Jak amortyzować środki trwałe używane sezonowo

Grzegorz Magdziarz

Autor: Grzegorz Magdziarz

Dodano: 17 października 2018
e85b0d98b4fb33b43b8c15342cb1340ffd933152-medium

Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą sezonowo, a tym samym używający środków trwałych jedynie w tym okresie, nie mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych przez cały rok. Skorzystaj z przykładów i wskazówek eksperta, aby nie popełniać błędów.

Działalność sezonowa charakteryzuje się tym, że w poszczególnych okresach roku następuje znaczący wzrost przychodów osiąganych z podstawowej działalności. Zmienność tych przychodów jest znacząca, powtarzająca się i możliwa do przewidzenia. Odpisów amortyzacyjnych od używanych sezonowo środków trwałych należy dokonywać w okresie ich wykorzystywania. Oznacza to, że w miesiącach, w których działalność sezonowa nie jest wykonywana, środek trwały z nią związany nie podlega amortyzacji.

Dla celów bilansowych odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych wykorzystywanych sezonowo dokonujemy przez cały rok, tj. także w miesiącach, kiedy takie środki trwałe nie są używane – niezależnie od przyjętej metody amortyzacji (np. liniowa, degresywna, naturalna).

Ustawa o CIT określa wprost, że jeżeli środek trwały jest wykorzystywany sezonowo, to odpisy amortyzacyjne są naliczane tylko w tym okresie.

Ustalenie odpisu amortyzacyjnego

Podatnik może ustalić wysokość odpisu miesięcznego, dzieląc roczną kwotę odpisów amortyzacyjnych:

• przez liczbę miesięcy w sezonie albo

• przez 12 miesięcy w roku.

Wymienione metody ustalania odpisów amortyzacyjnych dotyczą środków trwałych używanych sezonowo ze względu na swoją specyfikę albo ze względu na rodzaj i charakter działalności. Metod tych nie należy stosować do środków trwałych, które z innych względów przez pewien okres nie są przez jednostkę wykorzystywane, chyba że brak użytkowania tych składników majątkowych jest wynikiem zaprzestania przez podatnika określonej działalności. Środki trwałe niewykorzystywane przez podatnika na skutek zaprzestania działalności, w której były wykorzystywane, nie podlegają bowiem amortyzacji

PRZYKŁAD
Przykład 1 Spółka prowadzi działalność sezonową w zakresie przetwórstwa owoców i warzyw. Działalność ta trwa pięć miesięcy w roku (od czerwca do października). W tym czasie przedsiębiorstwo wykorzystuje maszynę produkcyjną, której wartość początkowa wynosi 400. 000 zł. Roczną stawkę amortyzacji ustalono na poziomie 14%. Wariant 1. Spółka ustala odpis amortyzacyjny poprzez podzielenie rocznej wartości odpisu przez liczbę miesięcy w sezonie: • ustalenie rocznego odpisu amortyzacyjnego: 400.000 zł × 14% = 56.000 zł, • ustalenie miesięcznego odpisu amortyzacyjnego: 56.000 zł : 5 miesięcy = 11.200 zł. Ewidencja księgowa 1. Ewidencja kosztów amortyzacji za okres czerwiec – październik:
  • Wn „Koszty amortyzacji” 56 000,00 zł
  • Ma „Umorzenie środków trwałych”56 000,00 zł
Wariant 2. Spółka ustala odpis amortyzacyjny poprzez podzielenie rocznej wartości odpisu przez 12 miesięcy w roku:
  • ustalenie rocznego odpisu amortyzacyjnego: 400.000 zł × 14% = 56.000 zł,
  • ustalenie miesięcznego odpisu amortyzacyjnego: 56.000 zł : 12 miesięcy = 4.666,67 zł,
  • ustalenie odpisu amortyzacyjnego za okres lipiec – listopad do zaksięgowania w koszty: 4.666,67 zł × 5 miesięcy = 23.333,34 zł.
Ewidencja księgowa 1. Ewidencja kosztów amortyzacji za okres lipiec – listopad: Wn „Koszty amortyzacji” 23 333,34 Ma „Umorzenie środków trwałych” 23 333,34 Należy jednak pamiętać, że takie postępowanie będzie prawidłowe tylko w sytuacji, gdy wartość odpisów amortyzacyjnych wyliczona została w oparciu o metodę amortyzacji naturalnej, tj. opartą na faktycznym użytkowaniu. W sytuacji natomiast, gdy wartość odpisów amortyzacyjnych wyliczona została w oparciu o metodę liniową, odpisów dokonuje się przez cały rok (bez ich zmniejszania), a więc także w okresie, w którym środki trwałe nie są wykorzystywane.
PRZYKŁAD
  Przykład 2. Spółka produkująca przetwory owocowo-warzywne posiada maszynę do zamrażania owoców leśnych, która jest użytkowana od maja do października. Wybrano metodę amortyzacji liniowej, opierającą się na szacowanym okresie użytkowania maszyny. Spółka, wykorzystując tę wiedzę wyliczyła wartość miesięcznego odpisu amortyzacyjnego, jednak nie dokonuje ujęcia tej kwoty jako kosztu w miesiącach poza sezonem użytkowania. Wskazówka eksperta Jest to podejście nieprawidłowe, ponieważ w sytuacji, gdy wartość odpisów amortyzacyjnych wyliczona została w oparciu o metodę liniową, należy dokonywać tych odpisów przez cały okres dostępności maszyny do użytkowania, a więc także poza sezonem. Decyzja w zakresie wyboru modelu procesu amortyzacji składników majątku wykorzystywanych sezonowo powinna być poprzedzona analizą konkretnej, indywidualnej sytuacji podatkowej. Model polegający na ustalaniu wartości miesięcznego odpisu poprzez podzielenie rocznej wartości odpisu amortyzacyjnego przez ilość miesięcy w sezonie prowadzi do zrównania wartości rocznego odpisu amortyzacyjnego z wartością tego odpisu właściwą dla środków trwałych używanych przez cały rok.

Wskazówka eksperta

Taki właśnie wariant jest niewątpliwie bardziejkorzystny dla tych podatników, którzy są zainteresowani skróceniem okresu amortyzacji środka trwałego, a w konsekwencji poprzez zwiększenie wartości miesięcznego odpisu amortyzacyjnego w sezonie, podwyższeniem kosztów uzyskania przychodów w okresie sezonowo prowadzonej działalności gospodarczej.

Odmiennie, wybór drugiego wariantu, polegającego na ustalaniu miesięcznego odpisu amortyzacyjnego jako 1/12 wartości rocznej odpisu prowadzi do znacznego wydłużenia całego okresu amortyzacji, przy czym zauważmy, że im krótszy dla określonej działalności jest sezon, to zwiększa się różnica tak ustalonego okresu amortyzacji w stosunku do amortyzacji przebiegającej w oparciu o wariant pierwszy. Tym samym, taka forma amortyzacji sezonowej może okazać się bardziej korzystna dla tych podatników, którzy nie są zainteresowani doraźnym zwiększaniem wartości kosztów uzyskania przychodów poprzez wartość odpisu amortyzacyjnego składnika majątku wykorzystywanego sezonowo, a dla których (np. z uwagi na rozliczanie straty lub zakładane przyszłe osiąganie dochodów) korzystne jest wydłużenie okresu amortyzacji, co prowadzi do przesunięcia podatkowych korzyści procesu amortyzacji na okresy przyszłe.

Przy ustalaniu zasad amortyzacji warto też pamiętać, że pewne aktywa nie podlegają zużyciu. Należą do nich np. grunty (pod warunkiem, że nie służą wydobyciu kopalin metodą odkrywkową – zasoby złóż). Aktywa takie nie powinny być amortyzowane. To samo dotyczy aktywów, które nie są jeszcze oddane do użytkowania lub zostały z niego wycofane.

Amortyzacja jednorazowa do 10 tys. zł

Przedsiębiorcy, którzy inwestują w sezonowe środki trwałe, muszą pamiętać, że takich inwestycji nie mogą zaliczyć jednorazowo do kosztów uzyskania przychodu, ale muszą je rozłożyć w czasie, dokonując odpisów amortyzacyjnych.

Wyjątek stanowią środki trwałe, których wartość początkowa nie przekracza 10.000 zł. W ich przypadku wydatki na zakup stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania do używania.

Amortyzacji dokonujemy od wartości początkowej środków trwałych, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym te środki wprowadzono do ewidencji. Inaczej jednak przebiega amortyzacja, gdy jej przedmiotem jest środek trwały używany sezonowo.

Jeżeli przedsiębiorca używa środków trwałych na przykład tylko w okresie wakacyjnym i inwestuje w droższe rzeczy, o wartości przekraczającej 10 tys. zł, to rozliczenia w kosztach musi dokonać stopniowo poprzez odpisy amortyzacyjne. Odpisów amortyzacyjnych należy jednak dokonać tylko w okresie ich wykorzystywania.

Ten sposób amortyzacji nie jest uzależniony od zawieszenia działalności w pozostałych miesiącach. Decydujące znaczenie ma okres wykorzystania danego środka trwałego. W tym przypadku wysokość odpisu miesięcznego ustala się przez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez liczbę miesięcy w sezonie albo przez 12 miesięcy w roku. Wybór jednego z powyższych sposobów ustalania miesięcznego odpisu amortyzacyjnego należy do podatnika.

Fakt, że przepisy podatkowe dopuszczają amortyzację środków trwałych wykorzystywanych sezonowo jedynie w okresie ich używania nie skutkuje jednak tym, że roczna kwota odpisów będzie niższa niż w przypadku dokonywania ich co miesiąc.

W przypadku wyboru pierwszej metody (czyli podzielenia rocznej wartości odpisów przez liczbę miesięcy, w których środek trwały jest wykorzystywany) wartość każdego z odpisów będzie wyższa, lecz ich suma będzie równa kwocie odpisów rocznych, „przysługujących” danemu środkowi trwałemu.

PRZYKŁAD
Przykład 3. Sezon wynajmu pokoi w pensjonacie trwa 5 miesięcy (od czerwca do października). Ustalając wartość odpisów amortyzacyjnych pierwszym sposobem, to znaczy przez podzielenie kwoty odpisów amortyzacyjnych właściwej dla całego roku (10.000 zł) przez liczbę miesięcy w sezonie (5), przedsiębiorca otrzymuje wartość odpisu amortyzacyjnego przysługującą na jeden miesiąc w sezonie: 10.000 zł : 5 = 2.000 zł.

Polecamy w portalu FK:

Grzegorz Magdziarz

Autor: Grzegorz Magdziarz

Ekspert ds. rachunkowości i MSR/MSSF, biegły rewident. Współpracuje z wydawnictwami: Wiedza i Praktyka, Nowe Standardy Sprawozdawczości, Infor.
Nie ma jeszcze komentarzy do tego dokumentu.
Zaloguj się aby dodać komentarz