Pytanie: Wiem, że pracodawca który zatrudnia mniej niż 20 pracowników musi się zdecydować na konkretne rozwiązanie. Albo utworzyć zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, zgodnie z przepisami, które tego dotyczą, albo takiego funduszu nie tworzyć i wypłacać wówczas pracownikom świadczenie urlopowe. Jeżeli pracodawca zdecyduje się na tworzenie ZFŚS to nie może robić tego w oderwaniu od przepisów ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, gdyż ona odsyła go w tym zakresie do swojego art. 5 tej ustawy. Czy założenie rachunku bankowego ZFŚS jest podstawą działalności socjalnej pracodawcy? Czy pracodawcy nie mogą wypłacić pieniędzy z kasy firmy. Nasza firma prowadzi podział środków zgodnie z kryteriami socjalnymi, posiada także regulamin ZFŚS. Czy można zrobić odpis kwotowy na pracownika w wielkości niżej niż wynika to z ustawy?

Odpowiedź:

Pracodawcy, którzy zatrudniają mniej niż 20 pracowników nie mają obowiązku tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Ustawodawca pozostawił takim pracodawcom pewien wybór - mogą oni tworzyć Fundusz do wysokości i na zasadach określonych w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych lub też mogą wypłacać świadczenie urlopowe.

W przypadku podjęcia decyzji o utworzeniu Funduszu pracodawcy ci są jednak zwolnieni od pewnych rygorów, którym muszą podporządkować się pracodawcy zatrudniający co najmniej 20 pracowników.

Mianowicie pracodawcy tacy:

nie muszą tworzyć odrębnego rachunku bankowego na środki funduszu, co oznacza m.in., że środki funduszu mogą być gromadzone na rachunku firmy,
nie są związani terminami, do których muszą odprowadzać odpisy,
wysokość odpisu mogą ustalić na poziomie niższym niż 37,5 % przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (świadczy o tym użyte przez ustawodawcę sformułowanie „do wysokości”.

Należy jednak pamiętać, że jeżeli pracodawca chce zaliczać odpisy do kosztów uzyskania przychodów musi mieć wyodrębniony rachunek ZFŚS, ponieważ zgodnie z obowiązującymi przepisami do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się odpisów i wpłat na różnego rodzaju fundusze tworzone przez podatnika, z tym że kosztem uzyskania przychodów są jednak odpisy i zwiększenia, które w rozumieniu przepisów o ZFŚS obciążają koszty działalności pracodawcy, jeżeli środki pieniężne stanowiące równowartość tych odpisów i zwiększeń zostały wpłacone na rachunek ZFŚS.

- art. 3 ust. 3, art. 6, art. 12 ust. 1 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn.: z 1996 r. Dz.U. nr 70, poz. 335, z późn.zm.),
- art. 23 ust. 1 pkt 7 lit. b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: z 2010 r. Dz. U. nr 51, poz. 307, z późn. zm.),
- art. 16 ust. 1 pkt 9 lit. b ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: z 2000 r. Dz. U. nr 54, poz. 654, z późn. zm.).

Tekst opublikowany:

4 marca 2011 r.