W jakiej wysokości i kiedy wypłacić odprawę emerytalną

Izabela Nowacka

Autor: Izabela Nowacka

Dodano: 30 marca 2018
Pytanie:  Dnia 26 stycznia 2018 r. zostało podpisane porozumienie o rozwiązaniu umowy o pracę za porozumieniem stron. Pracownica przechodzi na emeryturę. Nabyła prawa emerytalne 1,5 roku temu. Pracę wykonuje w spółce od 2002 r., a przed tym okresem była przejęta wraz z częścią organizacyjną od innego pracodawcy pracując od 1993 r. Czy i ile należy się jej odprawy emerytalnej? Jaki ma wymiar urlopu do wykorzystania za rok bieżący – pełne 26 dni za cały rok 2018, czy w proporcji do okresu końca zatrudnienia podanego w porozumieniu (w trakcie roku 2018)?
Odpowiedź: 

Pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia.

Tak wynika z art. 921 Kodeksu pracy, dalej: kp.

Zatem, muszą zaistnieć dwie przesłanki łącznie, uprawniające do wypłaty odprawy emerytalnej:

  1. pracownik spełnił warunki do nabycia prawa do emerytury
  2. stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę
Póki trwa stosunek pracy, nie wypłaca się odprawy.

Sąd Najwyższy, w wyroku z 11 października 2007 r. (sygn. akt III PK 40/07) zdefiniował „przejście na emeryturę” jako zamianę statusu pracownika lub pracownika-emeryta na status wyłącznie emeryta. Odprawa emerytalna przysługuje więc pracownikowi, z którym został rozwiązany stosunek pracy w związku z tak rozumianym przejściem na emeryturę, choćby pracownik ją wcześniej pobierał, chyba że już wcześniej skorzystał z uprawnienia do tej odprawy.

W uzasadnieniu kolejnego wyroku tj. z 6 maja 2003 r. (sygn. akt I PK 223/02, M.P.Pr. - wkł. 2004/3/10), Sąd Najwyższy zauważył, że kontynuowanie stosunku pracy po przyznaniu pracownikowi świadczenia emerytalno-rentowego, a nawet pobieranie świadczenia, nie oznacza przejścia na emeryturę. Spełnienie bowiem przez pracownika warunków uprawniających do emerytury nie stwarza dla żadnej ze stron obowiązku rozwiązania stosunku pracy. Dlatego też zachowanie prowadzące do ustania stosunku pracy w związku z nabyciem wymienionych uprawnień, musi przybrać formę prawną rozwiązania, określoną w przepisach prawa pracy.

Powołane orzecznictwo SN tylko potwierdza jeszcze wcześniejsze werdykty w tej sprawie. Przykładowo, w uchwale z 6 sierpnia 1998 r. (sygn. akt III ZP 22/98, OSNP 1998/24/713) oraz w wyroku z 4 czerwca 2002 r. (sygn. akt I PKN 346/01, Pr. Pracy 2003/1/35), SN wskazał, że „przejściem na emeryturę jest zamiana statusu pracownika lub pracownika-emeryta na status wyłącznie emeryta, co następuje zawsze i tylko przez rozwiązanie stosunku pracy. Dopóki bowiem trwa stosunek pracy, osoba pobierająca emeryturę nie przestaje być pracownikiem. Ani nabycie przez pracownika prawa do emerytury, ani przyznanie świadczenia, ani nawet jego wypłata nie stanowią zdarzeń powodujących ustanie zatrudnienia. Pracownik pobierający emeryturę w czasie nieprzerwanie trwającego stosunku pracy przechodzi więc na emeryturę dopiero po ustaniu tego zatrudnienia."

Reasumując, pracownica która już nabyła uprawnienia emerytalne, ale dopiero teraz faktycznie odchodzi na swoje świadczenie powinna otrzymać odprawę w wysokości 1-miesięcznego wynagrodzenia. Wynagrodzenie ustala się w oparciu o zasady obowiązujące przy obliczaniu podstawy ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. Wysokość odprawy nie zależy od stażu pracy.

Odprawa jest zwolniona ze składek na ZUS, ale podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Powinna być wypłacona w dniu rozwiązania stosunku pracy.

Jeśli chodzi o urlop wypoczynkowy, to w roku kalendarzowym, w którym ustaje stosunek pracy z pracownikiem uprawnionym do kolejnego urlopu, pracownikowi przysługuje urlop u dotychczasowego pracodawcy - w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego u tego pracodawcy w roku ustania stosunku pracy (chyba że przed ustaniem tego stosunku pracownik wykorzystał urlop w przysługującym mu lub w wyższym wymiarze).

Gdyby więc stosunek pracy ustał np. w marcu 2018 r., pracownicy przysługiwałby za ten rok urlop w wymiarze 7 dni:

3/12 z 26 dni = 6,5 dnia, po zaokrągleniu 7 dni

Izabela Nowacka

Autor: Izabela Nowacka

Ekonomista, specjalizuje się w prawie pracy, ubezpieczeniach społecznych i prawie podatkowym. Autorka licznych publikacji z zakresu rozliczania wynagrodzeń, współpracuje z wieloma wydawnictwami, jest autorką publikacji m.in. w Rzeczpospolitej, Monitorze Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, Monitorze rachunkowości budżetowej
Nie ma jeszcze komentarzy do tego dokumentu.
Zaloguj się aby dodać komentarz