Zmiany w Ordynacji podatkowej od 1 stycznia 2026 r. - czy rozwiążą problemy podatników

Z analiz przeprowadzonych przez Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich wynika, że wciąż istnieją istotne problemy systemowe, które wymagają zmian w Ordynacji podatkowej. W związku z tym Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca uwagę MF na kilka kluczowych kwestii.

Jedną z nich jest wszczynanie postępowań karnych skarbowych wyłącznie w celu przerwania biegu przedawnienia zobowiązań podatkowych. Tego rodzaju działania organów podatkowych są stosowane od wielu lat.

Rzecznik Praw Obywatelskich od lat wskazuje na wadliwe brzmienie art. 297 § 1 pkt 4 Ordynacji podatkowej. Przepis ten pozwala organom podatkowym udostępniać akta Rzecznikowi jedynie w sytuacji, gdy bierze on udział w postępowaniu przed sądem administracyjnym. Utrudnia Rzecznikowi realizację ustawowych zadań związanych z ochroną praw podatników.

W odpowiedzi na pismo RPO Jarosława Neneman, podsekretarz stanu w MF,  zapowiedział zmiany w tym zakresie przy najbliższej nowelizacji Ordynacji podatkowej.

Z zapowiedzi MF wynika, że planowana jest zmiana w art. 297 § 1 pkt 4 Ordynacji podatkowej, która zapewni Rzecznikowi Praw Obywatelskich dostęp do akt podatkowych, w tym akt zawierających informacje pochodzące z instytucji finansowych, w zakresie niezbędnym do realizacji zadań określonych w ustawie o Rzeczniku Praw Obywatelskich.

Propozycje te są zawarte w projekcie ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw, który jest na etapie uzgodnień wewnętrznych w Ministerstwie Finansów. W najbliższym czasie minister finansów planuje wystąpić do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów o wpisanie tego projektu do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów.

Minister Finansów wstępnie planuje, że nowelizacja Ordynacji podatkowej wejdzie w życie z 1 stycznia 2026 r.

Odnosząc się do kwestii likwidacji przesłanki zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w związku ze wszczęciem postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, w piśmie do RPO Jarosław Neneman wskazał, że aktualnie Ministerstwo Finansów prowadzi prace nad zastąpieniem wskazanej przesłanki innym rozwiązaniem legislacyjnym.

Prace te są ukierunkowane na to, aby przyszła regulacja nie tylko odpowiadała na postulaty zewnętrzne, ale także zapewniała skuteczną realizację zadań nałożonych na Krajową Administrację Skarbową. Wynika z odpowiedzi MF na pismo Rzecznika.

Źródło: Wystąpienie w sprawie potrzeby zmian w Ordynacji podatkowej, sprawa nr DTS2.055.1.2024