przez system CEIDG umożliwiający jednoznaczną identyfikację osoby składającej wniosek i czas jego złożenia,
2. w urzędzie gminy – osobiście lub listem poleconym (w przypadku przesłania wniosku listem poleconym powinien być on opatrzony własnoręcznym podpisem wnioskodawcy potwierdzonym  przez notariusza).

Osoba, która wypełniając wniosek wybrała formę anonimową musi później odwiedzić Urząd Gminy, aby potwierdzić tożsamość oraz złożyć podpis. Na dopełnienie tego obowiązku jest 7 dni, tyle bowiem wniosek jest przechowywany w systemie.

Przedsiębiorca może rozpocząć działalność gospodarczą w dniu złożenia wniosku o wpis. Można też wskazać późniejszy termin podjęcia działalności niż dzień złożenia wniosku. Natomiast data rozpoczęcia prowadzenia firmy nie może być wcześniejsza niż dzień złożenia wniosku o wpis do CEIDG.

Dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą numerem identyfikacyjnym w CEIDG oraz właściwym identyfikatorem we wszelkich kontaktach z administracją podatkową jest numer NIP.

Jeżeli przyszły przedsiębiorca nie posiada NIP, we wniosku o wpis do CEIDG zaznacza rubrykę "Nie posiadam numeru NIP". Po zarejestrowaniu działalności gospodarczej NIP zostanie nadany automatycznie.

Wniosek CEIDG-1 jest wolny od opłat.

Rejestrując firmę, trzeba wcześniej pomyśleć o formie opodatkowania działalności, ponieważ wypełniając wniosek CEIDG-1 podatnik musi wskazać, w jaki sposób będzie rozliczać PIT. Ma do wyboru opodatkowanie według skali podatkowej (18% i 32%), podatku liniowego (19% ). Przedmiotem opodatkowania jest dochód, czyli różnica pomiędzy przychodami uzyskanymi w ramach prowadzonej działalności a kosztami jego uzyskania (przychody i koszty w danym roku podatkowym liczone są narastająco).

Można też wybrać uproszczony sposób opodatkowania za pomocą ryczałtu ewidencjonowanego lub karty podatkowej.

Karta podatkowa przysługuje tylko dla ściśle określonych rodzajów działalności wymienionych w załącznikach nr 3-4 do ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Dotyczy to przykładowo fryzjerów, czy fotografów. Podatnicy rozliczający się w taki sposób nie mają obowiązku prowadzenia ksiąg podatkowych, czy sporządzania spisu z natury na koniec roku. Ustalenie wysokości należnego podatku dochodowego leży bowiem po stronie organu podatkowego (w wydawanej decyzji), a nie podatnika. Jedyne odliczenie, jakie przysługuje kartowiczom, to zmniejszenie podatku płaconego za poszczególne miesiące w ciągu roku o zapłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne do wysokości 7,75% jej podstawy. Jeżeli podatnik rozliczający się kartą zdecyduje się na zatrudnienie pracownika – musi prowadzić ewidencję zatrudnienia.

Zryczałtowany podatek dochodowy opłaca się od przychodów według stawek: 20%, 17%, 8,5%, 5,5%, 3%. Decydując się na ryczałt ewidencjonowany trzeba pamiętać o prowadzeniu ewidencji przychodów i wyposażenia, wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Trzeba też sporządzać spis z natury. Podatnicy rozliczający się w ramach ryczałtu nie mogą skorzystać z dwóch najpopularniejszych sposobów na obniżenie podatku: ulgi z tytułu wychowywania dzieci i wspólnego rozliczenia małżonków. Jedynie osoby uzyskujące przychody z tytułu najmu prywatnego, czyli poza działalnością gospodarczą, opłacające ryczałt, mogą składać zeznanie podatkowe wspólnie z małżonkiem.

Zajmując się działalnością sezonową zazwyczaj nie trzeba rozliczać VAT. Do określonego limitu obowiązuje bowiem zwolnienie podmiotowe, nie trzeba więc składać VAT-R ani deklaracji podatkowych. Sytuacja zmieni się jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku przekroczy kwotę 150.000 zł. Podatnicy, którzy rozpoczynają w trakcie roku wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu, korzystają ze zwolnienia, jeżeli przewidywana wartość sprzedaży nie przekroczy w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym kwoty 150.000 zł.

Przedsiębiorca, który staje się podatnikiem VAT, najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień rozpoczęcia sprzedaży towarów lub świadczenia usług objętych podatkiem od towarów i usług, składa w urzędzie skarbowym właściwym w sprawach VAT druk zgłoszeniowy VAT-R. Opłata skarbowa za rejestrację wynosi 170 zł. Urząd następnie potwierdza zgłoszenie, wydając w tej sprawie decyzję administracyjną (VAT-5).

Podatnik, który przekroczy limit 20.000 zł obrotu musi osiąganą sprzedaż ewidencjonować na kasie fiskalnej. Przy działalności rozpoczętej w trakcie roku limit uwzględnia się proporcjonalnie. Warto pamiętać, że o fakcie rozpoczęcia używania kasy trzeba powiadomić naczelnika urzędu skarbowego. Aby to zrobić należy złożyć zawiadomienie, w którym podaje się liczbę stosowanych kas fiskalnych i miejsce ich użytkowania.

W niektórych przypadkach podatnicy - bez względu na wysokość osiąganych obrotów – mają obowiązek stosowania kas rejestrujących.

Zakładając firmę trzeba też pamiętać, aby w ciągu 7 dni zgłosić się do oddziału ZUS, aby wybrać formę ubezpieczenia (należy złożyć ZUS ZUA/ZZA). Jeżeli prowadzenie działalności jest jedynym tytułem do ubezpieczeń przedsiębiorcy, składa on formularz ZUS ZUA. Natomiast jeśli osoba ta posiada inny tytuł do ubezpieczeń, powinna samodzielnie ustalić rodzaj swoich ubezpieczeń, do których dokonuje zgłoszenia.

Nie tylko do przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność przez cały rok mogą zawitać urzędnicy ze skarbówki. Na kontrole muszą też przygotować się osoby prowadzące firmę tylko przez kilka miesięcy. Kontrolerzy sprawdzą zapisy w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, a także w ewidencji VAT. Przyjrzą się też fakturom, rachunkom, paragonom fiskalnym, raportom kasowym, czy też wyciągom z rachunków bankowych. Ze szczególną uwagą będzie też weryfikowane to, czy podatnik posiada kasę fiskalną.

Prowadząc budki z lodami, hamburgerami, frytkami, czy smażalnie ryb trzeba liczyć się też z kontrolą z sanepidu. Jeżeli inspektor stwierdzi poważne uchybienia, może nawet nakazać zamknięcie firmy.

Oprac. Sylwia Maliszewska