Pytanie: Urząd miasta na podstawie decyzji ustanowił na rzecz samorządowej jednostki budżetowej trwały zarząd nieruchomości. Nieruchomość została oddana w trwały zarząd na czas nieoznaczony, z przeznaczeniem pod publiczne przedszkole (na cele oświatowe – realizacja zadań statutowych). Do decyzji dołączono operat szacunkowy, protokół zdawczo-odbiorczy oraz PT dotyczące działki z wartością zerową. W decyzji i operacie szacunkowym działka ma określoną wartość. Czy należy zaksięgować działkę z wartością określoną w operacie szacunkowym? Ponadto wskazana w decyzji i operacie szacunkowym wartość budynku, ogrodzenia i placu zabaw różni się od wartości, jaka jest obecnie zewidencjonowana w placówce. Czy jednostka może dokonać aktualizacji wyceny tych nieruchomości na mocy ustawy o gospodarce nieruchomościami w związku z decyzją o ustanowienie trwałego zarządu?

Odpowiedź:

Wartość początkową środka trwałego otrzymanego na podstawie decyzji właściwego organu w ewidencji środków trwałych należy wycenić w wartości określonej w tej decyzji.

Jednostki należące do sektora finansów publicznych są zobowiązane do prowadzenia ewidencji księgowej zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości, ustawy o finansach publicznych z uwzględnieniem zasad szczególnych określonych w rozporządzeniu w sprawie rachunkowości oraz planów kont. W art. 40 ust. 2 ustawy o finansach publicznych wskazano, że szczególne zasady rachunkowości dotyczą:

ewidencji wykonania budżetu,
ewidencji wykonania budżetu w układzie zadaniowym,
ewidencji aktywów trwałych stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego,
wyceny poszczególnych składników aktywów i pasywów,
sporządzania sprawozdań finansowych oraz odbiorców tych sprawozdań.

Środki trwałe to składniki aktywów, nad którymi jednostka sprawuje kontrolę. Zalicza się do nich m.in. nieruchomości, w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, a także budowle i budynki.

Zgodnie z art. 28 ust. 1 i 2 ustawy o rachunkowości wartość początkową środków trwałych ustala się w odniesieniu do środków trwałych otrzymanych nieodpłatnie – według ceny sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu, nie wyższej od tej, która jest zawarta w umowie o przekazaniu środka trwałego.

Środki trwałe otrzymane nieodpłatnie od Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego wprowadza się w wartości określonej w decyzji właściwego organu o przekazaniu. W decyzjach o nieodpłatnym przekazaniu przyjmuje się zapis, iż jednostka przejmująca środek trwały wprowadza go do ewidencji środków trwałych w dotychczasowej wartości początkowej określonej przez podmiot przekazujący z jednoczesnym uwzględnieniem wartości jego dotychczasowego umorzenia naliczonego do dnia przekazania.

Jednostki są zobowiązane do aktualizacji wyceny środków trwałych, które wpływają na wycenę z dnia bilansowego, jeśli występuje wysoki poziom inflacji w długim okresie. Jednostka nie może samodzielnie dokonywać aktualizacji wyceny. Przeprowadza się ją na mocy rozporządzenia ministra finansów wówczas, gdy wskaźnik wzrostu cen (nakładów inwestycyjnych) wzrośnie o 10%. Punktem odniesienia są trzy kwartały w poprzednim roku podatkowym.

Rozporządzenie ministra rozwoju i finansów z 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2017 r. poz. 1911).