Poznaj korzyści podatkowe dla przedsiębiorców inwestujących w ekologię

Przedsiębiorcy inwestujący w innowacyjne technologie związane z ochroną środowiska mogą skorzystać z ulgi na działalność badawczo-rozwojową. Ulga B+R pozwala na odliczenie od podstawy opodatkowania kosztów kwalifikowanych związanych z działalnością badawczo-rozwojową.

Zgodnie z art. 26e ust. 1 ustawy o PIT, podatnik uzyskujący przychody z pozarolniczej działalność gospodarczej odlicza od podstawy obliczenia podatku, ustalonej zgodnie z art. 26 ust. 1 lub art. 30c ust. 2, koszty uzyskania przychodów poniesione na działalność badawczo-rozwojową. Kwota odliczenia nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty dochodu uzyskanego przez podatnika z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Istota tej ulgi sprowadza się do możliwości dwukrotnego rozliczenia poniesionych wydatków: raz – jako kosztu uzyskania przychodu, a drugi raz jako wydatku kwalifikowanego odliczanego od podstawy opodatkowania.

Suma dokonywanych odliczeń nie może przekroczyć kwoty dochodu uzyskanego przez podatnika z tej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Kosztami kwalifikowanymi są:

• należności i składki z tytułu wynagrodzeń,

• nabycie materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową

• koszty zakupu specjalistycznego sprzętu niebędącego środkami trwałymi, wykorzystywanego bezpośrednio w działalności badawczo-rozwojowej, w tym naczyń, przyborów laboratoryjnych oraz urządzeń pomiarowych,

• koszty ekspertyz, opinii, usług doradczych i równorzędnych świadczonych przez podmioty określone w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz nabycie wyników badań naukowych od tych podmiotów.

• odpłatne korzystanie z aparatury naukowo-badawczej wykorzystywanej wyłącznie w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, z wyłączeniem umów zawartych z podmiotami powiązanymi

• koszty obejmujące uzyskanie i utrzymanie patentu , prawa ochronnego na wzór użytkowy oraz prawa z rejestracji wzoru przemysłowego, obejmujące m.in. przygotowanie dokumentacji zgłoszeniowej i zgłoszenie do odpowiednich organów i koszty tłumaczeń.

Ulga ta jest atrakcyjnym rozwiązaniem dla wszystkich podatników prowadzących działalność B+R, niezależnie od wielkości przedsiębiorstwa.

Kwota kosztów kwalifikowanych nie może przekroczyć:

- w przypadku, gdy podatnik posiada status centrum badawczo-rozwojowego i jest mikroprzedsiębiorcą, małym bądź średnim przedsiębiorcą, w rozumieniu przepisów ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców - 200% kosztów kwalifikowanych;

- w sytuacji gdy podatnik posiada status centrum badawczo-rozwojowego i nie jest przedsiębiorcą wymienionym w powyższym punkcie:

• 100% kosztów uzyskania i utrzymania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego,

• 200% pozostałych kosztów kwalifikowanych;

- w przypadku pozostałych podatników - 100% kosztów kwalifikowanych.

Omawianą ulgę podatnik może odliczyć w zeznaniu rocznym, za rok w którym poniesiono koszty kwalifikowane. W przypadku gdy podatnik poniósł za rok podatkowy stratę albo wielkość dochodu podatnika jest niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, odliczenia - odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części - dokonuje się w zeznaniach za kolejno następujące po sobie sześć lat podatkowych następujących bezpośrednio po roku, w którym podatnik skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia.

W przypadku straty albo dochodu niższego od kwoty przysługujących ulg, podatnik ma możliwość skorzystania z tzw. „ulgi na innowacyjnych pracowników”.

Uprawnienie to można stosować także w odniesieniu do zaliczek  z tytułu umów zlecenia i o dzieło oraz przychodów z tytułu praw autorskich, ale tylko w odniesieniu do osób, które poświęcają w danym miesiącu co najmniej 50% swojego czasu pracy/ zaangażowania w wykonanie zlecenia -  na działalność badawczo-rozwojową.  .

Ulga na innowacyjnych pracowników przysługuje podatnikom począwszy od miesiąca następującego bezpośrednio po miesiącu, w którym podatnik złożył roczne zeznanie podatkowe – do końca roku podatkowego.

Dzięki możliwości odliczenia kosztów B+R od podstawy opodatkowania oraz przenoszenia niewykorzystanych odliczeń na kolejne lata, podatnicy mogą znacznie zmniejszyć swoje obciążenia podatkowe. Ulga B+R jest istotnym instrumentem wspierającym przedsiębiorstwa w podejmowaniu działań innowacyjnych, umożliwiając im odzyskanie części poniesionych kosztów poprzez odpowiednie odliczenia podatkowe.

Przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej przy inwestycjach związanych z poprawą efektywności energetycznej budynków. Dotyczy to wyłącznie budynków mieszkalnych. 

Zgodnie z art. 26h ust. 1,  ustawy o PIT, podatnik będący właścicielem lub współwłaścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego ma prawo odliczyć od podstawy obliczenia podatku, ustalonej na zasadach ogólnych albo w sposób właściwy dla opodatkowania podatkiem liniowym, wydatki poniesione w roku podatkowym na materiały budowlane, urządzenia i usługi, związane z realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w tym budynku, określone w przepisach wydanych na podstawie wykazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych, które zostanie zakończone w okresie 3 kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek.

Dzięki uldze termomodernizacyjnej podatnik, który jest właścicielem lub współwłaścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego, ma prawo do odliczenia od podstawy obliczenia podatku wydatków poniesionych na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego.

Jednakże wprowadzono pewne ograniczenie w stosowaniu ulgi termomodernizacyjnej, które polega na tym, że kwota odliczenia nie może przekroczyć 53.000 zł w odniesieniu do wszystkich realizowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych w poszczególnych budynkach, których podatnik jest właścicielem lub współwłaścicielem.

Wysokość wydatków ustala się na podstawie faktur wystawionych przez podatnika podatku od towarów i usług niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku.

Uldze termomodernizacyjnej podlega m.in. ocieplenie budynków, wymiana okien, instalacja nowoczesnych systemów grzewczych czy też instalacja odnawialnych źródeł energii.

Jeśli kwota wydatków na przedsięwzięcie termomodernizacyjne przekracza roczny dochód podatnika, to niewykorzystana część odliczenia może zostać przeniesiona na kolejne lata podatkowe. Jednakże, odliczenia te mogą być rozliczane nie dłużej niż przez sześć lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek.

W odróżnieniu od ulgi B+R, ulga termomodernizacyjna przysługuje wówczas, gdy poniesione wydatki nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Zatem odliczenia dokonuje się jednokrotnie.

Odliczeniu nie podlegają  również wydatki w części, w jakiej zostały:

1) sfinansowane (dofinansowane) ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej lub zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie;

2) odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub uwzględnione przez podatnika w związku z korzystaniem z ulg podatkowych w rozumieniu Ordynacji podatkowej.

Ulga termomodernizacyjna jest korzystnym rozwiązaniem, które umożliwia obniżenie podstawy opodatkowania o wydatki na termomodernizację, a niewykorzystane odliczenia mogą być rozliczane w kolejnych latach, co daje elastyczność i długoterminowe korzyści finansowe.

Jakkolwiek ulga B+R i ulga termomodernizacyjna różnią się pod względem celów, zakresu oraz grupy beneficjentów, to jednak oba rozwiązania  mogą i są wykorzystywane jako skuteczne narzędzie   mające na celu ochronę środowiska i wspieranie zrównoważonego rozwoju.

Społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR – Corporate Social Responsibility) to koncepcja, która zakłada, że przedsiębiorcy  powinni działać w sposób etyczny i odpowiedzialny nie tylko w kontekście finansowym, ale także społecznym i środowiskowym. CSR wykracza poza obowiązki prawne, obejmując także działania na rzecz społeczności, ochrony środowiska oraz etyki w biznesie.

Zgodnie z definicją Komisji Europejskiej z 2011 r. zawartą w dokumencie „Odnowiona strategia UE na lata 2011-2014 dotycząca społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw” (COM (2011) 681), CSR to „odpowiedzialność przedsiębiorstw za ich wpływ na społeczeństwo”.

Międzynarodowa Organizacja Standaryzacyjna (ISO) 28 października 2010 roku opublikowała definicję mającą uporządkować wiedzę na temat społecznej odpowiedzialności biznesu. Zawarto ją w normie ISO 26000. Norma ta nie ma formy certyfikacji. Jest to jednak praktyczny przewodnik po zasadach odpowiedzialnego biznesu.

Norma ISO 26000 wyróżnia następujące obszary społecznej odpowiedzialności biznesu:

1. ład organizacyjny,

2. prawa człowieka,

3. stosunki pracy,

4. środowisko,

5. sprawiedliwe praktyki rynkowe,

6. relacje z  konsumentami,

7. zaangażowanie społeczne.

CSR wykorzystuje wiele narzędzi do realizacji swoich celów. Można z nich wyróżnić m.in.:

• wolontariat pracowniczy, który polega na angażowaniu pracowników w działania na rzecz społeczności;

• działania proekologiczne, które obejmują szereg inicjatyw mających na celu minimalizowanie negatywnego wpływu firmy na środowisko;

• szkolenia i rozwój pracowników -  działania, które koncentrują się na podnoszeniu kwalifikacji i rozwijaniu umiejętności pracowników;

• raporty społeczne, które polegają na ujawnieniu metod zarządzania przedsiębiorstwem, w celu przejrzystego przedstawienia podejmowanych działań.

Przedsiębiorstwo realizujące politykę CSR podejmuje inicjatywy zmniejszające swój wpływ na środowisko, takie jak ograniczenie emisji CO₂, zarządzanie odpadami, oszczędność energii i wody oraz stosowanie materiałów przyjaznych dla środowiska. Działania te pomagają w zrównoważonym rozwoju i ochronie zasobów naturalnych.

Przedsiębiorstwo angażujące się w działania proekologiczne buduje pozytywny wizerunek jako odpowiedzialne społecznie i ekologicznie, co może przyciągnąć klientów i partnerów biznesowych, którzy cenią sobie troskę o środowisko. Działania proekologiczne mogą również zwiększyć konkurencyjność przedsiębiorstwa na rynku, ponieważ klienci coraz częściej wybierają produkty i usługi przedsiębiorstw dbających o środowisko. Co więcej, przedsiębiorstwo inwestujące w technologie przyjazne dla środowiska może rozwijać innowacyjne rozwiązania, które mogą stać się nowymi produktami lub usługami na rynku.

Integracja działań proekologicznych do strategii CSR nie tylko wspiera ochronę środowiska, ale także przynosi przedsiębiorstwu szereg korzyści biznesowych, które wzmacniają jego długoterminowy rozwój i konkurencyjność. Wśród takich korzyści warto zwrócić uwagę na możliwość rozliczania w kosztach uzyskania przychodów wydatków na CSR. Pogląd taki powoli utrwala się w stanowiskach interpretacyjnych  Krajowej Administracji Skarbowej. Niemniej jednak wydatki takie muszą spełnić ogólne przesłanki potrącalności kosztów, o których mowa w ustawach o podatkach dochodowych - poniesienie w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Ulgi podatkowe na działalność badawczo-rozwojową i termomodernizację to narzędzia, które przynoszą znaczące korzyści finansowe i operacyjne. Podatnicy mogą obniżyć swoje zobowiązania podatkowe, jednocześnie inwestując w rozwój technologiczny i zrównoważony rozwój. Dzięki temu nie tylko poprawiają swoją konkurencyjność i efektywność energetyczną, ale również aktywnie przyczyniają się do ochrony środowiska.

Z kolei CSR, to kluczowy element współczesnego zarządzania, który integruje aspekty społeczne, ekologiczne i etyczne z działalnością biznesową. Korzyści wynikające z CSR przyczyniają się do rozwoju biznesu, budowania pozytywnych relacji oraz poprawy jakości życia i środowiska.