Od 1 stycznia 2018 r. nie każdy twórca będzie mieć prawo do 50% kosztów uzyskania przychodów

Prawo do zastosowania kosztów podatkowych w wysokości 50% przychodów pomniejszonych o składki ZUS będą miały tylko te osoby prowadzące działalność w ściśle określonej dziedzinie, np. choreografia, muzyka. Pozostałe osoby uzyskujące przychody z praw autorskich nie będą miały prawa do zastosowania zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodów.

Wyłączenie, które zacznie obowiązywać od przyszłego roku pojawiło się na skutek poprawki do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne przyjętej przez Komisję Finansów Publicznych 24 października 2017 r.

Autor poprawki uzasadniał jej propozycję „dookreśleniem rodzajów działalności twórczej, do której mogą mieć zastosowanie wyżej wymienione koszty uzyskania przychodów”, jak również eliminacją nadużyć. Obecny na posiedzeniu komisji sejmowej wiceminister finansów stwierdził, że zaproponowana zmiana wydaje mu się „bardzo racjonalna i potrzebna”.

Nie można uznać, że sposób, w jaki została dokonana zmiana w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie eliminował nadużycia. Jeśli istniały nadużycia w stosowaniu zryczałtowanych kosztów do przychodów z tytułu przeniesienia praw autorskich, to należało określić dziedziny, przypadki, sytuacje w odniesieniu, do których nie mogą być one zastosowane. Określając dziedziny twórczości, do których mają zastosowanie zryczałtowane koszty podatkowe mimowolnie mogło dojść do pominięcia czy nawet doszło takich tych rodzajów działalności i tych sytuacji, w których nie występują nadużycia podatkowe.

Zgodnie z brzmieniem art. 22 ust. 9b ustawy o PIT, który zacznie obowiązywać od przyszłego roku, twórca bądź artysta będzie miał prawo do zastosowania preferencyjnych kosztów podatkowych, jeśli prowadzi działalność w określonej dziedzinie.

Ten sposób sformułowania przepisu będzie rodził kontrowersje, ponieważ nie wiadomo, co w praktyce będzie oznaczało prowadzenia działalności.

Przykładowo, czy jednorazowe napisanie muzyki do tekstu piosenki bądź kilkukrotne w ciągu roku będzie oznaczało, że twórca prowadzi działalność czy też nie prowadzi. Po drugie, czy możliwe będzie mówienie o prowadzeniu działalności twórczej np. w zakresie programów komputerowych w sytuacji, gdy do jego powstania dochodzi w ramach stosunku pracy, czyli w czasie wypełniania obowiązków pracowniczych.

Istnieje duże prawdopodobieństwo, że autorzy książek innych niż zaliczane do literatury pięknej zostaną wykluczeni z zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów. Warto zauważyć, że ustawodawca daje to prawo jedynie tym autorom, którzy prowadzą działalność twórczą w zakresie literatury pięknej. Nie wiadomo jak potraktować autorów poradników, książek historycznych, religijnych, prawniczych itd.

Trudno to uznać za działalność publicystyczną, gdyż w art. 13 pkt 2 ustawy o PIT wyraźnie rozróżnia się działalność literacką od działalności publicystycznej. W związku z tym dla tego typu literatury trudno będzie zastosować art. 22 ust. 9b pkt 5 ustawy o PIT, w którym mowa jest o działalności publicystycznej.

Wyłączenie niektórych twórców i artystów z uprawnienia zastosowania zryczałtowanych kosztów podatkowych stawia pytanie, czy mogą oni zaliczać do kosztów podatkowych ponoszone przez siebie wydatki, a jeśli tak, to jakie powinni spełnić wymogi i w którym momencie wydatek staje się kosztem. Przepisy ustawy o PIT dają prawo zaliczenia do kosztów podatkowych tych kosztów, które pozostają w związku z uzyskiwanymi przychodami bądź źródłem, z którego są osiągane. W tym przypadku źródłem tym jest zbycie praw autorskich.

To oznacza, że np. autor poradnika, który w ramach przygotowywania publikacji ponosił w związku z tym wydatki, np. zakup innych książek, czasopism, wydatki na ksero będzie mógł je zaliczyć do kosztów podatkowych. Natomiast w ustawie o PIT nie wskazano, w którym momencie może to zrobić, czy w roku, w którym ponosi wydatek czy też w roku, w którym uzyskuje przychód.

Wydaje się, że bezpieczniejszym rozwiązaniem jest potrącenie wydatków w roku uzyskania przychodu. Natomiast przy dokumentowaniu wydatku istotne jest wykazanie, że podatnik poniósł ten wydatek, co oznacza, że powinien on posiadać dokument, z którego wynika, że jest nabywcą danego towaru bądź usługi.

Zmiany w ustawach podatkowych zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2018 r..