Zawieszanie postępowań podatkowych – co się zmieni od 1 maja 2021 r.

Przepisy przewidują wprowadzenie dodatkowych przesłanek fakultatywnego zawieszenia postępowania przez organ podatkowy. Obecnie organ podatkowy może zawiesić postępowanie podatkowe tylko, gdy wydanie orzeczenia merytorycznego w sprawie będącej przedmiotem postępowania przed właściwym organem uwarunkowane jest uprzednim rozstrzygnięciem wstępnego zagadnienia prawnego.

Ustawodawca dostrzegł problem w zakresie postępowań podatkowych prowadzonych równolegle, szczególnie przy samoobliczaniu podatku przez podatników. Zdarzają się sytuacje, że dopiero po rozstrzygnięciu jednego postępowania, organ może w sposób właściwy odnieść się do wymiaru zobowiązania w drugim postępowaniu.

Aktualnie nie można zawiesić postępowania podatkowego, nawet w przypadku wystąpienia korelacji między postępowaniami.

Po zmianach organ podatkowy będzie uprawniony zawiesić postępowanie podatkowe:

1) na wniosek lub z urzędu, gdy:

a) pomiędzy postępowaniami w sprawach dotyczących tej samej strony istnieje tego rodzaju związek, że na treść decyzji wydawanej w zawieszanym postępowaniu ma wpływ rozstrzygnięcie sprawy w innym postępowaniu, a rozstrzygnięcie sprawy w tym innym postępowaniu nie stanowi zagadnienia wstępnego, o którym mowa w § 1 pkt 2,

b) stan faktyczny lub zagadnienie prawne będące przedmiotem zawieszanego postępowania i innego postępowania w sprawach dotyczących tej samej strony są podobne, a pomiędzy tymi postępowaniami nie występuje związek, o którym mowa w lit. a;

2) z urzędu, gdy przepis mający wpływ na treść decyzji wydawanej w zawieszanym postępowaniu jest przedmiotem postępowania przed:

a) Trybunałem Konstytucyjnym,

b) Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej,

c) sądem administracyjnym w sprawie stwierdzenia nieważności aktu prawa miejscowego organu jednostki samorządu terytorialnego.

Zawieszenie postępowania będzie mogło nastąpić, gdy:

1) zgodę na zawieszenie postępowania wyrazi strona – w przypadku zawieszania postępowania z urzędu;

2) zawieszeniu postępowania nie sprzeciwiają się strony, które nie wystąpiły z wnioskiem o jego zawieszenie – w przypadku zawieszania postępowania na wniosek.

We wskazanych powyżej przypadkach  organ podatkowy będzie mógł w każdym czasie podjąć z urzędu zawieszone postępowanie podatkowe (projektowany art. 205 § 1a pkt 1 Ordynacji podatkowej).

Z kolei obowiązek podjęcia zawieszonego postępowania będzie spoczywał na organie, gdy:

• wystąpi o to strona – w przypadku postępowania zawieszonego na wniosek,
• ustąpiły przyczyny uzasadniające jego zawieszenie, w szczególności w dniu powzięcia przez organ podatkowy wiadomości o uprawomocnieniu się decyzji organu podatkowego lub orzeczenia sądu w sprawie będącej przedmiotem postępowania, od którego zakończenia uzależniono podjęcie zawieszonego postępowania (projektowany art. 205 § 1a pkt 2 Ordynacji podatkowej).

W ustawie o VAT zmieni się art. 42b ust. 1 pkt 3. Oznacza to, że z wnioskiem o wydanie wiążącej informacji stawkowej będzie mógł wystąpić zamawiającego w rozumieniu ustawy Prawo zamówień publicznych  w zakresie mającym wpływ na sposób obliczenia ceny w związku z udzielanym zamówieniem publicznym.

Z opłaty skarbowej zostanie zwolniony dokument potwierdzający brak obowiązku zapłaty akcyzy na terytorium kraju od samochodu osobowego albo samochodu ciężarowego lub specjalnego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t.

Jest to konsekwencją nowelizacji przepisów o podatku akcyzowym. Nowelizacja przewiduje bowiem obowiązek, dotyczący uzyskania dokumentu potwierdzającego brak obowiązku zapłaty akcyzy na terytorium kraju dla celów związanych z rejestracją samochodu ciężarowego i specjalnego albo zmianą danych zawartych w dowodzie rejestracyjnym, w związku z wprowadzeniem w pojeździe zarejestrowanym na terytorium kraju zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód ciężarowy lub specjalny, o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, co na gruncie przepisów ustawy o opłacie skarbowej czynność wydania zaświadczenia.

Omawiana nowelizacja zwalnia z opłaty skarbowej ten dokument.

Nowelizowane przepisy obejmują nie tylko ustawę o podatku akcyzowym, ale wiele  innych aktów. Szczególną uwagę należy zwrócić na zmiany w Ordynacji podatkowej, ze względu na otrzymanie przez organy podatkowe nowych uprawnień w postaci rozszerzenia przesłanek do zawieszania postępowań podatkowych.

Etap legislacyjny: ustawa z 25 lutego 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw – przekazana do senatu