Pytanie: W jaki sposób zaksięgować przekazanie udziałowcowi spółki częściowo umorzonego środka trwałego, który był przez niego wniesiony aportem do spółki? Środek trwały przekazano nieodpłatnie.

Odpowiedź:

Przekazanie powinno zostać zaksięgowane tak, jak likwidacja środka trwałego.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt. 15 uor przez środki trwałe rozumie się rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szczególności:

a) nieruchomości - w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
b) maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,
c) ulepszenia w obcych środkach trwałych,
d) inwentarz żywy.

Przekazanie aportu rzeczowego w postaci środka trwałego należy ewidencjonować podobnie, jak likwidację środka trwałego zakupionego z własnych środków. Przekazanie środka trwałego wniesionego wcześniej jako aport nie wpłynie na wysokość kapitału zakładowego. Środek trwały w chwili wniesienia aportem powiększył majątek firmy i w okresie jego użytkowania przynosił określone korzyści. Dodatkowo Spółka odzyskała część kosztów podatkowych w formie częściowej amortyzacji do dnia przekazania środka trwałego wspólnikowi.

W ujęciu rachunkowym przekazanie środka trwałego wniesionego uprzednio jako aport związana jest z pozostałą działalnością operacyjną firmy. Koszt sprzedaży (wartość brutto środka minus dotychczasowe umorzenie) zaprezentuje Pani jako Pozostałe koszty operacyjne – art. 3 ust. 1 pkt. 32 lit. a uor.

Rozchód środka trwałego, powoduje konieczność zaprzestania dokonywania odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych w księgach rachunkowych darczyńcy. Ostatni odpis powinien być dokonany za miesiąc, w którym nastąpiło przekazanie środka trwałego - art. 32 ust. 1 uor.

Przekazanie środka trwałego w ramach darowizny będzie neutralne dla podatku dochodowego przedsiębiorcy. Darowizna nie powoduje bowiem przychodu po stronie darczyńcy, jako że jest ona przekazaniem nieodpłatnym - w przeciwieństwie do np. sprzedaży środka trwałego. Dla celów podatku dochodowego nie ma znaczenia również fakt, czy przekazanie ma miejsce w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej, czy też po jej zakończeniu.

Otrzymanie darowizny nie będzie skutkowało również obowiązkiem w ramach podatku dochodowego u obdarowanego, gdyż przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn (art. 2 ust. 1 pkt 3 updof). Obowiązek podatkowy na gruncie podatku od spadków i darowizn będzie ciążył zawsze tylko na obdarowanym, czyli nabywcy rzeczy.

Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, opodatkowaniu tym podatkiem podlega również nieodpłatne przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
wszelkie inne darowizny,

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Zatem w przypadku darowizny przedmiotów, co do których podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego w części bądź w całości, konieczne jest ich opodatkowanie podatkiem od towarów i usług. Natomiast w sytuacji, gdy przy nabyciu danego składnika przedsiębiorcy nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, przekazanie tego składnika w darowiźnie nie będzie podlegało opodatkowaniu.

Wyjątkiem w tej kwestii jest zbycie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, o czym mowa w art. 6 ustawy o VAT.