
W księgach rachunkowych dla rozpoznawania różnic kursowych nie ma znaczenia sposób ich rozliczania w podatku dochodowym. Sprawdź na przykładzie, jak ujmować różnice kursowe.
Wszelkie rozliczenia wyrażone w walucie obcej będą zgodnie z art. 30 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (dalej: uor) będą powodowały powstawanie dodatnich lub ujemnych różnic kursowych i to zarówno na dzień przeprowadzenia operacji gospodarczych z nimi związanych, ale także na dzień wyceny bilansowej.
Wartość zaciągniętej pożyczki w walucie obcej i wpływ środków na rachunek walutowy należy ustalić według kursu średniego Narodowego Banku Polskiego ogłoszonego w dniu roboczym poprzedzającym operację gospodarczą. Zmniejszenie zobowiązania z tytułu spłaty rat pożyczek należy ustalać także według kursu średniego NBP z dnia poprzedzającego dzień spłaty – w tym wypadku powstaną różnice kursowe między kursami średnimi NBP z dni poprzedzających zaciągniecie i spłatę pożyczki.
Należy także ustalić różnice kursowe związane z rozchodem środków pieniężnych z rachunku walutowego, bowiem samą wartość rozchodu należy zgodnie z art. 35 ust. 8 uor obliczyć wg metody wynikającej z art. 34 ust. 4 pkt 1-3 uor tj. albo FIFO, albo LIFO albo kursu średniego ważonego w zależności od tego, która metoda jest stosowana konsekwentnie przez jednostkę.
W przypadku, gdy następuje przewalutowanie powstają także różnice między wartością spłacanej pożyczki a wartość wydatkowanych środków pieniężnych.
PRZYKŁAD
- W 2016 r. jednostka zaciągnęła pożyczkę w euro na 3 lata w kwocie 25.000 euro. Kurs średni NBP z dnia poprzedzającego otrzymanie pożyczki wyniósł 4,2500 zł/euro.
- Na 31 grudnia 2016 r. kurs średni NBP wynosił 4,4240 zł/ euro.
- Na początku lutego 2017 roku podpisano aneks, na mocy, którego przewalutowano pożyczkę na złote. Z aneksu wynika, że przewalutowanie ma nastąpić po kursie 4,3900 zł/euro.
- W dniu 9 lutego spłacono raty pożyczki o równowartości 5000 dolarów z rachunku dolarowego. Na rachunku walutowym było 10.000 dolarów nabytych po kursie 4,0220 zł/$
Księgowania
- Zaciągnięcie pożyczki w euro 25.000 x 4,25= 106.250 zł
- Wn „Rachunek walutowy euro” 106.250 zł
- Ma „Kredyty i pożyczki” – pożyczka Euro106.250 zł
- Wycena na dzień bilansowy 31 grudnia 25.000 euro x 4,4240= 110.600 zł i ujęcie różnic kursowych
a) Od środków na rachunku bankowym – dodatnie 110.600-106.250= 4350 zł
- Wn „Rachunek bankowy” 4350 zł
- Ma „Przychody finansowe” - różnice kursowe 4350 zł
b) Od zaciągniętej pożyczki – ujemnych 110.600-106.250=4350 zł
- Wn „Koszty finansowe – różnice kursowe” 4350 zł
- Ma „Kredyty i pożyczki – pożyczka euro” 4350 zł
- Wn „Kredyty i pożyczki – pożyczka euro” 109.750 zł
- Ma „Kredyty i pożyczki – pożyczka PLN” 109.750 zł
- Wn „Kredyty i pożyczki – pożyczka euro” 850 zł
- Ma „Przychody finansowe” 850 zł
- Wn „Kredyty i pożyczki” – pożyczka PLN 20.166 zł
- Ma „Rachunek walutowy dolary” 20.166 zł
- Wn „Rachunek walutowy dolary” 56 zł
- Ma „Przychody finansowe – różnice kursowe” 56 zł.
- Przewalutowanie pożyczki wg kursu 4,39 – 4,39 x 25.000= 109.750 zł
- Ustalenie różnic kursowych z tytułu przewalutowania 109,750-110.600=(850 zł)
- Spłata raty pożyczki z rachunku walutowego dolary – po kursie średnim NBP z dnia poprzedzającego spłatę, czyli 4,0332 zł/$ x 5000= 20.166 zł
- Ustalenie różnic w stosunku do rozchodu środków pieniężnych z rachunku walutowego 5000 $ x (4,0332-4,0220) = 56,00 zł
Autor: Katarzyna Trzpioła
Doktor nauk ekonomicznych w zakresie nauk o zarządzaniu, adiunkt na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, praktyk, wieloletni szkoleniowiec i dydaktyk, autorka wielu publikacji z zakresu rachunkowości finansowej podatkowej, MSSF i rachunkowości zarządczej. Współpracuje z następującymi redakcjami: Portal FK, Rachunkowości i Podatki dla praktyków, Nowe Standardy Sprawozdawczości.