Produkcja materiału siewnego a ewidencja rachunkowa

Grzegorz Magdziarz

Autor: Grzegorz Magdziarz

Dodano: 27 sierpnia 2012
Pytanie: Firma zajmuje się m.in. produkcją materiału siewnego. Zawarliśmy umowę kontraktacyjną na wytworzenie surowca materiału siewnego pszenicy, sprzedaliśmy firmie produkującej nasiona pszenicy do obsiania pól, obecnie zakupimy od nich surowiec, który oczyścimy, zaprawimy, zapakujemy w big bagi - będzie wówczas materiał nasienny przeznaczony do sprzedaży. Jak zaksięgować takie działania: poprzez konto 701 - produkty, przyjmując, że zakupiona pszenica - surowiec to materiał do wytworzenia produktu, czy poprzez konto 730 - sprzedaż towarów i materiałów, po niejako "uszlachetnieniu" (czyli oczyszczeniu, zaprawieniu, zapakowaniu) wcześniej zakupionej pszenicy-surowca. Jeśli chodzi o podatek dochodowy, to w takim przypadku jest to już działalność pozarolnicza?

Zgodnie z prawem bilansowym w księgach rachunkowych powinno się ująć wszelkie przychody i odpowiadające im koszty. A jak będzie w tym przypadku? Sprawdź.

Odpowiedź:

Własna uprawa i produkcja materiału siewnego to typowa sprzedaż wyrobów gotowych. Natomiast profity z działalności kontraktacyjnej to obrót towarami.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt. 19 uor przez rzeczowe aktywa obrotowe rozumiemy materiały nabyte w celu zużycia na własne potrzeby, wytworzone lub przetworzone przez jednostkę produkty gotowe (wyroby i usługi) zdatne do sprzedaży lub w toku produkcji, półprodukty oraz towary nabyte w celu odprzedaży w stanie nieprzetworzonym.

Produkcję i sprzedaż nasion we własnym zakresie traktujecie Państwo jako zwykłą działalność produkcyjną na gruncie prawa bilansowego. Zakupione nasiona to surowce. Zgodnie z art. 28 ust. 1 pkt 6 uor rzeczowe składniki aktywów obrotowych wycenia się według cen nabycia lub kosztów wytworzenia nie wyższych od cen ich sprzedaży netto na dzień bilansowy. Zatem wartość materiału siewnego najlepiej wycenić w cenie nabycia.

Cena nabycia, to cena zakupu składnika aktywów, obejmująca kwotę należną sprzedającemu, bez podlegających odliczeniu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym oraz powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, łącznie z kosztami transportu, jak też załadunku, wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrotu, a obniżona o rabaty, opusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie ceny nabycia składnika aktywów, a w szczególności przyjętego nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny - jego wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu - art. 28 ust. 2 uor.

Następnie koszty zaprawy, czyszczenia i pakowania rozliczanie Państwo jako zwiększenie wartości początkowej wyrobu gotowego (koszt wytworzenia nasion do sprzedaży). Koszt wytworzenia produktu obejmuje koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu. Koszty bezpośrednie obejmują wartość zużytych materiałów bezpośrednich, koszty pozyskania i przetworzenia związane bezpośrednio z produkcją i inne koszty poniesione w związku z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje w dniu wyceny. Do uzasadnionej, odpowiedniej do okresu wytwarzania produktu, części kosztów pośrednich zalicza się zmienne pośrednie koszty produkcji oraz tę część stałych, pośrednich kosztów produkcji, które odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych - art. 28 ust. 3 uor.

Zgodnie z art. 34 ust. 1 uor jednostki mogą wyceniać:

  1. materiały i towary - w cenach zakupu,
  2. produkty w toku produkcji - w wysokości bezpośrednich kosztów wytworzenia lub tylko materiałów bezpośrednich bądź nie wyceniać ich w ogóle
- jeżeli nie zniekształca to stanu aktywów oraz wyniku finansowego jednostki. Zasady, o których mowa w pkt. 2, nie mogą być stosowane do produkcji o przewidywanym czasie wykonania dłuższym niż 3 miesiące, przeznaczonej do sprzedaży lub na rzecz środków trwałych w budowie jednostki. Nie dotyczy to jednak produkcji rolnej.

Sprzedaż takich wyrobów ewidencjonuje Pani jako sprzedaż wyrobów gotowych przez konto 701. Za cenę (wartość) sprzedaży netto składnika aktywów przyjmuje się możliwą do uzyskania na dzień bilansowy cenę jego sprzedaży, bez podatku od towarów i usług i podatku akcyzowego, pomniejszoną o rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia oraz koszty związane z przystosowaniem składnika aktywów do sprzedaży i dokonaniem tej sprzedaży, a powiększoną o należną dotację przedmiotową (art. 28 ust. 5 uor).

Natomiast element kontraktacji powinna Pani traktować jak obrót towarami. Mimo że nasiona od firmy, z którą macie umowę kontraktacji są nadal surowcem z biznesowego punktu widzenia (musza być zaprawione, oczyszczone i zapakowane aby uzyskać status wyrobu gotowego), to jednak nie są one efektem własnej produkcji. Wszelkie czynności po odkupieniu nasion od firmy kontraktującej są de facto elementem uszlachetniającym. Sprzedaż takich „wyrobów gotowych” powinna być ewidencjonowana przez konto 730 „Sprzedaż towarów” a koszt ich zakupu obciążać wynik jako „koszt sprzedanych towarów i materiałów” na koncie 735.

Ma to także odzwierciedlenie na gruncie prawa bilansowego. Pierwszy segment Państwa działalności to typowa działalność rolnicza i na bazie art. 2 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 updop. Zgodnie z art. 2 ust. 2 updop przez działalność rolniczą rozumiemy działalność polegająca na wytwarzaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym (naturalnym) z własnych upraw albo hodowli lub chowu, w tym również produkcja materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcja warzywnicza gruntowa, szklarniowa i pod folią, produkcja roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadownicza, hodowla i produkcja materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcja zwierzęca typu przemysłowo-fermowego oraz hodowla ryb, a także działalność, w której minimalne okresy przetrzymywania zakupionych zwierząt i roślin, w trakcie których następuje ich biologiczny wzrost, wynoszą co najmniej:

  1. miesiąc - w przypadku roślin.
Kontraktacja nie jest elementem produkcji materiału siewnego, a więc powinna być rozliczana w przypadku podatku dochodowego od osób prawnych na podstawowych zasadach.

W innych przypadkach w razie braku odpowiednich przepisów na gruncie polskiego prawa bilansowego art. 10 ust. 3 uor stanowi, iż w sprawach nieuregulowanych przepisami ustawy, przyjmując zasady (politykę) rachunkowości, jednostki mogą stosować krajowe standardy rachunkowości wydane przez Komitet Standardów Rachunkowości. W przypadku braku odpowiedniego standardu krajowego, jednostki mogą stosować MSR. Na gruncie prawa międzynarodowego warto zajrzeć do MSR 41”Rolnictwo” i Ew. MSR 18 „Przychody”.

Autor:

Grzegorz Magdziarz, biegły rewident

Tekst opublikowany: 

3 sierpnia 2012 r.

Grzegorz Magdziarz

Autor: Grzegorz Magdziarz

Ekspert ds. rachunkowości i MSR/MSSF, biegły rewident. Współpracuje z wydawnictwami: Wiedza i Praktyka, Nowe Standardy Sprawozdawczości, Infor.
Nie ma jeszcze komentarzy do tego dokumentu.
Zaloguj się aby dodać komentarz