Nowa Ordynacja podatkowa – czyli przedawnienie, nadpłata i interpretacje ogólne po nowemu

Maciej Zborowski

Autor: Maciej Zborowski

Dodano: 13 grudnia 2017
2afd0b87c4b6a67f2d0fa6b588cd70814fb4fc08-medium

Na stronie internetowej Ministerstwa Finansów opublikowano projekt Ordynacji podatkowej przygotowany przez Komisję Kodyfikacyjną Ogólnego Prawa Podatkowego. Nowe regulacje mają wejść w życie od 1 stycznia 2019 r. Poznaj szczegóły zmian.

Projekt porządkuje kwestie uregulowane w obecnie obowiązującej Ordynacji podatkowej z 1997 r., równocześnie proponując istotne zmiany w niektórych obszarach. Widać je zwłaszcza na tle przepisów dotyczących przedawnienia, nadpłaty i zasad wydawania interpretacji ogólnych prawa podatkowego.

Przedawnienie nawet po 25 latach

Projektodawcy rozdzielili w zasadzie jednolite dzisiaj przedawnienie zobowiązań podatkowych, na przedawnienie wymiaru i przedawnienie poboru. W przypadku podatników najbardziej narażonych na kontrolę, czyli przedsiębiorców, termin przedawnienia wymiaru, czyli termin, w którym powinna zostać doręczona decyzja organu podatkowego I instancji, ma wynosić 5 lat licząc od upływu terminu płatności podatku. Termin przedawnienia poboru, czyli czas przewidziany na wyegzekwowanie wymierzonego zobowiązania, będzie natomiast wynosił 5 lat od upływu terminu przedawnienia wymiaru.

Inaczej więc niż w obecnym stanie prawnym, przedawnienie wymiaru będzie liczone nie od końca roku kalendarzowego w którym upłynął termin płatności podatku, lecz od dnia do którego należało podatek zapłacić. Przykładowo, termin przedawnienia wymiaru zobowiązania w podatku VAT za październik 2017 r. na projektowanych zasadach należałoby liczyć nie od 31 grudnia 2017 r., lecz od 25 listopada 2017 r.

Jeśli więc weźmie się pod uwagę łączny okres przedawnienia wymiaru i poboru (10 lat), maksymalne dopuszczalne okresy zawieszenia biegu terminu przedawnienia wymiaru i poboru (10 lat) oraz możliwość jednorazowego przerwania biegu terminu przedawnienia poboru w związku
z zastosowaniem pierwszego środka egzekucyjnego (5 lat), na nowych zasadach wskazane przykładowo zobowiązanie w VAT za październik 2017 r. przedawniłoby się najpóźniej z dniem
25 listopada 2042.

Nie będzie nadpłaty bez uszczerbku majątkowego

Komisja Kodyfikacyjna zaproponowała również, aby kwota nadpłaconego podatku lub kwota zapłacona nienależnie jako podatek, nie była uznawana za nadpłatę, jeżeli organ podatkowy udowodni, że w wyniku zwrotu tej kwoty nastąpi bezpodstawne wzbogacenie. Innymi słowy podatnik nie będzie mógł wnosić skutecznie o stwierdzenie nadpłaty, jeżeli płacąc zbyt wysoki podatek nie poniósł z tego tytułu uszczerbku majątkowego.

Zaproponowane rozwiązanie jest zapewne pokłosiem uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego
z dnia 22 czerwca 2011 r., sygn. akt I GPS 1/11, rozstrzygającej o znaczeniu pojęcia nadpłaty w obecnie obowiązującym stanie prawnym. Otóż NSA orzekł, że nie jest nadpłatą kwota podatku akcyzowego uiszczona z tytułu sprzedaży energii elektrycznej w sytuacji, w której ten kto ją uiścił nie poniósł z tego tytułu uszczerbku majątkowego.

Ukształtowanie projektowanej definicji nadpłaty w duchu przywołanej uchwały, z pewnością zrodzi wątpliwości co do możliwości ubiegania się o stwierdzenie nadpłaty w podatkach pośrednich (a więc nie tylko w akcyzie, ale również i w podatku od towarów i usług), które są z zasady przerzucane przez podatników na końcowych konsumentów towarów i usług.

Minister wyda interpretację w porozumieniu z NSA

Nowością będzie możliwość wystąpienia przez Ministra Finansów wprost do Naczelnego Sądu Administracyjnego, z wnioskiem o rozstrzygnięcie w drodze uchwały (np. siedmiu sędziów lub całej izby NSA) rozbieżności w orzecznictwie sądowym w zakresie niezbędnym do wydania interpretacji ogólnej. Dzisiaj Minister nie dysponuje takim uprawnieniem, a do wydania uchwały przez NSA dochodzi najczęściej albo w związku z rozpoznawaniem konkretnej sprawy podatkowej, albo na wniosek podmiotów takich jak Rzecznik Praw Obywatelskich lub Prokurator Generalny.

Zatem w nowym stanie prawnym fiskus będzie mógł uzyskiwać rozstrzygnięcie określonych problemów interpretacyjnych przez NSA bez udziału podatników, a następnie, odwołując się do autorytetu NSA, wydawać interpretacje ogólne. Biorąc pod uwagę, że utrzymana ma zostać zasada, w myśl której nie wydaje się interpretacji indywidualnych w zakresie objętym interpretacjami ogólnymi, istnieje obawa, iż pod rządami nowej Ordynacji podatkowej interpretacje indywidualne stracą na znaczeniu.

Maciej Zborowski

Autor: Maciej Zborowski

adwokat i doradca podatkowy, Kancelaria Ożóg Tomczykowski
Nie ma jeszcze komentarzy do tego dokumentu.
Zaloguj się aby dodać komentarz